Chuyên gia kinh tế là nghề tay phải, còn hoạt động nghệ thuật là “nghề tay mơ” của Martín Rama (Urugoay), người đã biết Hà Nội từ năm 1998, đã sống ở đó từ năm 2002 đến năm 2010 trong thời gian ông đảm nhận chức vụ Chuyên gia Kinh tế trưởng của Ngân hàng Thế giới.
Tác giả Martín Rama (phải) tại lễ ra mắt sách. |
Từng được bạn đọc Việt Nam biết đến với cuốn sách “Những quyết sách khó khăn: Việt Nam trong giai đoạn chuyển đổi”, viết dựa trên rất nhiều cuộc trao đổi với cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt; từng được các chuyên gia, các nhà hoạch định chính sách biết đến với tư cách là tác giả chính nhiều năm của Báo cáo Phát triển Việt Nam; và nay, Martín Rama quyết định viết về những nét hào hoa của Hà Nội, một Hà Nội là “chốn rong chơi”, ra mắt ngày 20/3, tại Hà Nội.
Cuốn sách vừa ra mắt của Martín Rama có tên như vậy, “Hà Nội, một chốn rong chơi” (Hanoi Promenade). Vì sao lại vậy, vì sao một chuyên gia kinh tế lại nghĩ tới Hà Nội ở góc độ chốn rong chơi? Martín Rama đã trả lời câu hỏi ấy trong từ trang sách.
Martín Rama chia sẻ: Điều gì làm cho một thành phố trở thành nơi đáng sống? Ở một thời điểm mà quá trình đô thị hóa diễn ra nhanh chóng, các nhà chuyên môn vẫn đang nỗ lực để tìm ra một công thức thần kỳ; nhưng thành công dường như vẫn còn rất xa vời. Trong khi nhiều thành phố lớn ở Đông Á đang trở nên xấu xí hoặc buồn tẻ không cứu chữa nổi (hoặc đôi khi là cả hai), thì Hà Nội vẫn luôn là một thành phố đáng sống, hơn thế nữa đó còn là một thành phố rất đáng yêu.
Trang giới thiệu về Nhà hát Lớn Hà Nội trong sách “Hà Nội, một chốn rong chơi”. |
Theo Martín Rama, bí mật của sự thành công này của Hà Nội “có thể giống như một công thức nấu ăn hơn là một kế hoạch có tính chất khoa học”. Cũng không quá ngạc nhiên, vì ở một đất nước có nền ẩm thực phong phú, nên Hà Nội giống như một món ăn được chế biến bằng những nguyên liệu tươi ngon với liều lượng lý tưởng.
“Hà Nội là một thành phố xinh đẹp, đáng yêu, vô cùng sống động nhưng cũng đầy những phức tạp với cuộc sống xung quanh nó. Tôi thấy những đặc điểm đó của Hà Nội khiến thành phố giống một cô gái hơn là một chàng trai. Đặc biệt, với một Hà Nội trong xu hướng, bối cảnh đô thị hóa, thành phố còn như một cô gái đang từng bước trưởng thành với nhiều yếu tố hấp dẫn, thu hút". Martín Rama |
Những tòa nhà được xây dựng với rất nhiều phong cách kiển trúc khác nhau, vẫn đang đứng hài hòa cạnh nhau. Đền chùa và nhà thờ nằm xen lẫn với những khu buôn bán sầm uất. Ban ngày, cuộc sống phơi bày khắp nơi trên hè phố, còn ban đêm thì tình yêu lại thăng hoa trên yên xe. Những con đường rợp bóng cây lấy cảm hứng từ kỷ nguyên Ánh sáng nằm xen lẫn với những ngõ nhỏ theo phong cách Á Đông không thể lẫn lộn. “Ngay cả cái sự hỗn loạn hiển nhiên kia cũng dễ làm người khác hiểu nhầm, vì chính nó đang bảo vệ một sự cân bằng mong manh giữa bảo tồn và biến đổi, cho phép kết cấu của xã hội có thể thích nghi mà không bị triệt tiêu”, tác giả tâm sự.
Cuốn sách bởi vậy, là nỗ lực nhằm phác họa những nét làm nên sự khác biệt của thành phố, truyền tải những suy nghĩ và hình ảnh bắt nguồn từ vô số những lần lang thang khắp thành phố, lắng nghe, chiêm ngưỡng, từ mọi góc độ có thể của tác giả. Qua sách báo và món ăn, từ hội họa và thơ ca, trong tình bạn và cả trong thăng hoa của cảm xúc... Được sắp xếp giống như một cuốn sách dạy nấu ăn, lấy cảm hứng từ những nguyên liệu chế biến món phở, trong tập sách bao gồm hơn hai chục chương này, mỗi chương dường như tập trung vào một nguyên liệu, cố gắng khám phá những đóng góp tinh tế của nó vào sự duyên dáng và đặc thù của Hà Nội.
Vậy hãy cùng đọc và ngắm, để xem chốn rong chơi Hà Nội mà Martín Rama cảm nhận và ghi lại, có giống với những gì chúng ta, những người ngày ngày sống và đi trên những con phố Hà Nội, tận hưởng cái đẹp và hào hoa của Hà Nội, cảm nhận được hay không...
Bài và ảnh: A.M