Hiện nay, cho vay tiêu dùng là một trong những hình thức tín dụng tiêu dùng phổ biến tại Việt Nam. Thông qua các công ty tài chính, khách hàng được vay tiền nhanh chóng, thủ tục đơn giản để thực hiện mua sắm theo nhu cầu của người dùng, qua đó từng bước nâng cao chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, một số khách hàng chưa có ý thức và trách nhiệm thanh toán khoản vay. Thậm chí, còn xuất hiện tình trạng rủ nhau “bùng nợ” khi vay tiền tại các công ty tài chính tiêu dùng.
Trên mạng xã hội xuất hiện ngày càng nhiều các hội, nhóm kín chia sẻ về cách bùng nợ khi vay tiền như Tư vấn bùng nợ thẻ tín dụng và vay tiêu dùng; Bùng vay tiền online (app, web, tín chấp, xã hội đen) với số lượng thành viên lên tới vài nghìn người, cá biệt có những group kín như Hội bùng app vay tiền online và chia sẻ cách đối phó với số lượng thành viên lên tới trên 32.000 người, tại đây các mánh khóe bùng nợ được các thành viên khuyến khích và chia sẻ công khai.
Theo các chuyên gia kinh tế, nguyên nhân của thực trạng người dân trốn trách nhiệm trả nợ là do kiến thức về tài chính tiêu dùng còn nhiều hạn chế dẫn đến ý thức thanh toán và trách nhiệm đối với khoản vay chưa cao, gây ra những hậu quả nghiêm trọng về sau.
Trao đổi về việc một số trường hợp thực hiện vay tiền nhưng không có trách nhiệm thanh toán đối với khoản vay, luật sư Quách Thành Lực (Đoàn luật sư TP.Hà Nội) cho biết, với những trường hợp vay tiền để bùng nợ, nếu đủ căn cứ chứng minh, các đối tượng có thể bị xử lý theo tội danh Lừa đảo chiếm đoạt tài sản quy định tại điều 174 Bộ luật Hình sự năm 2015.
Còn theo TS Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính - ngân hàng khuyến cáo: “Lời khuyên của tôi cho những người vay là hãy có trách nhiệm với tổ chức cho vay. Số tiền trả cho món vay không quá 60% thu nhập của họ hằng tháng. Chính bản thân người vay khi đã tính toán, xác định được khả năng cũng như tiến độ trả nợ thì chắc chắn góp phần sẽ giúp cho thị trường tài chính tiêu dùng phát triển và sẽ bền vững hơn”.
Cũng theo các chuyên gia, để kiểm soát lịch trả nợ và cân đối được tài chính cá nhân, mỗi khách hàng cần tự trang bị kiến thức về nghĩa vụ và trách nhiệm với khoản vay của mình để chủ động thanh toán đúng thời hạn, không bị phạt phí chậm trả, đồng thời người dân cũng cần nâng cao nhận thức về hậu quả của việc trốn tránh trách nhiệm trả nợ.
Chia sẻ về vấn đề này ông Nguyễn Thành Phúc, Phó Tổng Giám đốc Công ty tài chính FE CREDIT cho biết: “Khi khách hàng là người đi vay có trách nhiệm với khoản vay thì sẽ xây dựng được mối quan hệ tốt đẹp với công ty tài chính để những giao dịch sau được thực hiện thuận lợi. Việc người vay có trách nhiệm trả nợ sẽ giúp hạn chế rủi ro nợ xấu, góp phần phát triển tín dụng tiêu dùng lành mạnh, đẩy lùi nạn tín dụng đen.”
Các công ty tài chính tiêu dùng luôn mong đợi khách hàng của mình là những người đi vay có trách nhiệm. Trách nhiệm đó thể hiện trước hết ở việc xem kỹ các thông tin về khoản vay, bao gồm số tiền cần trả, lãi suất, phí phạt thanh toán trễ hạn, ngày đến hạn thanh toán, điều khoản thanh toán trước hạn…Mỗi khách hàng cần luôn ý thức được trách nhiệm trả nợ trước khi quyết định ký hợp đồng vay tiêu dùng.