Tiếp sức cho DN nhỏ và vừa khi hội nhập

DNNVV đang bé đi

Ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng Ban Pháp chế VCCI, cho rằng: “DNNVV ngày càng quan trọng đối với nền kinh tế nhưng sức khỏe DNNVV ngày càng yếu đi và bé hơn. Dường như DN có vốn đầu tư nước ngoài đang làm hồng nền kinh tế chứ không phải DN tư nhân trong nước. Bởi theo kết quả khảo sát 80.000 – 10.000 DNNVV của VCCI trong năm 2014 cho thấy, đa phần DNNVV gặp khó khăn về tài chính. Theo đó, nếu như 76% DN lớn của Việt Nam vay vốn được từ ngân hàng thì tỷ lệ này dành cho DN vừa là 72%, DN nhỏ 60% và DN siêu nhỏ chỉ ở mức 38%".

Các doanh nghiệp Việt cần được tiếp sức khi hội nhập kinh tế.

Ngoài khó khăn về tài chính, DNNVV còn phải chi trả chi phí không chính thức lên đến 10% doanh thu trung bình của một năm. Rồi các chính sách hỗ trợ DN FDI, cũng như chính sách siết quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh của DN đã đưa đẩy DN rơi vào tình trạng “một cổ nhưng mấy tròng”. Mặc dù gặp khó khăn đủ đường trong hoạt động sản xuất kinh doanh, song DNNVV còn buồn lòng hơn khi có địa phương lại dành nhiều ưu đãi về hợp đồng và nguồn lực cho “DN thân hữu”. Khi đánh giá thái độ của chính quyền địa phương đối với khu vực tư nhân thì chỉ có 36% DN siêu nhỏ có vẻ hài lòng.

 Một nghịch lý nữa đã và đang xảy ra là các bộ, ngành đang áp dụng nhiều điều kiện kinh doanh cho DN, phần lớn cơ hội dành cho DN “sừng sỏ” hơn là DN nhỏ. Ví dụ như Nghị định 109 của Chính phủ quy định về điều kiện xuất khẩu gạo phải là DN có kho chứa hàng chuyên dùng với sức chứa tối thiểu 5.000 tấn thóc, có ít nhất một cơ sở xay xát... Tương tự, DN muốn xuất nhập khẩu gas phải có cầu cảng, có kho tiếp nhận, có tối thiểu 40 đại lý kinh doanh gas... “Tất cả quy định về điều kiện kinh doanh gạo, gas đang nghiêng về phía DN lớn, không đơn giản tạo cơ hội cho DNNVV. Muốn có DN lớn phải đi lên từ DN nhỏ chứ không phải tự dưng có DN lớn để nuôi dưỡng ngân sách”, ông Đậu Anh Tuấn nhấn mạnh.

Hỗ trợ khi hội nhập

Thống kê cho thấy, hiện cả nước có 535.500 DNNVV đang hoạt động. Khối DN này đóng góp khoảng 45% GDP, 31% vào tổng thu ngân sách và chiếm khoảng 35% vốn đầu tư của cộng đồng DN nói chung, thu hút hơn 5 triệu việc làm. Thế nhưng DNNVV lại đang ở tình trạng “đói khát” nhiều thứ. 

Trước những khó khăn của DN về tiếp cận nguồn vốn, Luật sư Hoàng Văn Sơn cho rằng, DNNVV không thể lớn lên được, thậm chí còn teo tóp đi trong cuộc cạnh tranh không bình đẳng trên thương trường hiện nay, đặc biệt khi đất nước đang hội nhập kinh tế sâu rộng. Bởi DN vừa mới bắt đầu hội nhập nên chưa có nhiều kinh nghiệm, tư duy kinh doanh vẫn theo kiểu tiểu nông nên hiệu quả kinh doanh không cao. Tuy nhiên, nguyên nhân chính vẫn là do trong một thời gian dài nhà nước ưu đãi cho các thành phần kinh tế khác mà quên mất DNNVV làm cho DN này ốm yếu, không có động lực và điểm tựa để đi lên.

Muốn có doanh nghiệp lớn cần nuôi dưỡng, tiếp sức cho những DNVVV vươn lên.

Dựa trên tình hình thực tiễn, VCCI cũng nhận định, dường như DN càng bé hiệu quả kinh doanh càng khó khăn. DN lớn thì mạnh dạn bành trướng, DN bé thì có phần nhút nhát, rụt rè. Rõ ràng, môi trường kinh doanh tại Việt Nam hơi khác so với các nước khác. Vì vậy, điều cần thiết hiện nay là những chính sách “thông thoáng”, bình đẳng tạo điều kiện hơn nữa để DNNVV có cơ hội phát triển như các thành phần kinh tế khác. Có như vậy, mới có thể giúp DNNVV có cơ hội cạnh tranh khi hội nhập.

"Thời gian tới, phải xác định rõ DNNVV cần hỗ trợ bằng nguồn lực nào, hỗ trợ những cái gì... Hội nhập đang đến gần cho nên phải nhanh chóng hoàn thiện Luật hỗ trợ DNNVV để tăng năng lực cạnh tranh cho lực lượng này”, luật sư Võ Thị Ngọc Như, Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh cho biết.