Cần cơ chế, chính sách vượt trội để Đà Nẵng bứt phá
Theo Tiến sĩ Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, Thành viên Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ, Đà Nẵng cần tiếp tục "khác biệt" để phát triển. Cụ thể, quy hoạch Đà Nẵng tới năm 2030 với hàng trăm dự án, số vốn cần huy động để thực hiện quy hoạch 800 ngàn tỷ đồng (32 tỷ đô), bằng 40% GRDP thành phố, trong khi thời gian còn lại khoảng 7 năm. Do đó, cần cơ chế, chính sách đặc thù mới tạo động lực để có thể thu hút nguồn lực đầu tư lớn như thế.
Tiến sĩ Nguyễn Đình Cung chỉ ra nhiều giải pháp về đầu tư hạ tầng từ nguồn vốn Trung ương để Đà Nẵng bứt phá trong thời gian tới, trong đó cần mở rộng không gian phát triển, đầu tư nâng cấp sân bay ít nhất 25 triệu hành khách/năm hoàn thành trước năm 2028; đầu tư phát triển cảng Liên Chiểu và nâng cấp mở rộng toàn tuyến quốc lộ 14B, 14G kết nối Đà Nẵng với bắc Tây Nguyên, Lào, Myanma.
Để huy động nguồn lực đầu tư, Đà Nẵng cần tăng thêm vốn đầu tư từ nhà nước, đảm bảo phải chiếm từ 25% tổng vốn đầu tư xã hội như quy hoạch. Do đó, ông Cung đề xuất không yêu cầu Đà Nẵng điều tiết thu ngân sách về Trung ương đến năm 2030 và Trung ương cho phép Đà Nẵng thu hút đầu tư dưới hình thức PPP không hạn chế về lĩnh vực, ngành nghề và quy mô.
Tiến sĩ Nguyễn Đình Cung cho biết thêm, để thực hiện 3 trụ cột chính phát triển kinh tế theo Nghị quyết số 43 cần có hàng loạt cơ chế, chính sách ưu đãi đặc thù, vượt trội cho Đà Nẵng đến năm 2030.
Cụ thể là áp dụng thủ tục đầu tư rút gọn (chỉ định thầu và chấp thuận chủ trương đầu tư/chấp thuận đầu tư đồng thời với giao đất, cho thuê đất) đối với dự án quy mô lớn của doanh nghiệp (nhà đầu tư) lớn, có uy tín ở trong nước hoặc quốc tế trong công nghiệp công nghệ cao, logistics,...Đồng thời, cho phép Đà Nẵng mở thêm cơ sở casino cho khách du lịch (số lượng, quy mô các cơ sở casino do HĐND thành phố quyết định).
"Bên cạnh quyết tâm chính trị, đổi mới tư duy và sáng tạo của cả hệ thống chính trị, thì cần sớm có một Nghị quyết mới của Quốc hội về cơ chế đặc thù, vượt trội cho Đà Nẵng. Điều đó góp phần vào việc thực hiện thành công Nghị quyết 43 của Bộ Chính trị và quy hoạch phát triển Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050", Tiến sĩ Nguyễn Đình Cung nói.
Phát huy tối đa các tiềm năng mà chỉ Đà Nẵng mới có
Phát biểu tại Hội thảo, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng, ông Nguyễn Văn Quảng, cho biết, trong 3 năm gần đây, mỗi năm Đà Nẵng thu được từ 2.000 đến 2.700 tỷ đồng từ việc tháo gỡ các dự án. Riêng năm 2023, ủy Đà Nẵng tháo gỡ được 17 dự án, khoảng 47.000 tỷ đồng đã được các nhà đầu tư cam kết đầu tư vào thành phố.
Hiện Đà Nẵng đang tổ chức thực hiện bốn kết luận của Thanh tra Chính phủ. Qua rà soát, riêng Kết luận thanh tra 2852 năm 2012, Đà Nẵng có 1.300 dự án đang chờ được tháo gỡ. Đây là một nguồn lực rất lớn về đất đai.
Cùng với đó, lĩnh vực công nghệ số, công nghiệp công nghệ thông tin đang đóng góp 20% vào tăng trưởng GRDP của thành phố. Xuất khẩu phần mềm năm 2023 của Đà Nẵng là hơn 200 triệu USD.
Theo Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Quảng, trong thực hiện quy hoạch, Đà Nẵng thuê tư vấn Singapore và đơn vị này đã áp những mô hình phát triển với những đặc điểm địa chính trị như của Singapore cho Đà Nẵng. Tư vấn khẳng định Đà Nẵng có đủ dư địa phát triển đến năm 2045.
Chia sẻ tại Hội nghị, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội, bà Vũ Thị Lưu Mai, cho biết: Đà Nẵng có nhiều lợi thế về vị trí địa lý cũng như yếu tố con người. Vì vậy, phải xây dựng chính sách làm sao phát huy tối đa các tiềm năng mà chỉ Đà Nẵng mới có.
Hiện Đà Nẵng đang trình dự thảo sửa đổi Nghị quyết 119, do đó các chính sách mới phải thật sự đột phá, sáng tạo, không phải là tổng hợp một cách cơ học các chính sách đang được áp dụng tại địa phương khác làm thành của mình.
Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội Vũ Thị Lưu Mai, nhấn mạnh, tỉ lệ điều tiết thu ngân sách của Đà Nẵng về Trung ương hiện nay là 17%/năm. Nếu muốn có nguồn lực tập trung hơn cho Đà Nẵng, thì cần mạnh dạn đề xuất Trung ương cho phép thành phố giữ lại 100% nguồn thu từ đất đai, cũng như được sử dụng ngân sách địa phương để chi cho các dự án liên vùng.
Về phần mình, PGS.TS Nguyễn Chu Hồi, khẳng định: Định hướng mục tiêu đóng góp của các ngành kinh tế thuần biển vào GRDP của Đà Nẵng đạt 15% vào năm 2030 và trên 20% vào năm 2050.
Thời gian qua, du lịch - dịch vụ biển tại Đà Nẵng đã phát triển ấn tượng, trở thành ngành kinh tế biển mũi nhọn, có khả năng cạnh tranh quốc tế, qua đó góp phần đưa Đà Nẵng trở thành điểm đến du lịch hấp dẫn của cả nước, khu vực, thậm chí là trên thế giới
PGS.TS Nguyễn Chu Hồi, nhấn mạnh: Đà Nẵng cần huy động nguồn lực để mở rộng và hiện đại hóa cảng Đà Nẵng, đây là tiềm năng rất lớn. Cảng Đà Nẵng muốn phát triển được thì phải liên kết thành cụm cảng. Tiếp theo là chuyển dịch cơ cấu nghề cá theo hướng tăng cường đánh bắt xa bờ, thậm chí ngay cả viễn dương, nhất là lúc chúng trong lúc chúng ta vừa rồi ký hiệp định về biển cả thì cơ hội để phát triển viễn dương rất tốt”
PGS.TS Nguyễn Chu Hồi cũng đưa ra ba nhóm giải pháp lớn. Thứ nhất là nhóm giải pháp nghiệp vụ mang tính bao trùm. Thứ hai là đẩy mạnh liên kết, liên kết từ những vấn đề giao thông, hạ tầng số. Thứ ba là triển khai chủ trương, cơ chế, chính sách để làm sao thích ứng với biến đổi khí hậu và biến đổi đại dương, trong đó có nước biển dâng.
Phát biểu kết luận Hội nghị, Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Hồng Sơn đánh giá cao tinh thần khẩn trương, trách nhiệm của Ban chỉ đạo, Ban Kinh tế Trung ương, Thành ủy Đà Nẵng, Tổ biên tập và các bộ, ngành Trung ương, các chuyên gia, nhà khoa học trong quá trình thực hiện Sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết 43-NQ/TW bảo đảm các nội dung yêu cầu về chất lượng và tiến độ đặt ra.
Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Hồng Sơn cơ bản thống nhất với nội dung của báo cáo sơ kết, các nhiệm vụ, giải pháp đưa ra; các đề xuất, kiến nghị với Bộ Chính trị để tiếp tục thực hiện Nghị quyết, nhất là các đề xuất kiến nghị về cơ chế, chính sách đặc thù trong phát triển thành phố trong bối cảnh mới.
Các ý kiến tham luận, thảo luận cũng đưa ra các góp ý nhằm hoàn thiện báo cáo sơ kết như: Ngoài các định hướng được đưa ra của Nghị quyết 43-NQ/TW thì cần tập trung vào các giải pháp mang tính mới, chất lượng, đột phá gắn với phát triển kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn; Tập trung vào cơ chế thể chế hóa, cụ thể Nghị quyết.
Đặc biệt, cần nghiên cứu để ban hành các cơ chế chính sách mới, đặc thù, vượt trội nhằm thu hút nguồn lực từ mọi thành phần kinh tế, thu hút các nhà đầu tư chiến lược với các hệ sinh thái và chuỗi cung ứng, thu hút người tài và gia đình của họ đến làm việc tại Đà Nẵng.
“Việc phát huy động lực mới, cơ chế chính sách đặc thù mới cần có tính đột phá, sáng tạo phù hợp với điều kiện thực tế mới tại Đà Nẵng, bối cảnh chung của cả nước và quốc tế. Đồng thời, tương đồng với các cơ chế chính sách đặc thù mới của thành phố được ban hành giữa các thành phố trực thuộc Trung ương, các cơ chế chính sách này phải có tính khả thi, phù hợp với thực tiễn”, Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Hồng Sơn chia sẻ.