Tuy chỉ rộng trên 75.000 km2 và có dân số chưa tới 4 triệu người, nhưng Panama là một trong những trung tâm tài chính, ngân hàng và thương mại lớn nhất thế giới hiện nay.Phố không số nhà và taxi đi chung Panama là một nước phát triển bậc nhất ở Trung Mỹ và Caribe, đời sống và dân trí người dân khá cao, nhưng có lẽ đây là một trong số rất ít nước trên thế giới mà thành phố chỉ có tên các con phố chứ không có các số nhà. Thay vào các con số, các ngôi nhà được đặt những tên khác nhau, chẳng theo một thứ tự hay quy định cụ thể nào cả. Nếu không biết tiếng địa phương và thuộc đường, chắc sẽ rất khó tìm nhà. Chẳng thế mà ngay các lái xe taxi địa phương cũng chỉ biết được con phố mình cần đến, còn nhà cụ thể thì người đi xe phải tự mình hướng dẫn người lái.
Taxi ở Panama nhiều vô kể, vì hệ thống xe buýt ở đây chưa thật phát triển. Tuy nhiên, giá đi taxi không hề rẻ, khoảng 1 USD/km, tức 20.000 đồng/cây số. Trên xe không hề có tên người lái cũng chẳng có các thiết bị như đồng hồ đo số km, giá tiền trên 1km, máy bộ đàm... Việc trả tiền hoàn toàn tuân theo sự thỏa thuận giữa người lái xe và người đi xe, nhưng thường thì lái xe nói thế nào người tiêu dùng trả thế đó. Dù là giá do các tài xế khác nhau đặt ra nhưng không có hiện tượng khai vống lên, chỉ chênh lệch nhau 50 xu là cùng. Có điều khá hài hước là cùng trên một quãng đường, nếu đi một người thì số tiền phải trả sẽ ít hơn so với đi ba, bốn người. Đi càng đông người thì số tiền phải trả càng nhiều hơn. Chưa hết, dù trên xe đã có người, nếu có người khác vẫy tay xin đi cùng tuyến, taxi sẽ dừng lại đón khách đi chung, cứ như xe khách đường dài ở Việt Nam.
Giá nhà đất rẻ, nhưng cẩn thậnXung quanh khu vực công viên Benito Juarez khá gần trung tâm, thoáng đãng, nhiều cây xanh và an ninh khá tốt có rất nhiều biệt thự đẹp, rộng trung bình từ 500 đến 700 m2, có cái rộng vài ngàn m2. Giá một căn biệt thự 700 m2 ở đây chỉ vào khoảng từ 300.000 đến 500.000 USD (6,5 đến 10,7 tỷ đồng). Căn hộ trên 100 m2 cũng chỉ khoảng dưới 100.000 USD.
Anh Lê Thế Tâm, một doanh nghiệp Việt sang Panama làm ăn từ 2009 đến nay, cho biết: Điều quan trọng là phải xem ngôi nhà đó được xây dựng từ bao giờ. Nếu đã xây được 20 năm trở lên thì thuế đất hàng năm rất đắt, mỗi năm tới vài ngàn USD. Vì vậy, nếu có mua biệt thự thì nên mua những ngôi nhà mới xây, tuy hơi xa trung tâm, nhưng giá rẻ hơn nhiều và không phải đóng thuế đất trong 20 năm. Vả lại cùng là biệt thự ở một khu nào đó, nhưng nếu các biệt thự nằm trong một quy hoạch tổng thể, có các dịch vụ đi kèm,được bảo đảm về an ninh thì giá sẽ đắt gần gấp đôi các biệt thự riêng lẻ, không được bảo vệ. Còn đất ở Panama thì rẻ vô cùng, trừ khu trung tâm và khu Colon, có khi 100.000 USD cũng mua được cả nghìn m2, nhưng giá xây dựng thì đắt hơn tiền mua đất nhiều.
Ý thức người dân và tiện ích xã hội caoÝ thức tự giác của người dân và những tiện ích xã hội ở Panama khá cao. Trước mỗi căn nhà, dù là chung cư hay nhà riêng, luôn có một chỗ để rác kín đáo và gọn ghẽ. Không có chuyện các túi nilông rác bị vứt ra các gốc cây bên đường. Người dân Panama rất dễ gần, chỉ cần nói chuyện một lúc là đã có thể trở thành bạn bè của nhau, cho địa chỉ nhà, số điện thoại hay hẹn đi chơi.
Trong công viên Benito Juarez có hai khu rõ rệt: một khu trang bị tới hàng chục thiết bị rèn luyện thể lực và chữa bệnh không mất tiền dành cho người lớn. Thôi thì đủ các loại máy tập, từ tăng cường cơ bắp tay, chân, đầu gối, chữa đau lưng, thoát vị đĩa đệm, đến điều hòa tim mạch, nhịp thở... Trước mỗi thiết bị có bảng hướng dẫn cách tập, nêu những điều cần tránh và cuối cùng có cả tên và số điện thoại của bác sỹ hướng dẫn. Khu thứ hai là chỗ vui chơi, giải trí dành cho trẻ em, với các loại thảm trượt, đánh đu, chui nhà ống, leo dây, leo cột, xà đơn, tất cả cũng không mất tiền.
Người cao tuổi, bất kể là người Panama hay khách du lịch, khi mua thuốc luôn được giảm giá khoảng 20%. Người dân Panama rất thật thà. Khách đi mua, lỡ có bỏ quên hàng ở cửa hàng, hôm sau đến xin lại vẫn được.
Bài, ảnh: Lưu Vạn Kha (Từ Panama)