Những cậu bé tuổi “tiền teen” (dưới 13 tuổi) ngồi chật kín một lớp dạy quấn “turban” (khăn xếp) buổi tối tại thành phố Amritsar, nơi có đông người theo đạo Sikh sinh sống ở Ấn Độ. Các em đến đây để học cách quấn khăn “turban” truyền thống có từ hàng thế kỷ nay của người đàn ông đạo Sikh nhưng nay đang có nguy cơ biến mất.
Giáo viên và học sinh trong lớp dạy quấn “turban” ở Amritsar, Ấn Độ. |
Trong thời gian 90 phút, các giáo viên hướng dẫn trải những dải vải dài nhiều màu sắc, từ màu chàm cho đến màu đỏ tía, rồi bắt đầu thắt nút, xếp nếp và cuối cùng cẩn thận buộc chúng quanh đầu của các nam học sinh.
“Turban” được quấn từ một dải vải dài 8 mét được nam giới đạo Sikh đội đầu nhằm giữ chặt mái tóc dài mà tôn giáo của họ nghiêm cấm cắt ngắn. Đây không chỉ được xem là đặc điểm nhận dạng rõ nét nhất mà còn là niềm hãnh diện của những người đàn ông theo đạo Sikh.
Các cậu bé đạo Sikh sẽ phải biết quấn và đội “turban” khi đến tuổi trưởng thành. Tuy nhiên tại Ấn Độ, những nam thanh niên đạo Sikh đang có xu hướng chạy theo thời trang, cắt tóc ngắn và lảng tránh việc đội “turban”.
Nhân viên bán hàng Manjinder Singh lần đầu tiên cắt bỏ mái tóc dài của mình cách đây 7 năm, khi anh 15 tuổi. “Tôi cắt tóc bởi vì mái tóc ngắn trông thời trang và hiện đại hơn, mặc dù bố mẹ tôi không hài lòng về điều này”, Manjinder tâm sự.
Đối với các bậc cao niên như ông Avtar Singh (71 tuổi), hành động lãng quên việc quấn “turban” giống như một sự “cự tuyệt” lối sống của người Sikh. “Đội khăn là điểm nhận dạng, là dấu hiệu của lòng tự trọng và niềm tự hào của người theo đạo Sikh. Đã là nam giới đạo Sikh thì phải đội khăn”, ông Avtar khẳng định.
Theo ông, ảnh hưởng của lối sống phương Tây đã làm xói mòn truyền thống tín ngưỡng của nhiều người trong số 20 triệu người đạo Sikh ở Ấn Độ: “Chúng ta đang sống trong một môi trường bị phương Tây hóa. Và ngày nay, các bậc cha mẹ theo đạo Sikh không dạy dỗ chu đáo cho con cái của họ biết về lịch sử nên lũ trẻ đã không chấp nhận phong tục tập quán của cha ông mình”.
Với mong muốn “làm một điều gì đó cho cộng đồng đạo Sikh”, năm 1997, chàng trai Jaswinder Singh bắt đầu nhận thấy các nam thanh niên đạo Sikh thường hay lui tới những tiệm làm tóc.
Điều này đã thôi thúc Jaswinder sáng lập phong trào “niềm tự hào turban”, trong đó có việc mở các lớp dạy quấn khăn. Jaswinder cho biết, hiện có chưa đầy một nửa nam thanh niên theo đạo Sikh ở bang Punjab đội “turban” và các lớp học của anh nhằm mục đích đưa những thanh niên này quay trở lại với phong tục của mình.
Các lớp học hướng dẫn quấn “turban” của Jaswinder mở 6 ngày/tuần, lúc nào cũng đông kín học sinh. Thành công của các lớp học thí điểm này được xem là sẽ mở đường cho việc thành lập khoảng 50 lớp học tương tự trên cả bang Punjap.
Bên cạnh việc mở các lớp dạy quấn “turban”, trong khuôn khổ phong trào “niềm tự hào turban”, Jaswinder còn tổ chức các cuộc thi quấn khăn, các buổi sáng tác thơ theo chủ đề “turban”, thậm chí cả các cuộc thi tìm kiếm sắc đẹp kiểu “Nam vương đạo Sikh” dành cho những nam giới đạo Sikh đội “turban”.
Nhằm đảm bảo chắc chắn rằng các nam sinh học lớp dạy quấn “turban” không “quên khuấy” cách quấn khăn sau khi rời lớp học, Jaswinder còn phát triển một chương trình máy tính có tên gọi “Smart Turban 1.0” dạy 60 cách quấn “turban”.
“Nếu một nam thanh niên đạo Sikh hôm nay bỏ quên ‘turban’ thì ngày mai anh ta sẽ từ bỏ tất cả tín ngưỡng của mình. Đó là điều tôi lo lắng và là lý do tại sao chúng ta cần phải cứu lấy phong tục đội khăn. Đó không chỉ đơn thuần là việc đội ‘turban’ mà còn là niềm tin của những người theo đạo Sikh”, Jaswinder tâm sự.
Hồng Hạnh (Theo AFP)