Tại đây, nhiều ý kiến từ cơ quan quản lý, chuyên gia và doanh nghiệp đã chỉ rõ những thách thức lớn trong kiểm tra, giám sát hoạt động mua bán trực tuyến hiện nay.
Trước thực trạng hàng giả, hàng nhái và hàng kém chất lượng ngày càng gia tăng trên các nền tảng thương mại điện tử, việc hoàn thiện cơ chế thực thi pháp luật được xác định là yếu tố then chốt nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và tạo lập môi trường kinh doanh minh bạch.
Ông Trần Hữu Linh - Cục trưởng Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) chia sẻ những kinh nghiệm về phân biệt hàng giả hàng thật, cách hạn chế mua phải hàng giả hàng nhái.
Chia sẻ tại tọa đàm, ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước nhấn mạnh, nếu như trong thương mại truyền thống, người bán có địa điểm rõ ràng, hàng hóa dễ kiểm chứng và giao dịch minh bạch, thì môi trường thương mại điện tử lại tiềm ẩn nhiều rủi ro do tính ẩn danh cao. Người tiêu dùng khó xác định danh tính người bán, nguồn gốc hàng hóa hay vị trí lưu kho; việc truy vết, xác minh khi xảy ra vi phạm vì thế cũng trở nên phức tạp hơn.
Theo ông Trần Hữu Linh, đặc biệt trên các sàn thương mại điện tử và mạng xã hội, việc xác định danh tính người bán và kiểm soát chất lượng sản phẩm vẫn là thách thức lớn. Sự thiếu minh bạch này đã tạo kẽ hở để hàng giả, hàng nhái, hàng lậu và hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ len lỏi vào thị trường, gây rủi ro trực tiếp cho người tiêu dùng.
Không chỉ dừng lại ở giao dịch trong nước, nhiều hoạt động mua bán còn diễn ra trên các nền tảng xuyên biên giới, được vận hành theo quy định của doanh nghiệp nước ngoài. Trong các trường hợp này, ngay cả khi phát hiện dấu hiệu vi phạm, cơ quan chức năng cũng gặp nhiều khó khăn trong xác minh và xử lý, nhất là khi các đối tượng liên quan không hợp tác.
Ở góc độ chính sách, ông Nguyễn Văn Thành, Trưởng phòng Chính sách, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) cho biết, người tiêu dùng là đối tượng chịu ảnh hưởng và thiệt hại lớn nhất trong các giao dịch trực tuyến nếu thông tin sản phẩm không được kiểm soát chặt chẽ. Các rủi ro như mất tiền, lừa đảo, xâm phạm tài sản và quyền lợi cá nhân hoàn toàn có thể xảy ra. Do đó, việc rà soát, kiểm duyệt và kịp thời ngăn chặn các thông tin rao bán có dấu hiệu vi phạm ngay từ đầu là yêu cầu cấp thiết.
Đại diện doanh nghiệp, ông Nguyễn Văn Luyện, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) cho rằng, dù sản phẩm của tập đoàn chưa bị làm giả, làm nhái, nhưng tình trạng hàng nhái tràn lan trên môi trường số vẫn ảnh hưởng đến thị trường và niềm tin của người tiêu dùng, do các sản phẩm này thường cạnh tranh bằng giá thấp và dễ tiếp cận người mua.
Trong khi đó, ông Nguyễn Viết Hồng, Chủ tịch Công ty Vina CHG cảnh báo, hàng giả hiện không chỉ xuất hiện trên các sàn thương mại điện tử mà còn len lỏi về vùng sâu, vùng xa, thậm chí được chào bán tại các hội chợ, sự kiện, nơi người dân còn hạn chế khả năng tiếp cận thông tin xác thực.
Trước thực trạng trên, ông Trần Hữu Linh cho biết, để ngăn chặn hiệu quả hàng giả trên thương mại điện tử, cần triển khai đồng thời hai nhiệm vụ trọng tâm: tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý, chế tài xử lý và đặc biệt là nâng cao hiệu quả tổ chức thực thi pháp luật. Theo ông, quy định dù đầy đủ nhưng nếu không thực thi hiệu quả thì khó mang lại kết quả thực chất.
Thời gian qua, Bộ Công Thương đã tập trung hoàn thiện khuôn khổ pháp lý nhằm theo kịp tốc độ phát triển của thương mại điện tử. Luật Thương mại điện tử với nhiều quy định chặt chẽ hơn đã yêu cầu các tổ chức, cá nhân bán hàng trên nền tảng số phải được định danh rõ ràng, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế, tạo điều kiện để cơ quan chức năng truy vết, xử lý vi phạm. Cùng với đó, các chế tài xử phạt tiếp tục được rà soát theo hướng đủ mạnh để răn đe.
Một trong những giải pháp trọng tâm đang được triển khai là xây dựng các công cụ quản lý hiện đại, trong đó quy định một số nhóm hàng hóa có rủi ro cao bắt buộc phải khai báo và truy xuất nguồn gốc; các nhóm hàng khác được khuyến khích thực hiện. Từ ngày 1/1/2026, các quy định về quản lý chất lượng hàng hóa sẽ được triển khai đồng bộ theo hướng minh bạch, văn minh hơn.
Song song với đó, Bộ Công Thương đang xây dựng các hệ thống cảnh báo sớm nhằm phát hiện hành vi gian lận trên môi trường thương mại điện tử, đồng thời tăng cường thanh tra, kiểm tra. Người dân và doanh nghiệp được khuyến khích chủ động phản ánh dấu hiệu vi phạm để hỗ trợ lực lượng chức năng trong công tác xác minh, xử lý.
Theo báo cáo của Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, trong năm 2025, lực lượng Quản lý thị trường đã kiểm tra hơn 27.500 vụ việc, xử lý trên 23.400 vụ vi phạm, thu nộp ngân sách gần 372 tỷ đồng. Các vi phạm chủ yếu liên quan đến kinh doanh hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ và vi phạm an toàn thực phẩm.
Trong bối cảnh thương mại điện tử tiếp tục là động lực tăng trưởng quan trọng của kinh tế số, ông Trần Hữu Linh khẳng định, chống hàng giả trên môi trường số phải được xác định là nhiệm vụ ưu tiên. Cuộc chiến này chỉ đạt hiệu quả khi có sự tham gia đồng bộ của cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp, các nền tảng thương mại điện tử và toàn thể người tiêu dùng, hướng tới phát triển thương mại điện tử bền vững, minh bạch và an toàn.