Trong khuôn khổ hội nghị Thượng đỉnh Nhóm 7 nước công nghiệp phát triển (G7) mở rộng, sáng 27/5/2016, tại tỉnh Mie (Nhật Bản), Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc gặp Thủ tướng Canada Justin Trudeau. Ảnh: Thống Nhất/TTXVN |
Chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Canada Justin Trudeau diễn ra trong bối cảnh quan hệ Việt Nam - Canada phát triển tích cực đem lại lợi ích nhiều mặt, thiết thực và cùng có lợi cho cả hai nước.
Việt Nam và Canada thiết lập quan hệ ngoại giao từ năm 1973. Từ năm 1994, hai nước đã trao đổi nhiều đoàn cấp cao. Tháng 9/2014, Bộ trưởng Ngoại giao hai nước đã ký Ý định thư nhằm củng cố và thúc đẩy quan hệ hai nước. Tháng 7/2017, Tham khảo chính trị cấp Thứ trưởng Ngoại giao lần đầu tiên diễn ra (được nâng cấp từ tham khảo chính sách cấp Vụ trưởng). Các cuộc tiếp xúc của lãnh đạo cấp cao hai nước, trao đổi đoàn các cấp được tăng cường, hợp tác được thúc đẩy trên các lĩnh vực chính trị - ngoại giao, kinh tế - thương mại, giáo dục – đào tạo và hỗ trợ - phát triển…
Việt Nam hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Canada ở Đông Nam Á, là thị trường ưu tiên của Chương trình hành động thị trường toàn cầu của Canada, thương mại hai chiều tăng ổn định những năm gần đây, khoảng 20 – 25%/năm, đạt 4,1 tỷ USD năm 2016 và 2,34 tỷ USD trong 8 tháng năm 2017 (tăng 20% so với cùng kỳ năm ngoái). Các mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam sang Canada vẫn là máy móc, thiết bị điện và điện tử, đồ gỗ, dệt may, giày dép… Việt Nam nhập khẩu từ Canada các mặt hàng chính như phân bón, đậu tương và hạt có dầu, máy móc, thiết bị, phụ tùng... Hai nước đặt mục tiêu trao đổi thương mại đạt mức 10 tỷ USD trong 10 năm tới.
Hiện Canada đứng thứ 14/112 nước và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam với 149 dự án trị giá 5,28 tỷ USD. Một số dự án lớn như khu du lịch Hồ Tràm ở Bà Rịa – Vũng Tàu 4,2 tỷ USD; Dự án xây bệnh viện ở Hải Dương 220 triệu USD; Dự án công ty trách nhiệm hữu hạn Năng lượng gió tại Ninh Thuận 74,4 triệu USD; Công ty bảo hiểm Manulife 50 triệu USD...
Từ năm 1990, Canada thuộc nhóm nước đi đầu viện trợ phát triển (ODA) cho Việt Nam, tập trung vào cải cách kinh tế, xóa đói giảm nghèo, nông nghiệp, môi trường với tổng giá trị hơn 800 triệu USD. Gần đây Canada đã công bố khoản ODA trị giá 12,9 triệu đô la Canada cho dự án phát triển hợp tác xã Việt Nam giai đoạn 2015 - 2020 (tháng 11/2015); khoản viện trợ 15 triệu đô la Canada hỗ trợ Việt Nam ứng phó biến đổi khí hậu; viện trợ 15,2 triệu đô la Canada cho 2 dự án an toàn thực phẩm - Safegrow dành cho Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Tháng 12/2015, Bộ trưởng Phát triển - Pháp ngữ Canada thăm Việt Nam khẳng định tiếp tục dành ODA cho Việt Nam. Hiện tổng giá trị các dự án ODA còn hiệu lực với Việt Nam là hơn 60 triệu đô la Canada.
Trong 10 năm qua, số du học sinh Việt Nam tại Canada tăng gấp đôi, với hơn 5.000 học sinh, sinh viên, đưa Việt Nam trở thành nước có số du học sinh tại Canada lớn nhất trong số các nước ASEAN. Việt Nam đang hợp tác chặt chẽ với các tổ chức giáo dục CBIE, MYTACS và Đại học McGill của Canada (đào tạo Pháp ngữ, công nghệ).
Về an ninh - quốc phòng, hai nước tiếp tục duy trì trao đổi đoàn các cấp, tiếp xúc bên lề các diễn đàn khu vực, quốc tế, trao đổi kinh nghiệm, huấn luyện quân sự, đào tạo tiếng Anh, hợp tác chống tội phạm, khủng bố, an ninh cảng, cứu trợ nhân đạo, nhập cư. Tháng 9/2016, Ngoại trưởng Canada trong chuyến thăm Việt Nam đánh giá cao Việt Nam trong bảo vệ quyền của cộng đồng đồng tính (LGBT), coi đây là một phần quan trọng trong chính sách bảo vệ quyền con người của Việt Nam.
Việt Nam hết sức coi trọng việc tăng cường quan hệ hữu nghị, hợp tác với Canada, trong đó có hợp tác cấp độ địa phương giữa hai nước. Hai bên thúc đẩy hợp tác và kết nối giữa các địa phương tương đồng của hai nước như: Hà Tĩnh với Langley (tỉnh bang British Columbia); Thành phố Hồ Chí Minh với Toronto (tỉnh bang Ontario); Đà Nẵng với Vancouver… Phía Canada triển khai các dự án viện trợ phát triển về đào tạo nghề, thúc đẩy sự tham gia của khu vực tư nhân trong phát triển nông nghiệp tại một số địa phương: Sóc Trăng, Trà Vinh, Hậu Giang và Vĩnh Long.
Hiện có khoảng 250.000 người Việt Nam sinh sống tại Canada. Đây sẽ là cầu nối quan trọng để hai nước tăng cường hợp tác hơn nữa trên mọi lĩnh vực. Vị thế của cộng đồng người Việt trong xã hội Canada ngày càng tăng cả trên lĩnh vực chính trị và kinh tế - xã hội. Nhiều nhà khoa học nổi tiếng, chính trị gia là người Canada gốc Việt. Ngày càng nhiều tổ chức, cá nhân người Canada gốc Việt ủng hộ đất nước, giúp đỡ Cơ quan đại diện của Việt Nam. Trong các trao đổi, tiếp xúc song phương ở các cấp, lãnh đạo Việt Nam đề nghị Canada quan tâm hỗ trợ để cộng đồng người Việt hội nhập với xã hội sở tại, đóng góp cho quan hệ hai nước.
Chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Canana Justin Trudeau nhân dịp dự Hội nghị lãnh đạo các nền kinh tế APEC 2017 là một dấu mốc quan trọng, nhằm nâng tầm quan hệ hai nước, tạo cơ sở để thúc đẩy quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa hai nước thời gian tới theo hướng thực chất, hiệu quả hơn trên các lĩnh vực chính trị, ngoại giao, kinh tế - thương mại, an ninh - quốc phòng, giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ, hợp tác phát triển.