Đức Thọ - mảnh đất giang sơn tụ khí - là quê hương đã sản sinh ra nhiều anh hùng nghĩa liệt, nhiều danh nhân văn hóa mà đặc biệt là đồng chí Trần Phú - Tổng Bí thư đầu tiên của Đảng, người chiến sỹ Cộng sản lỗi lạc đã làm rạng danh quê hương, đất nước.
Sau 8 năm triển khai, đến nay, Đức Thọ đã huy động được gần 2,6 ngàn tỷ đồng, 9.680 hộ hiến đất ở và đất nông nghiệp với tổng diện tích gần 837.000 m2 tương đương 64 tỷ đồng cho xây dựng nông thôn mới.
Đến nay, toàn huyện có 18/27 xã đạt chuẩn nông thôn mới. Đáng chú ý nông nghiệp chỉ còn chiếm 22,2% trong cơ cấu kinh tế ở Đức Thọ, lĩnh vực thương mại – dịch vụ chiếm tỷ lệ cao với 45,8%; thu nhập bình quân đầu người của Đức Thọ năm 2017 đạt 35,3 triệu đồng, tỷ lệ hộ nghèo còn 4,9%.
Nét nổi bật trong thành tựu xây dựng nông thôn mới của Đức Thọ là tiêu chí thứ 20 với việc phát triển khu dân cư mẫu, vườn mẫu. Đây là nét đặc trưng, sáng tạo của Hà Tĩnh. Đức Thọ đã triển khai xây dựng 147 khu dân cư mới kiểu mẫu, 755 vườn mẫu.
Quá trình thực hiện cho thấy đây là tiền đề để xây dựng nông thôn mới bền vững, huy động cả hệ thống chính trị, toàn dân vào cuộc, phát huy vai trò chủ thể của người dân, cộng đồng. Xây dựng vườn mẫu đã làm thay đổi được tập quán của người dân từ sản xuất tự cung, tự cấp sang sản xuất hàng hóa, kết nối thị trường, khai thác, phát huy hiệu quả tiềm năng đất vườn.
Nhiều vườn cho thu nhập trên 75 triệu đồng/năm, nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho người dân. Không chỉ có vậy, xây dựng khu dân cư mẫu còn khôi phục, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, thắt chặt tình làng nghĩa xóm.
Phát huy truyền thống quê hương cách mạng, trong thực hiện các Nghị quyết Trung ương, Đức Thọ đã xây dựng Đề án sáp nhập xã đến 2025, toàn huyện còn lại 13 đơn vị hành chính, giảm 15 đơn vị so với hiện nay, góp phần giảm chi 25 tỷ đồng/năm so với hiện nay.
Tới thăm Đức Thọ, Thủ tướng đã tới thăm hỏi, chuyện trò, tìm hiểu đời sống, lao động của người dân tại mô hình khu dân cư mẫu tại thôn Châu Nội, xã Tùng Ảnh – địa phương thực hiện tốt việc chỉnh trang, nâng cấp khu dân cư phù hợp yêu cầu phát triển song song với gìn giữ, phát huy những nét văn hóa độc đáo của làng quê Việt Nam.
Tùng Ảnh còn được gọi là "làng khoa bảng, đất danh thắng", nơi còn lưu giữ được những nét văn hóa, hồn quê xưa với cây đa, giếng làng được gìn giữ, tôn tạo; hàng rào xanh được cắt tỉa công phu... Thời gian qua, cán bộ và nhân dân thôn Châu Nội tiếp tục huy động hàng nghìn ngày công, hàng trăm triệu đồng để củng cố, nâng cấp xây dựng khu dân cư mẫu, vườn mẫu đạt chuẩn.
Hệ thống giao thông thôn Châu Nội được khép kín bê tông gắn với hệ thống mương thoát nước và hàng rào xanh, cây bóng mát đảm bảo đạt tiêu chuẩn Khu dân cư mẫu. Để hoàn thành các hạng mục chỉ tiêu này, cán bộ, đảng viên trong thôn luôn gương mẫu, tự giác làm trước.
Gia đình nào neo người, điều kiện kinh tế khó khăn thì cán bộ đoàn thể của xã, thôn cùng chung tay giúp dọn dẹp nhà cửa, di dời công trình phụ, chỉnh trang vườn. Một số hộ có điều kiện nhưng vẫn còn ngần ngại thay đổi đã được cán bộ thôn, đoàn thể xã đến tuyên truyền, hướng dẫn và xắn tay giúp thực hành các ứng dụng mới vào sản xuất.
Nhiều vườn hộ ở thôn Châu Nội đã được xây dựng đạt chuẩn 5 tiêu chí vườn mẫu: Quy hoạch và thực hiện quy hoạch; ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật; sản phẩm từ vườn; môi trường - cảnh quan; thu nhập ngày càng được nâng cao.
Nhờ sự chung tay, góp sức của các tổ chức đoàn thể và cộng đồng, đến nay, thôn Châu Nội đã có 100% vườn hộ được chỉnh trang sạch sẽ. Song song với chỉnh trang vườn hộ, xây dựng vườn mẫu, thôn Châu Nội tập trung nâng cấp, mở rộng và trồng cây xanh trên các tuyến đường trục thôn, ngõ xóm.
Phát biểu tại buổi làm việc, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao sự sáng tạo, đổi mới của Hà Tĩnh và huyện Đức Thọ trong công tác xây dựng nông thôn mới mà điển hình là tiêu chí xây dựng mô hình Khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu đã nâng cao và ổn định thu nhập cho người dân.
Vui mừng nhắc lại những ấn tượng tốt từ chuyến thăm hỏi, tiếp xúc các gia đình ứng dụng mô hình khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu tại xã Tùng Ảnh, Thủ tướng cho rằng, qua triển khai các mô hình này đã gìn giữ, tôn tạo nét văn hóa truyền thống trong cộng đồng; đồng thời nâng cao hiệu quả gìn giữ an ninh trật tự trên địa bàn.
Nhấn mạnh đến mục tiêu xây dựng nông thôn mới – chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước là nhằm cải thiện và nâng cao đời sống cho người dân, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ rõ “xây dựng nông thôn mới là xây dựng một xã hội dân chủ cho người dân, do người dân làm chủ thể” đi liền với đó là xây dựng một xã hội an toàn cho người dân.
Trên tinh thần đó, Thủ tướng đề nghị Hà Tĩnh và Đức Thọ tiếp tục tổng kết kết quả xây dựng nông thôn mới từ đó đề ra các biện pháp để làm sao nâng cao hơn nữa đời sống của người dân; giảm mạnh hơn nữa tỷ lệ hộ nghèo theo tinh thần phát triển bền vững, bao trùm, không ai bị bỏ lại phía sau, đó cũng là mục đích cần hướng tới trong xây dựng nông thôn mới.
Bên cạnh nâng cao thu nhập cho người nông dân, xây dựng nông thôn mới còn phải hướng đến việc gìn giữ, phát huy tinh thần đoàn kết dân tộc, không phân biệt lương giáo, giữ gìn tình làng nghĩa xóm.
Thủ tướng cũng đánh giá cao kết quả huy động của Đức Thọ phục vụ xây dựng nông thôn mới theo hướng phù hợp với người dân, không quá mức, tạo điều kiện cho người dân phát triển kinh tế nông nghiệp.
Thủ tướng mong muốn: Từ giờ đến cuối năm, Đức Thọ cần phấn đấu trở thành huyện nông thôn mới đầu tiên của Hà Tĩnh.
Một thành tích nữa của Đức Thọ được Thủ tướng đánh giá cao chính là việc thực hiện cải cách bộ máy, giảm đầu mối, giảm biên chế mà cụ thể là huyện đã làm tốt việc nhất thể hóa Chủ tịch và Bí thư cấp huyện – một mô hình tương đối mới trên cả nước. Đức Thọ cần tổng kết, để nhân rộng cách làm này trong tỉnh và cả nước.
Nhắc đến truyền thống cách mạng sâu sắc của Đức Thọ, Thủ tướng đề nghị địa phương cần phát huy làm tốt hơn nữa việc xây dựng, củng cố bộ máy chính trị, hoàn thiện tốt bộ máy theo hướng vững mạnh từ xã đến thôn.
Thủ tướng lưu ý việc giảm số lượng thôn cần bám sát tiêu chí bền vững, tinh gọn, đồng bộ, phục vụ nhân dân ngày càng tốt hơn, lấy hiệu quả công việc, sự hài lòng của người dân làm tiêu chí đánh giá cán bộ. Cùng với đó, cần chú ý những mặt trái trong tiến trình giảm đầu mối, giảm biên chế.
Thủ tướng cũng cho biết, Trung ương sẽ hỗ trợ, hoàn thiện về mặt thể chế cho bộ máy ở cơ sở, tạo điều kiện thuận lợi nhất để các địa phương triển khai trên cả nước.