Báo cáo của Chính phủ về kết quả lấy ý kiến góp ý Dự thảo sửa đổi Hiến pháp với 104 trang thể hiện rõ 7 nhóm vấn đề được Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đề xuất lên Ủy ban Dự thảo sửa đổi Hiến pháp. Đáng chú ý trong đó có nội dung tăng cường trách nhiệm cá nhân của Thủ tướng Chính phủ và các Bộ trưởng.
Đây là thông tin được ông Trần Tiến Dũng, Chánh Văn phòng, Người phát ngôn của Bộ Tư pháp cho biết trong cuộc họp báo về kết quả lấy ý kiến cho Dự thảo sửa đổi Hiến pháp, diễn ra sáng qua (17/5) tại Hà Nội.
Báo cáo được xây dựng trên cơ sở tổng hợp, tiếp thu từ báo cáo kết quả lấy ý kiến nhân dân của 63 tỉnh, thành phố trực thuộc TW, 30 bộ, ngành... Theo đó, có 7 nhóm vấn đề được thể hiện trong báo cáo. Thứ nhất, về Chương VII - Chính phủ, các kiến nghị tập trung vào việc xác định rõ vị trí, địa vị pháp lý của Chính phủ với tư cách là cơ quan thực hiện quyền hành pháp trong tổ chức quyền lực nhà nước; tăng cường trách nhiệm cá nhân của Thủ tướng Chính phủ và các Bộ trưởng.
Về vấn đề này, ông Hoàng Thế Liên, Thứ trưởng Bộ Tư pháp, Ủy viên Ban chỉ đạo tổng kết thi hành Hiến pháp năm 1992, Người phát ngôn của Ban chỉ đạo cho biết thêm, khi đã công nhận Chính phủ là cơ quan thực hiện quyền hành pháp thì không nên quy định là cơ quan chấp hành của Quốc hội. Hiến pháp phải quy định thẩm quyền của Chính phủ cũng như thành viên Chính phủ để họ có vị trí độc lập nhất định; Thủ tướng, các Bộ trưởng có trách nhiệm báo cáo công tác của mình trước nhân dân.
Thứ hai, về Chương IX - chính quyền địa phương, Báo cáo đề nghị đổi mới toàn diện tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương theo nguyên tắc tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong phạm vi được phân cấp, đảm bảo tổ chức của từng cấp chính quyền phù hợp với đặc điểm, trình độ phát triển kinh tế - xã hội và có tính đến đặc thù đô thị, nông thôn; xác định rõ hơn vị trí, tính chất pháp lý của HĐND là cơ quan đại diện của nhân dân ở địa phương.
Thứ ba, nhiều ý kiến đề xuất sửa đổi, bổ sung một số quy định về Quốc hội, Chủ tịch nước, Tòa án nhân dân tối cao, Hội đồng Hiến pháp có liên quan đến Chính phủ.
Thứ tư, về lời nói đầu, các ý kiến cho rằng, lời nói đầu nên súc tích, đảm bảo thể hiện vai trò của Hiến pháp trong lịch sử dân tộc.
Thứ năm, về Chương I - chế độ chính trị, đa số ý kiến tán thành việc ghi nhận Điều 4 về vị trí, vai trò lãnh đạo của Nhà nước và xã hội của Đảng Cộng sản Việt Nam; đồng thời kiến nghị không quy định yếu tố nền tảng của quyền lực nhân dân là liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức; mà nên là dựa trên nền tảng đại đoàn kết toàn dân tộc.
Thứ sáu, về các quy định về quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân, các ý kiến ghi nhận nguyên tắc quyền con người, quyền cơ bản của công dân được đảm bảo thực hiện bằng Hiến pháp và cũng chỉ có thể bị hạn chế bằng luật.
Thứ bẩy, về Chương III - kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ và môi trường, các ý kiến kiến nghị hoàn thiện quy định về các trường hợp thu hồi đất và bồi thường trong trường hợp thu hồi đất theo hướng trong mọi trường hợp Nhà nước thu hồi đất, người sử dụng đất hợp pháp, đúng mục đích bị thu hồi đất phải được đền bù theo giá thị trường. Việc thu hồi đất chỉ được thực hiện trong trường hợp thật cần thiết vì lý do an ninh, quốc phòng, hoặc vì lợi ích quốc gia.
Huyền Tím