Đại sứ Hoàng Xuân Hải cho biết nhận lời mời của Phó Thủ tướng thứ nhất Vương quốc Tây Ban Nha, bà Nadia Calvino, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang thăm chính thức Vương quốc Tây Ban Nha từ ngày 1- 3/3/2023. Trong những năm qua, do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, các chuyến thăm cấp cao giữa hai nước có phần gián đoạn. Đây là chuyến thăm chính thức Tây Ban Nha cấp cao nhất của lãnh đạo Chính phủ Việt Nam kể từ năm 2017. Vì vậy, chuyến thăm của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang có ý nghĩa quan trọng, góp phần tiếp tục triển khai đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, vì hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ đối ngoại; Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế, chủ động, tích cực hội nhập quốc tế, tạo xung lực mới cho sự phát triển quan hệ song phương Việt Nam-Tây Ban Nha.
Đại sứ Hoàng Xuân Hải nêu rõ trong chuyến thăm lần này, hai bên sẽ đánh giá lại quan hệ hợp tác song phương trong thời gian qua, thống nhất các biện pháp cụ thể để tháo gỡ những điểm nghẽn, cũng như thỏa thuận các cơ chế hợp tác mới trong các lĩnh vực ưu tiên như hạ tầng cơ sở, năng lượng xanh, ứng phó với biến đổi khí hậu, quản lý nguồn nước… nhằm đưa quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước phát triển mạnh mẽ và thực chất hơn nữa trong thời gian tới.
Đánh giá tình hình và tiềm năng hợp tác giữa Việt Nam và Tây Ban Nha trong thời gian qua cũng như thời gian tới, Đại sứ Hoàng Xuân Hải cho biết trong 46 năm qua, quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa hai nước đã có nhiều bước phát triển không ngừng.
Về chính trị, Tây Ban Nha là nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) đầu tiên Việt Nam thiết lập quan hệ đối tác chiến lược vào tháng 12/2009. Hai nước đã trao đổi nhiều đoàn cấp cao, đoàn các bộ, ngành, địa phương và ký nhiều hiệp định hợp tác trên nhiều lĩnh vực. Nhân dịp kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Thủ tướng Pedro Sanchez đã trao đổi điện mừng và có cuộc trao đổi song phương với nhiều nội dung quan trọng nhân dịp dự Hội nghị Cấp cao ASEAN-EU tại Bỉ (14/12/2022).
Về kinh tế, trao đổi thương mại giữa hai nước đã có bước phát triển mạnh mẽ. Từ mức kim ngạch thương mại song phương xấp xỉ 1,2 tỷ USD vào những năm 2010, trong hơn 10 năm gần đây, Việt Nam vươn lên trở thành nước có trao đổi thương mại lớn nhất với Tây Ban Nha trong số các nước ASEAN, với con số trung bình trên 3 tỷ USD/năm. Riêng năm 2022, kim ngạch thương mại song phương tăng khá ấn tượng. Theo số liệu của phía bạn, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Tây Ban Nha đạt trên 4 tỷ euro và Việt Nam nhập khẩu từ Tây Ban Nha lượng hàng hóa đạt trên 525 triệu euro. Tuy nhiên, vốn đầu tư của các doanh nghiệp Tây Ban Nha vào Việt Nam còn rất khiêm tốn. Hiện Tây Ban Nha có 88 dự án đầu tư ở Việt Nam với tổng vốn đầu tư trên 143 triệu USD.
Với những số liệu nêu trên, Đại sứ Hoàng Xuân Hải nhận định quan hệ hợp tác về kinh tế, thương mại và đầu tư giữa hai nước chưa thực sự tương xứng với quan hệ đối tác chiến lược cũng như tiềm năng và mong muốn của nhân dân hai nước. Đại sứ bày tỏ hy vọng rằng với việc Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam- EU (EVFTA) đã có hiệu lực và Hiệp định Bảo hộ đầu tư Việt Nam-EU (EVIPA) đã được Quốc hội Tây Ban Nha phê chuẩn (cuối tháng 1/2022), các doanh nghiệp hai nước sẽ tận dụng những ưu đãi mà hai hiệp định mang lại để đẩy mạnh quan hệ kinh doanh, đầu tư đưa hợp tác kinh tế trở thành trụ cột vững chắc trong quan hệ hai nước.
Trong bối cảnh tình hình thế giới và các khu vực trong những năm qua đang có những biến chuyển sâu sắc, khác xa với giai đoạn trước, để thúc đẩy quan hệ song phương phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới, Đại sứ Hoàng Xuân Hải cho rằng chính phủ, các bộ, ngành hai nước cần chủ động tích cực, cùng nhau rà soát lại các hiệp định, thỏa thuận hợp tác đã ký kết trước đây để xem xét sửa đổi hoặc ký các văn kiện mới cho phù hợp với tình hình hiện nay, tạo khuôn khổ pháp lý, điều kiện thuận lợi cho việc thúc đẩy hợp tác giữa hai nước, nhất là trong những lĩnh vực cả hai có tiềm năng, thế mạnh và có tính bổ trợ cho nhau như hạ tầng cơ sở, năng lượng tái tạo, chuyển đổi số, công nghệ xanh, ứng phó với biến đổi khí hậu, nông nghiệp công nghệ cao, y tế, giáo dục đào tạo, văn hóa, thể thao, du lịch…
Theo Đại sứ, trước mắt, hai bên cần sớm nối lại và khởi động một số cơ chế hợp tác quan trọng như Tham khảo chính trị cấp thứ trưởng ngoại giao và kỳ họp lần thứ nhất Ủy ban Hợp tác song phương về thương mại và đầu tư để rà soát tổng thể quan hệ hợp tác giữa hai nước thời gian qua, thống nhất các biện pháp và lộ trình để đẩy mạnh quan hệ hợp tác Việt Nam - Tây Ban Nha trong thời gian tới.