Chuyển đổi từ Chính phủ quản lý sang Chính phủ phục vụ, tạo đột phá về thể chế trong quản lý

Đồng tình và đánh giá cao báo cáo nhiệm kỳ của Chủ tịch nước, Chính phủ, đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) cho rằng, nhiệm kỳ 2016-2021 thành công trên tất cả các phương diện như tăng trưởng GDP thuộc nhóm 10 quốc gia tăng trưởng cao nhất thế giới; kinh tế vĩ mô ổn định; đời sống vật chất, tinh thần được cải thiện, công tác chăm sóc sức khỏe của người dân không ngừng được nâng cao. Bên cạnh đó, quy mô nền kinh tế vượt qua Singapore, Malaysia để vươn lên đứng thứ tư trong khu vực, nằm trong top 40 quốc gia có nền kinh tế lớn nhất thế giới. Hệ số tín nhiệm quốc gia được giữ vững mức BB (triển vọng ổn định) với giá trị thương hiệu quốc gia Việt Nam tăng thêm 29% và có mức tăng giá trị thương hiệu quốc gia cao nhất thế giới. Việt Nam được đánh giá là điểm đến an toàn và hấp dẫn của các nhà đầu tư quốc tế…

“Thành công trên là kết quả tổng hợp của con đường đoàn kết, liêm chính do Tổng Bí thư, Chủ tịch nước cầm trịch; là kết quả của sự chuẩn mực cầm cương của Quốc hội; sự hành động quyết liệt, thành tâm của Chính phủ; qua đó khơi dậy niềm tin của người dân và doanh nghiệp, cùng chung sức đồng lòng, đưa đất nước vượt qua muôn vàn khó khăn, thiên tai, dịch bệnh; thích ứng nhanh với những biến động toàn cầu”, đại biểu Hoàng Văn Cường cho biết.

Nêu ra ba vấn đề Chính phủ cần quan tâm trong điều hành của nhiệm kỳ tới, đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng, thành công của Chính phủ tiền nhiệm trong việc kiểm soát nợ xấu ngân hàng từ mức báo động cao (gấp 6 lần giới hạn) đã giảm xuống mức dưới an toàn 3% trong bối cảnh lãi suất điều hành giảm, đưa nợ công giảm sâu gần 10 điểm, từ sát kịch trần xuống 55,3% GDP. Đây là điều kiện thuận lợi rất tốt cho nhiệm kỳ tới có dư địa để tăng nguồn lực đầu tư bằng nguồn vốn vay, sử dụng kết hợp các chính sách tài khóa và tiền tệ để thúc đẩy tăng trưởng trên quan điểm tiếp tục giữ ổn định kinh tế vĩ mô.

Bên cạnh đó, đại biểu Hoàng Văn Cường nhấn mạnh, cán cân thương mại nhập siêu chuyển sang xuất siêu gần 20 tỷ USD và nâng mức dự trữ ngoại hối lên 100 tỷ USD đã minh chứng cho thành công trong hội nhập kinh tế quốc tế là cơ sở quan trọng để bình ổn tỷ giá, điều hành tiền tệ và đảm bảo các quan hệ thanh toán quốc tế. Tuy nhiên, tình trạng nhập siêu vẫn tiếp tục gia tăng đối với các nước trong khu vực. Trong khi đó, xuất siêu lại nghiêng về các nước có thị trường phát triển, đặc biệt xuất siêu sang Mỹ tăng cao. Điều này đặt ra nhiệm vụ Chính phủ phải chú trọng điều hành các quan hệ xuất nhập khẩu giữa các thị trường; kiểm soát chặt chẽ việc nhập hàng hóa, nguyên liệu từ thị trường khu vực để sản xuất, xuất khẩu sang thị trường phát triển như Mỹ, EU; có giải pháp hữu hiệu khi Hiệp định Đối tác toàn diện khu vực RCEP được thực thi.

Cùng với đó, Chính phủ thành công trong việc cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh bằng việc quyết liệt chỉ đạo, giao chỉ tiêu cụ thể cho các bộ, ngành để cắt giảm 63% điều kiện kinh doanh và 68% các danh mục dòng hàng kiểm tra chuyên ngành, để môi trường kinh doanh tăng bậc, năng lực cạnh tranh toàn cầu tăng 10 bậc. “Tuy nhiên, thành công của Chính phủ tiền nhiệm nay đặt ra thách thức vô cùng lớn cho nhiệm kỳ tới bởi vì chúng ta không còn nhiều dư địa để tiếp tục cắt giảm các ràng buộc và thủ tục hành chính”, đại biểu Hoàng Văn Cường nêu.

Do vậy, để tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh, đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng, thay vì tiếp tục thực hiện rà soát, cắt giảm thủ tục, phải thực hiện đột phá thể chế bằng việc thay đổi hoàn toàn phương thức quản lý, chuyển cơ chế. Cụ thể, đối tượng quản lý từ xin phép khai báo trước với cơ quan quản lý sang cơ chế, đối tượng quản lý tự lựa chọn quyết định công khai thông tin. Cơ quan quản lý từ nhiệm vụ tiếp nhận thông tin và tiền kiểm sang nhiệm vụ tìm kiếm, thu thập thông tin và thực hiện hậu kiểm.

“Phương thức quản lý này chỉ được thực hiện trên cơ sở chuyển đổi số toàn bộ thông tin và quy trình quản lý. Đây là khâu đột phá tiên phong trong chương trình chuyển đổi số quốc gia. Nếu chuyển đổi số và ứng dụng AI trong quản lý thành công, tất cả những yêu cầu về đột phá trong cải cách, thể chế sẽ biến những điều không thể thành có thể, mang lại nguồn lực vô cùng to lớn cho đất nước”, đại biểu Hoàng Văn Cường cho biết.

Nhấn mạnh chuyển đổi số sẽ biến những vấn đề phức tạp của các nhà quản lý thành nguồn lực cho đất nước, đại biểu Hoàng Văn Cường lấy ví dụ trong việc chuyển đổi số thông tin về quản lý đất đai. Theo đó, việc cấp giấy chứng nhận đăng ký đất đai thủ công bằng giấy còn nhiều phức tạp, khó khăn như hiện nay nên chuyển sang hình thức đăng ký tự động, do chính người dân tự thực hiện sẽ mang lại nguồn thu lớn cho ngân sách từ các giao dịch.

“Việc chuyển đổi số sẽ làm thay đổi hoàn toàn thói quen và vị trí của người quản lý trong bộ máy nhà nước. Người quản lý không còn ngồi chờ doanh nghiệp đến yêu cầu giải quyết mà phải dựa vào thông tin được số hóa của doanh nghiệp để phát hiện những vấn đề cần điều chỉnh hoặc phải giải quyết để đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp. Đó chính là cơ sở để chuyển đổi từ Chính phủ quản lý sang Chính phủ phục vụ, tạo đột phá về thể chế trong quản lý”, đại biểu Hoàng Văn Cường nêu rõ.

Đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng, nếu chuyển đổi số thành công với hạ tầng công nghệ thông tin hiện đại, đáp ứng yêu cầu của Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, Việt Nam không chỉ là "cái bếp của thế giới" như lời khuyên của Giáo sư Philip Kotler - Thủ tướng Chính phủ đã nhắc đến trong buổi giảng Nghị quyết sáng 28/3 - mà có thể trở thành công xưởng ngành công nghệ điện tử, tin học của cả thế giới. “Các nhân viên văn phòng ở nhiều nước trên thế giới có thể chuyển đến Việt Nam vừa tắm biển, vừa thưởng thức các món ăn đặc sản của Việt Nam, vừa thực hiện các công việc văn phòng trong môi trường kinh tế số”, đại biểu Hoàng Văn Cường nhấn mạnh.