32 câu hỏi và 13 ý kiến tranh luận với Bộ trưởng Bộ Thông tin - Truyền thông

Kết thúc phiên chất vấn và trả lời chất vấn sáng 4/11, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho biết có 32 đại biểu chất vấn và 13 đại biểu tranh luận nhóm vấn đề về Thông tin - Truyền thông. Còn 5 đại biểu đặt câu hỏi với Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng, Bộ trưởng sẽ trả lời trong 15 phút của chiều 4/11.

Càng về cuối phiên chất vấn, càng nhiều đại biểu đặt câu hỏi và tranh luận.

Đại biểu Huỳnh Thị Phúc (Bà Rịa- Vũng Tàu) tranh luận: Tôi xin chia sẻ những khó khăn về trách nhiệm của Bộ khi triển khai chuyển đổi số và xã hội số. Người dân cho rằng các quảng cáo về thực phẩm chức năng chạy trên các nền tảng số, những nội dung có hình ảnh không phù hợp lứa tuổi, thuần phong mỹ tục, xuất hiện thường xuyên trên các thiết bị dù họ không có nhu cầu xem được các cơ quan, đơn vị truyền thông, trong đó có báo điện tử, các đài phát thanh, truyền hình phối hợp đơn vị quảng cáo thực hiện. Bộ Thông tin Truyền thông đồng ý cho phát hành mà chưa được kiểm soát, quản lý chặt chẽ nội dung hình ảnh. Đề nghị Bộ trưởng cho biết, Bộ trưởng có chịu trách nhiệm trong quản lý lĩnh vực này, giải pháp trước mắt là gì?

Đối với trả lời của Bộ trưởng về các ý kiến của đại biểu Quốc hội về vấn đề thực trạng thông tin xấu độc và các cái giải pháp, vấn đề đặt ra là tại sao các bloger, youtuber vẫn thường xuyên xuất hiện với các thông tin rất “động trời”. Với thực tế là các gia đình có nhiều thế hệ cùng xem tivi, trong khi hệ thống tuyên truyền của chúng ta dù rất nỗ lực nhưn không làm được. Vậy giải pháp cụ thể trước mắt là gì, thưa Bộ trưởng?

ĐB Nguyễn Hoàng Bảo Trân (Bình Dương) nêu câu hỏi: Có ý kiến cho rằng, mỗi người dân Việt Nam cần có một tài khoản số để học tập suốt đời trên nền tảng hợp liệu mở và miễn phí và chính sách khuyến khích học tập liên tục, học tập nâng cao nhằm nâng cao kiến thức về mọi mặt cho người dân, nhất là thanh thiếu niên có cơ hội học tập, hội nhập mạnh mẽ với thế giới cũng như rút ngắn khoảng cách cho người dân vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi có cơ hội hòa nhập, hội nhập với các địa phương phát triển trong nước một cách tích cực. Xin Bộ trưởng cho biết quan điểm và giải pháp về vấn đề này?

ĐB Đặng Thị Bảo Trinh (Quảng Nam): Trong hệ thống cơ sở dữ liệu Quốc gia, cơ sở dữ liệu về đất đai là một trong những vấn đề được quan tâm hàng đầu. Sắp tới, Quốc hội sẽ cho ý kiến sửa đổi Luật đất đai với hàng loạt các chính sách quan trọng. Hệ thống cơ sở dữ liệu về đất đai là hết sức cấp thiết nhưng việc triển khai hiện nay còn rất chậm. Vậy đâu là trách nhiệm của Bộ trưởng? Khi nào cơ sở dữ liệu đất đai được hoàn thiện, có khả năng kết nối, chia sẻ đồng bộ, thông suốt từ Trung ương đến địa phương?

Trả lời đại biểu Hà Sỹ Đồng (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị), Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết: Có thể nói bây giờ nếu như ngân sách ưu tiên cho viễn thông tiếp cận thông tin hay ưu tiên cho con giống thì xin báo cáo đại biểu là tiếp cận thông tin theo nhiều nghĩa, tức là có sóng, có thiết bị thì không dùng ngân sách, dùng quỹ viễn thông công ích ngoài ngân sách do các doanh nghiệp đóng góp thì ở đây có 400.000 cái máy là điện thoại thông minh và có hỗ trợ là mỗi cái máy là 500.000 đồng, có nghĩa là rất có thể phải thêm hỗ trợ một phần hoặc ít nhất khoảng hơn một nửa các nhà mạng có thể hỗ trợ thêm chính quyền hoặc người dân.

400.000 cái máy tính bảng trong chương trình máy tính cho em vừa rồi qua khảo sát thì thấy các em học cả buổi sáng thì máy 2,5 triệu đồng gây nóng, nên có đề xuất là nâng nó lên mức khoảng trên 3.000.000 đồng thì được một máy tốt hơn, các em dùng được lâu hơn. Đấy là lấy từ nguồn vẫn rất có thể còn thiếu.

Hiện nay, Bộ đang chỉ đạo các nhà mạng tham gia vào. Tại vì các nhà mạng cũng có quyền, có lợi ích trong điểm này, một là đến năm 2024 sẽ ngừng mạng 2G mà khi giấy phép tần số hết hạn, bởi tần số không quy hoạch tiếp mạng 2G nên các nhà mạng lúc đấy phải chuyển đổi công nghệ. Một khi chuyển đổi công nghệ thì phải bù máy cầm tay cho người dân. Còn khoảng gần hai năm nữa nên nhanh chóng chuyển đổi để đến lúc khi dừng thì cần phải bỏ ra mà hỗ trợ cho bà con nó giảm đi.

Thường thường các quốc gia khi nào mà còn 5%, tức là ở Việt Nam nó còn khoảng 6.000.000 máy 2G thì lúc đấy phù hợp để chúng ta tắt sóng. Tại vì khi cắt sóng thì các nhà mạng có lợi ích rất lớn là không phải đăng ký mạng 2G nữa và dùng tiền đó để bù.  

Hiện nay chúng ta còn 25 triệu máy là 2G nhưng mà số người đang dùng chỉ 1 máy 2G vào khoảng 15 triệu, nghĩa là trong 2 năm nữa chúng ta phải làm được 10 triệu người chuyển sang cái máy 3G-4G và còn 5-6 triệu cuối cùng thì đến lúc chúng ta cắt sóng thì chúng ta sẽ hỗ trợ.  

Đại biểu Dương Văn Phước, đoàn Quảng Nam có nêu một vấn đề cáp nhiều chỗ như rừng cũng là một vấn đề kéo dài. Lý do của nó là như thế này: Tức là khi mà phát triển nhanh, giá viễn thông lại thấp thì bây giờ một cáp treo với một cáp ngầm, giá chênh nhau trên năm lần.

Về mặt đầu tư vừa chậm vừa đắt. Thế thì chúng ta giai đoạn đầu là nhanh chóng để mỗi người dân có một máy điện thoại, mỗi một hộ dân có một đường cáp quang thì hiện nay 75% hộ dân Việt Nam là có cáp quang.

Bây giờ cơ bản là chúng ta đã đạt được mục tiêu là mỗi người dân, mỗi hộ gia đình rồi thì đến lúc phải chấn chỉnh, không phải chỉ làm đẹp đâu mà phải bền vững. Nếu đưa cáp ngầm hóa thì nhà mạng đỡ tốn kém, đưa cáp xuống đấy thì hai mươi năm chưa chắc nó đã đứt. Còn để trên mà treo trên cột, ở ngoài thì có khi một năm hoặc 6 tháng đã đứt rồi.

Về mặt dài hạn thì rẻ hơn, nhưng xét về mặt ngắn hạn thì đầu tư lớn hơn cho các nhà mạng. Bây giờ lợi ích trong việc ngầm hóa, Bộ Thông tin truyền thông đã có một chỉ thị, thế nhưngở đây phải dựa vào sự vào cuộc của chính quyền địa phương, doanh nghiệp. Chúng ta làm con đường thì cần hỗ trợ giải phóng mặt bằng, thế nhưng làm viễn thông thì chính quyền cũng chưa quan tâm nhiều đâu, nhiều chỗ đặt một, trạm mà người dân có ý kiến là cũng rất khó khăn.

Bây giờ đến chuyện ngầm hóa thì lại phải di chuyển phải giải phóng bên dưới rồi phải đi cùng với điện lực để đỡ tốn kém, chính quyền địa phương là nhạc trưởng, cầm nhịp trong việc này. Mà hạ tầng viễn thông thì trong một số diễn đàn thì tôi cũng nói hạ tầng viễn thông bao giờ nó cũng không khác gì hạ tầng giao thông cả, một bên là dòng chảy vật chất...

Các đại biểu nêu nhiều câu hỏi nóng và các ý kiến tranh luận:

Theo Đại biểu Lý Thị Lan (ĐBQH Hà Giang), tỉnh Hà Giang hiện còn 154 thôn bản chưa phủ sóng di động và có 1.300 thôn bản chưa có cáp quang, sóng internet, chiếm 66,37%. Tỉnh Hà Giang có văn bản số 888 của UBND tỉnh ngày 1/4/2022 gửi Bộ Thông tin và Truyền thông và có văn bản số 1749 ngày 26/5/2022 gửi Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông đề nghị hỗ trợ hoàn thành chỉ tiêu hạ tầng số năm 2022. Trong đó, đề nghị Bộ chỉ đạo các tập đoàn viễn thông hỗ trợ hạ tầng viễn thông công ích. Đây không chỉ là ý kiến riêng của tỉnh Hà Giang, mà là nguyện vọng của đồng bào các đồng bào dân tộc vùng sâu, vùng xa các tỉnh biên giới.

Vấn đề này, Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ chỉ đạo các nhà mạng sẽ có giải pháp phù hợp, phủ sóng triệt để các thôn bản, nhất là vùng miền núi, đồng bào. Đây là những cái nơi người dân thiệt thòi nhất. Nếu như người dân được tiếp cận với không gian, tiếp cận được với hệ tri thức trên không gian mạng thì đây là cuộc cách mạng. Về 7.000 thôn chưa có cáp quang, báo cáo với Quốc hội, cáp quang là một trong những phương thức truyền dẫn chứ không phải là tất cả. Đã có được sóng di động là có phương tiện truyền dẫn: Có thể bằng viba, bằng vệ tinh. Năm 2023, Bộ sẽ bắt đầu triển khai chương trình 7.000 thôn này.

Theo đại biểu Trần Khánh Thu (ĐBQH tỉnhThái Bình), thời gian qua, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý Nhà nước, xây dựng chính phủ số, chính quyền số là bước đột phá của khoa học công nghệ kỹ thuật. Các Bộ, ngành, địa phương đã tích cực triển khai nhiều giải pháp hiệu quả để kết nối nền tảng tích hợp, ứng dụng cơ sở dữ liệu quốc gia để kết nối với các cơ sở dữ liệu của các ngành, địa phương. Đây có thể coi là cuộc cách mạng đối với việc giải quyết mối quan hệ giữa người dân với các cơ quan Nhà nước. Đối với ngành Y tế, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào vận hành hệ thống chăm sóc sức khỏe nhân dân trong công tác khám, chữa bệnh đã đạt nhiều thành tựu to lớn. Tuy nhiên, việc tiếp cận với các ứng dụng này của người dân còn có những khó khăn do nhiều các nguyên nhân như: Cơ sở dữ liệu giữa các nền tảng chưa có sự hỗ trợ liên thông, đường truyền chưa đảm bảo, các cơ sở y tế sử dụng đa dạng các phần mềm quản lý khác nhau và đặc biệt người dân không có đủ điều kiện để có các thiết bị hỗ trợ...

Đại biểu Dương Văn Phước (ĐBQH tỉnh Quảng Nam) hỏi: Dây cáp viễn thông, cáp truyền hình giăng màng nhện, mệnh ai nấy làm, không theo một nguyên tắc, trật tự nào, làm mất mỹ quan đô thị, ảnh hưởng đến giao thông. Có thể nói, quản lý nhà nước về vấn đề này hầu như bỏ ngỏ hoặc bất lực. Đại biểu Quốc họi đã nhiều lần phản ánh trong hai nhiệm kỳ quốc hội vừa qua nhưng Bộ Thông tin và Truyền thông chưa đưa được giải pháp nào hữu hiệu. Trách nhiệm của Bộ trưởng về vấn đề này như thế nào?

Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm trả lời chất vấn các đại biểu Quốc hội:

Liên quan đến trả lời chất vấn trong lĩnh vực thông tin truyền thông, Bộ Công an thấy là có ba vấn đề cần phải làm rõ: Những tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý Nhà nước về an ninh mạng; tình trạng sử dụng trái phép dữ liệu thông tin cá nhân; vấn đề kết nối, chia sẻ, khai thác cơ sở dữ liệu quốc gia.

Về nội dung thứ nhất, theo đánh giá của Bộ Công an, hiện nay có 5 nhóm vấn đề tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý Nhà nước, gồm: Hành lang pháp lý, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật trên lĩnh vực an ninh mạng chúng ta chưa hoàn thiện; sự phối hợp giữa các bộ, ban, ngành, địa phương, các tổ chức chính trị xã hội còn chưa đi vào thực chất, nặng về hình thức, có tình trạng khoán trắng nhiệm vụ bảo vệ an ninh mạng của các cơ quan chuyên trách; công tác thanh tra, kiểm tra, phát hiện, xử lý hành vi vi phạm còn chưa hiệu quả, chưa triệt để và chưa kịp thời; phần lớn các nền tảng dịch vụ mạng xã hội, ứng dụng dịch vụ công nghệ của các doanh nghiệp nước ngoài hiện không có pháp nhân, văn phòng đại diện của các doanh nghiệp này tại Việt Nam để triển khai các biện pháp quản lý trong phối hợp; còn nhiều sở cùng quản lý đối các loại hình dịch vụ, lĩnh vực tiềm ẩn những nguy cơ tội phạm.

Đơn cử, vấn đề quản lý, sử dụng sim điện thoại, Bộ Công an đã nhiều lần đề nghị các doanh nghiệp khi phát hành thẻ sim, loại bỏ sim rác ra khỏi xã hội, làm lành mạnh thông tin, giao dịch trong xã hội. Bộ Công an đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông tiếp tục tham mưu đẩy mạnh các hoạt động của Ban chỉ đạo an toàn, an ninh mạng quốc gia, hoàn thiện những cơ chế phối hợp ngành để giải quyết những vấn đề thực tiễn một cách cơ động, linh hoạt, đồng bộ, thống nhất và cái hiệu quả; tham mưu để hoàn thiện hành lang pháp lý trên lĩnh vực an ninh mạnh, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, hướng dẫn quản lý của Nhà nước về an ninh mạng; nâng cao trình độ, năng lực và quan tâm đầu tư, trang bị công cụ, phương tiện nghiệp vụ hiện đại để theo kịp sự phát triển của khoa học công nghệ, của thế giới, cho lực lượng an ninh mạng, phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao; tăng cường quan hệ hợp tác quốc tế, tranh thủ học hỏi kinh nghiệm trong vấn đề bảo đảm an ninh mạng của quốc tế, của thế giới. 

Thực tế, tình trạng thu thập, mua bán trái liệu trái phép với dữ liệu và thông tin cá nhân đang diễn ra phức tạp. Để phòng ngừa, ngăn chặn tình trạng này, Bộ Công an kiến nghị một số các giải pháp: Phải sớm hoàn thiện hành lang pháp lý, chính sách đặc thù về bảo vệ an ninh, an toàn thông tin mạng, trong đó đề xuất với Ủy ban Quốc hội xem xét sớm cho ý kiến về các dự thảo nghị định bảo vệ dữ liệu cá nhân; các bộ, ngành, địa phương chủ động đầu tư hiện đại hóa cơ sở hạ tầng, đảm bảo an ninh hệ thống an ninh thông tin quan trọng về an ninh quốc gia, kiểm soát chặt chẽ quy trình bảo đảm an ninh chuỗi, cung ứng các sản phẩm, dịch vụ công nghệ lưu trữ thông tin, dữ liệu cá nhân; xây dựng chiến lược về đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực an toàn thông tin, an ninh dữ liệu; đẩy mạnh hợp tác quốc tế trên lĩnh vực an ninh mạng, an ninh dữ liệu, mở rộng quan hệ hợp tác với quốc gia, các tổ chức, doanh nghiệp bảo mật an ninh mạng hàng đầu trên thế giới và tích cực tham gia xây dựng các sáng kiến, cơ chế phối hợp các bộ quy tắc, tiêu chuẩn về dữ liệu bảo vệ an ninh; kết nối, chia sẻ, khai thác cơ sở dữ liệu quốc gia và dân cư.

Tuy nhiên, hiện nay, việc kết nối, chia sẻ dữ liệu quốc gia về dân cư với các bộ, ngành, địa phương còn gặp nhiều khó khăn như: Hạ tầng công nghệ thông tin của nhiều bộ, ngành, địa phương chưa bảo đảm, thiếu đồng bộ, chưa có hệ thống để kết nối, chưa triển khai đầy đủ các phương án đảm bảo an toàn thông tin được xác nhận để có thể kết nối với dữ liệu; nhiều bộ, ngành, địa phương chưa số hóa dữ liệu, quy trình phục vụ cho triển khai thủ tục hành chính trên môi trường điện tử...

Riêng về tiện ích của tài khoản định danh điện tử, Bộ Công an đã công bố hệ thống định danh và xác thực điện tử đi vào hoạt động chính thức. Đây là bước tiến mới đưa Việt Nam chính thức là một trong những nước có định danh điện tử quốc gia.

Ngoài ra, Bộ Công an đã hoàn thành dự thảo Nghị định sửa đổi 19 nghị định liên quan đến các quy định có sử dụng sổ hộ khẩu trong hệ thống các cơ quan Nhà nước để tiến tới không sử dụng sổ hộ khẩu. 

Sau phần trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Thông tin - Truyền thông, Bộ trưởng Bộ Công an đăng đàn làm rõ 3 vấn đề liên quan tới lĩnh vực này. Trong đó, vấn đề cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, về hệ thống định danh điện tử, an ninh mạng... được Bộ trưởng phân tích sâu.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng trả lời:

Về sim rác tôi xin nhận trách nhiệm, Bộ Thông tin Truyền thông đã làm rất mạnh mẽ với sim không dữ liệu, tức là loại 22 triệu sim thông tin không đầy đủ. Điều này đòi hỏi đóng góp của các doanh nghiệp viễn thông và và quản lý nhà nước. Bộ Thông tin - Truyền thông thanh tra toàn diện và có công văn nhắc nhở trực tiếp gửi tới từng Chủ tịch, Tổng giám đốc của các doanh nghiệp viễn thông. Bộ trưởng đã ký hai lần và quy định là ký lần thứ ba để xem xét trách nhiệm của Tổng giám đốc và Chủ tịch HĐQT các cái công ty này.

Tiếp đến là làm rất mạnh mẽ khi kết nối với cơ sở dữ liệu dân cư quốc gia mà dân cư đối soát.

Việc kết nối thông tin các bộ ngành địa phương phải đảm bảo thông tin thì Bộ chỉ đạo hướng dẫn các cơ quan chưa kết nối đảm bảo kết nối dữ liệu.

Về công nghệ thông tin cho khu vực đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, trước đây, chúng ta vẫn phải đưa đưa đến tận nơi, đưa đến xã rồi đưa đến thôn, bản thì sẽ tốn kém. Do đó, hướng tiếp cận hiện này là hãy cho bà con phương tiện tiếp cận đầu tiên là có sóng 3G, 4G. Tiếp đó, bà con dân tộc phải có smartphone, dự kiến hỗ trợ 400.000 máy điện thoại di động.

Còn câu chuyện văn hóa mạng là câu chuyện rất rộng và nhiều. Nhiều việc phải làm mà bộ quy tắc ứng xử do cơ quan công quyền. Xây dựng văn hóa mạng triển khai rộng thật, rộng rãi, nó phải ngấm vào từng gia đình, từng tế bào xã hội, từng người dân và một trong những cái cách tốt nhất là dùng các nền tảng số để đào tạo kỹ năng cơ bản, đào tạo văn hóa và đưa vào trong nhà trường.

Việc báo hóa, tạp chí và rồi livestream trên mạng xã hội, đến năm 2022, Bộ Thông tin Truyền thông mới ban hành và công khai độ nhận dạng thế nào là báo hóa tạp chí để mọi người nhìn thấy. Việc xử lý livestream, mạng xã hội mà quản lý nhà nước chưa chắc tay là rất khó. Nay khi có quy định việc xử phạt hành chính sẽ gọn.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp) nêu câu hỏi: Xin Bộ trưởng cho biết nguyên nhân tại sao vấn đề sim rác đến nay vẫn chưa giải quyết được?  

Về vấn đề cơ sở dữ liệu Quốc gia về dân cư, ngày 1/1/2023 tới, người dân sẽ không còn sử dụng sổ hộ khẩu giấy; trong khi cơ sở dữ liệu Quốc gia về dân cư hiện nay chưa được kết nối với toàn hệ thống giữa các Bộ ngành, địa phương; nếu đến ngày 1/1 tới mà vẫn chưa kết nối được thì người dân đến giao dịch tại các cơ quan sẽ rất khó khăn và cơ quan công quyền cũng rất khó khăn. Nếu khó khăn như vậy, người dân sẽ phải đến cơ quan công an trên địa bàn để xác nhận giấy tờ, hồ sơ, sổ sách rất phiền phức. Đề nghị Bộ trưởng có đề xuất cụ thể vấn đề này để trang bị được cơ sở, kết nối hạ tầng để thực hiện.  

Liệu từ nay đến cuối năm, chúng ta làm thế nào để kết nối, sử dụng dữ liệu dân cư trong hệ thống Quốc gia đạt kết quả như mong muốn hay không?  

Đại biểu Phạm Thị Kiều (Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông) nêu câu hỏi: Tôi xin hỏi lại câu hỏi cho Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông mà Bộ trưởng chưa trả lời, đó là: Cách mạng 4.0 đã và đang hiện hữu trong cuộc sống. Đi cùng với đó, công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ và được ứng dụng rộng rãi trong mọi lĩnh vực, góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội. Tuy nhiên, do phần lớn đồng bào dân tộc, thiểu số sinh sống tại khu vực biên giới, vùng vùng núi, nơi có địa hình phức tạp, đi lại khó khăn, điều kiện kinh tế xã hội vẫn còn hạn chế trong tiếp cận thông tin.

Xin Bộ trưởng cho biết trong thời gian tới Bộ trưởng có những giải pháp gì nhằm khắc phục hạn chế tình trạng trên?  

Đại biểu Nguyễn Anh Trí (Đoàn ĐBQH TP Hà Nội) nêu câu hỏi: Về nội dung câu hỏi của đại biểu trước đã hỏi  về văn hóa mạng, theo tôi Bộ trưởng trả lời vẫn còn thiếu có thể do thời gian có hạn. Tuy nhiên, nếu nói như Bộ trưởng về những hành động như vậy thì chắc chắn không thể xây dựng được văn hóa mạng tốt và văn minh sử dụng mạng ở Việt Nam.

Tôi đề nghị Bộ trưởng cần quan tâm hơn và phải coi việc xây dựng văn hóa mạng là vấn đề cần phải làm thật tốt. Xây dựng văn minh trên mạng là công việc rất quan trọng, cần làm tích cực, mạnh mẽ hơn, làm đến nơi đến chốn.

Bộ trưởng có nói về Bộ Quy tắc ứng xử gửi các Bộ, ngành để xây dựng cụ thể; việc này là tốt nhưng chưa đủ vì những đối tượng là người gây rối, kích động, comment… những điều thiếu văn hóa rất lớn, lại không ở các Bộ, ngành mà hoạt động tự do bên ngoài, thậm chí là ở các nước ngoài. Vì vậy, việc triển khai cần rộng hơn, mạnh hơn và có sự tham gia các Bộ, ngành khác, đặc biệt là Bộ Công an và toàn xã hội thì mới thành công được.  

Đại biểu Lê Hoàng Anh (Đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai) nêu câu hỏi: Về vấn đề quản lý mạng xã hội, Bộ trưởng đã trả lời; tuy nhiên, nội dung tôi đề nghị Bộ trưởng trả lời là vì sao lại xảy ra tình trạng báo hóa mạng xã hội; việc chậm, lúng túng trong việc xử lý các vụ việc vi phạm pháp luật như vụ của bà Nguyễn Phương Hằng trên lĩnh vực mạng xã hội là trách nhiệm của Bộ trưởng cũng như việc xử lý tập thể, cá nhân mà quản lý nhà nước đã để xảy ra việc này và họ có rút kinh nghiệm về việc này như thế nào, thì Bộ trưởng chưa trả lời.  

Về việc vi phạm trên mạng xã hội, tôi thấy rằng các cơ quan xử lý rất nhanh; nhưng vụ việc của bà Nguyễn Phương Hằng vừa qua, có ý kiến cho rằng những người vi phạm mà ít tiền hay không có tiền thì xử lý ngay và luôn được, còn người “có tiền” thì sẽ xử lý chậm hoặc nghe ngóng trước, xử lý sau, xin Bộ trưởng cho biết thêm về việc này.     

Các đại biểu tiếp tục đặt câu hỏi với Bộ trưởng Bộ Thông tin - Truyền thông về Chính phủ số, về đồng bộ phát triển hạ tầng viễn thông và xây dựng môi trường mạng.

Đại biểu Dương Minh Ánh (Hà Nội):

Chúng ta đang trong lộ trình xây dựng Chính phủ số, chính quyền điện tử theo Đề án 06 của Chính phủ, áp dụng công nghệ trong các dịch vụ công từ cấp Trung ương đến địa phương. Để triển khai công việc này thì cần phải có đội ngũ, có đủ trình độ, năng lực đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đặt ra. Tuy nhiên, hiện nay ở cấp xã, phường, thị trấn nơi phải triển khai trực tiếp các dịch vụ công nhiều nhất với người dân thì không có vị trí việc làm và biên chế cho cán bộ chuyên trách làm công việc công nghệ thông tin cũng như chưa có cơ chế để giữ chân cán bộ công nghệ thông tin trong cơ quan nhà nước. Điều này gây khó khăn cho cơ sở tại các địa phương và làm cản trở đến tiến độ triển khai và ảnh hưởng đến lộ trình triển khai xây dựng chính quyền điện tử. Đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp trước mắt và lâu dài trong việc phát triển và giữ chân đội ngũ công nghệ thông tin ở cấp xã, phường, thị trấn trong giai đoạn tới đây. Câu hỏi này tôi cũng trân trọng gửi tới Bộ trưởng Bộ Nội vụ?

Đại biểu Lý Thị Lan (Hà Giang):

Hiện nay, việc phát triển hạ tầng viễn thông chưa đồng bộ, nhất là đối với các tỉnh miền núi, biên giới, các doanh nghiệp viễn thông chưa phát triển hạ tầng viễn thông tại khu vực này do chưa đảm bảo hiệu quả kinh doanh. Bộ trưởng đã trả lời giải trình ý kiến của đại biểu Nguyễn Lâm Thành của Thái Nguyên. Tuy nhiên thì tôi vẫn chưa thỏa mãn vì đối với các địa phương biên giới thì chúng tôi rất là cần mong muốn, đề nghị Bộ trưởng cho biết về chỉ đạo của Bộ, về các chính sách hỗ trợ phát triển hạ tầng viễn thông tại khu vực miền núi, biên giới, vùng lõm đối với các tập đoàn viễn thông qua quỹ viễn thông công ích đã và đang triển khai như thế nào, dự kiến bao giờ hoàn thành phủ sóng di động và các khoang đến thôn, bản vùng sâu, vùng xa, biên giới.

Câu hỏi thứ hai, tôi xin gửi đến Bộ trưởng, chuyển đổi số cần có sự thống nhất từ Trung ương đến cơ sở để đảm bảo sự tích hợp và chia sẻ dữ liệu. Nhưng hiện nay hầu hết các nền tảng hệ thống phục vụ xây dựng chính quyền số chưa có thống nhất, mỗi địa phương, mỗi bộ, ngành đều có hệ thống khác nhau. Việc chi phí kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các hệ thống tốn kém và khó khăn trong việc đồng bộ dữ liệu. Đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp công tác xây dựng hệ thống thông tin quốc gia?

Đại biểu Tao Văn Giót (Lai Châu):

Tôi xin được gửi tới Bộ trưởng hai câu hỏi. Một là việc xây dựng Chính phủ điện tử đòi hỏi phải đảm bảo tính đồng bộ, tính tổng thể. Tuy nhiên, thời gian vừa qua việc triển khai thực hiện lại tùy thuộc vào các bộ, ngành, địa phương theo các dự án độc lập mà việc tổ chức thiết kế nhiều nơi mang tính chất cục bộ, các thứ dẫn đến cơ sở dữ liệu vẫn rời rạc và phân tán, thiếu tính liên kết, hiệu quả chưa cao, gây lãng phí về nguồn lực và tài nguyên dữ liệu. Xin Bộ trưởng cho biết trách nhiệm và giải pháp căn cơ của Bộ để giải quyết tình trạng này?

Câu hỏi thứ hai, việc lợi dụng sim rác để tạo các tài khoản giả đăng tải những nội dung thông tin xấu độc, chống phá Đảng, Nhà nước và sử dụng các mục đích sai phạm khác. Điều này gây bức xúc trong xã hội và ảnh hưởng đến sự phát triển của giới trẻ. Xin Bộ trưởng cho biết đến bao giờ môi trường mạng ở Việt Nam mới thật sự được quản lý chặt chẽ để môi trường mạng thật sự trở thành môi trường sạch?

Bộ trưởng Bộ Thông tin - Truyền thông trả lời đại biểu Dương Minh Ánh của đoàn Hà Nội, nói về đội ngũ công nghệ thông tin bây giờ thì thiếu hay không thiếu, giữ chân họ như thế nào thì gần đây khi nghiên cứu tôi cũng bất ngờ với con số, tức là lực lượng mà làm công nghệ thông tin trong cơ quan nhà nước có 1% chính xác là 0,9 %, trong khi nhìn sang các nước khác thì đều xung quanh 10 %, ASEAN, Mỹ thì đặc biệt 15 %, Văn phòng Tổng thống Mỹ 20 %. Tôi mới chợt nhớ ra là người ta đã coi là lực lượng sản xuất, tức là khoa học công nghệ, bây giờ thì chủ yếu là công nghệ số. Nếu chúng ta muốn đẩy nhanh chuyển đổi số quốc gia, giữ chân được họ không? Bây giờ giữ chân được họ thì lại liên quan đến cơ chế ưu đãi mà bây giờ mình cả hệ thống chính trị thì cũng không thể ưu đãi cho một lĩnh vực A, lĩnh vực B cũng có cái đặc thù. Chúng tôi nghĩ như thế này, tức là công nghệ số khác công nghệ thông tin ở chỗ tức là nó trở thành lực lượng sản xuất, lực lượng thực thi. Cho nên chúng ta sẽ xây dựng các nền tảng số rồi là các trợ lý ảo, AI để đỡ phần việc của cán bộ công nghệ thông tin, giảm gánh nặng cho họ đi, để phù hợp với cái mức lương nó đang nhận, tức là chúng ta phải đầu tư vào nền tảng.

Một điểm nữa, tức là công nghệ thông tin trước đây chúng ta hay làm theo cách là chúng ta bỏ tiền ra đầu tư rồi chúng ta bỏ tiền ra vận hành khai thác, thậm chí chúng ta còn bỏ tiền ra để mà nuôi người để phát triển. Thế nhưng bây giờ lương một kỹ sư công nghệ thông tin ở bên ngoài, gọi là lập trình viên thôi cũng 35.000.000 đồng thì làm sao mà mình có thể trả trong hệ thống công chức được. Thế cho nên là tăng cường thuê và cái người làm công nghệ thông tin cơ bản là người đặt hàng, người hướng dẫn trong đội ngũ nhà mình.

Bộ trưởng Bộ Thông tin - Truyền thông trả lời đại biểu Lý Thị Lan (Hà Giang): Đại biểu Lý Thị Lan có hai câu hỏi. Câu hỏi thứ nhất thì cũng đã nói đến hạ tầng viễn thông, công nghệ thông tin cho miền núi. Thế rồi các chính sách hỗ trợ viễn thông công ích thì Quỹ viễn thông công ích là quỹ do các doanh nghiệp viễn thông đóng góp ngoài ngân sách, dùng để phủ sóng những vùng khó khăn. Về nội dung này, nếu như các địa phương thấy rằng còn vùng thôn, bản chưa có sóng mà chúng tôi chưa phát hiện ra thì nhanh chóng thông qua Sở thông tin truyền thông để báo cáo cho Bộ Thông tin truyền thông, cơ bản trong 1 quý sẽ giải quyết được. Thứ 2 là hỗ trợ cho bà con tiền sử dụng dịch vụ viễn thông và dịch vụ internet hàng tháng thì cái này trước đây cũng đã làm, bây giờ tiếp tục làm cho những cái hộ đặc biệt khó khăn thì chủ yếu là do các địa phương căn cứ vào danh sách hộ đấy để đề xuất lên. Quỹ của chúng ta hiện còn còn đủ để chúng ta tiếp tục phủ sóng.

Câu hỏi thứ 2 liên quan đến các nền tảng thì chưa thống nhất và liên quan đến chuyện là rất nhiều hệ thống công nghệ thông tin rời rạc. Chúng ta có hai giai đoạn, giai đoạn ứng dụng công nghệ thông tin cách đây 20 năm thì lúc đấy công nghệ cũng chưa cho phép. Cho nên bắt buộc phải mỗi xã một cái, mỗi huyện một cái lặp lại nhau. Bây giờ sang thời chuyển đổi số thì có công nghệ nền tảng, có nghĩa là có một cái, 11.000 xã dùng chung thì hiện nay Chính phủ, Bộ Thông tin Truyền thông đẩy rất mạnh. Bộ còn có văn bản yêu cầu các địa phương, các bộ, ngành là nếu như phát triển một cái ứng dụng mới mà phần mềm mới không dưới dạng nền tảng thì không áp dụng. Ý thứ hai nữa, có những cái hệ thống độc lập, mặc dù có thể chung một nền tảng thế thì cũng thể tránh được những chuyện mà các tổ chức, các đơn vị có những hệ thống của mình nhưng kết nối để có thể chia sẻ dữ liệu được với nhau thì chúng tôi sẽ đứng ra nhận trách nhiệm. Phải đảm bảo được vấn đề kết nối, chia sẻ dữ liệu. Chúng ta đã có nghị định về việc này và chúng ta đã có một Chỉ thị mà Thủ tướng Chính phủ sẽ ban hành trong năm nay về tăng cường chia sẻ, xây dựng, kết nối, chia sẻ và khai thác các cơ sở dữ liệu và sau khi Thủ tướng ký thì toàn bộ hệ thống chính trị sẽ tập trung triển khai.

Trả lời đại biểu Tao Văn Giót (Lai Châu): Năm 2023 chính thức Bộ Thông tin Truyền thông sẽ tập trung vào việc đề nghị các bộ, ngành, địa phương công bố các cơ sở dữ liệu và có kế hoạch, lộ trình thực hiện cũng như là chương trình chia sẻ dữ liệu của các cơ sở dữ liệu này.

Về vấn đề sim rác, nếu mà dùng từ triệt để theo ý nghĩa là bằng không thì chắccũng không làm được. Chúng ta sẽ đưa tỷ lệ này về mức chấp nhận được.

Dữ liệu mà người dân dùng để đăng lên sim đó thì đã đúng với cơ sở dữ liệu dân cư chưa? Điều này chúng ta đã làm được ¼, còn ¾ nữa là trong năm nay, cùng lắm đến đầu năm sau. Chúng tôi đặt mục tiêu là xử lý sim chính chủ là bước thứ ba và bắt đầu làm ngay từ cuối năm nay bằng cách tổng thanh tra các nhà mạng liên quan đến chuyện một người nhiều sim. Tất nhiênvì chúng ta ra luật là một người được đăng ký nhiều sim nhưng quy định rất rõ là chỉ được đăng ký thay cho con mình nếu con mình dưới 14 tuổi và đăng ký cho người mình giám hộ, ngoài những người đấy là không đúng pháp luật. Tôi nghĩ rằng là mình làm tốt bước thứ 2 là thông tin chính xác và vấn đề sim chính chủ sẽ được giải quyết một cách cơ bản.

Tranh luận tại Phiên chất vấn, đại biểu Lý Tiết Hạnh (Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định) cho rằng, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng có đề cập đến vấn đề phát triển doanh nghiệp công nghệ số với kỳ vọng là sẽ thúc đẩy việc giải quyết các bài toán khó đang đặt ra.

Tuy nhiên, qua báo cáo của Bộ trưởng thì những bài toán khó ấy lại đang nằm ở đầu tư hạ tầng kinh tế số, trong đó tập trung ở những địa bàn khó khăn như là vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa trong Chương trình Mục tiêu quốc gia hay ở các lĩnh vực khó như đào tạo nguồn nhân lực, giáo dục đào tạo.

Lộ trình trước mắt chúng ta chỉ còn 3 năm nhưng nhiều quy định pháp lý đối với loại hình doanh nghiệp công nghệ số chưa rõ định mức, đơn giá trong đầu tư chuyển đổi số, trong lĩnh vực thông tin truyền thông hiện chưa được ban hành.

Trước thực tế trên, đại biểu Lý Tiết Hạnh chất vấn Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng sẽ có biện pháp nào để đảm bảo các doanh nghiệp công nghệ số hoạt động tốt và Bộ trưởng sẽ cam kết thực hiện hoàn thành được các chương trình đề ra hay không? Trong bối cảnh này, có nên đầu tư nguồn lực cho chương trình chuyển đổi số quốc gia như một Chương trình Mục tiêu quốc gia hay không và có cần ban hành định mức, đơn giá trong đầu tư chuyển đổi số trong lĩnh vực thông tin truyền thông hay không?

Tháo gỡ vướng mắc về đầu tư công nghệ thông tin Liên quan đến đầu tư công nghệ thông tin, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, rất nên đầu tư cho ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số. Nhất là đầu tư dành cho miền núi, vùng khó khăn, vùng sâu, vung xa.  

Theo Bộ trưởng, các định mức đã được Bộ ban hành nhiều, tương đối đầy đủ. Tuy nhiên khi vận hành vào bối cảnh cụ thể thì vẫn còn có những khó khăn. 

Bộ trưởng Bộ Thông tin và truyền thông mong muốn các địa phương gặp khó khăn về định mức thì cần phải hồi ngay với Bộ để có những tháo gỡ phù hợp nhất; đồng thời Bộ sẽ tiến hành sửa các Nghị định, Thông tư để làm tốt công tác này.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng trả lời: Không có dữ liệu của bộ, ngành, địa phương mà có dữ liệu của Chính phủ và Chính phủ là người quyết định về chia sẻ, xây dựng dữ liệu. Có hiện tượng cơ quan xây dựng xong cơ sở dữ liệu nhưng cũng chưa yên tâm về cơ sở dữ liệu có chính xác không cho nên cũng đắn đo, cân nhắc có nên đưa ra cho mọi người dùng chưa.

Đắn đo thứ hai là bây giờ có cơ sở dữ liệu và khi nối vào thì vấn đề đảm bảo an toàn thông tin và lo mất dữ liệu thì mình lại chịu trách nhiệm. Cơ sở dữ liệu là một loại tài nguyên tài sản nên có sự lo ngại. Về 8 cơ sở dữ liệu mà đã kết nối thì đến nay bắt đầu phát huy hiệu quả đây là 8 trường hợp đầu tiên để học tập.

Năm tới, Bộ TTTT sẽ chính thức là yêu cầu các bộ, ngành và địa phương công khai các dữ liệu của bộ, ngành, của địa phương kết nối và thời hạn để hoàn hành các cơ sở dữ liệu.

Việc dùng tin nhắn rác dùng công nghệ để kiểm soát, còn cuộc gọi rác, Bộ Thông tin Truyền thông công bố số điện thoại để phản ánh những cái cuộc gọi này để phản ánh. Bộ chỉ đạo nhà mạng ghi nhận để chuyển sang công an để xử lý.

Các cuộc gọi rác và chủ động ngăn chặn mỗi một tháng hiện nay khoảng 40.000 số điện thoại và xử lý tốt hơn và các số điện thoại ngăn 30 %.

Việc xử lý sim rác là định danh thì các nhà mạng, mạng xã hội khi người dân đăng ký phải xác thực để khi mà cơ quan điều tra yêu cầu là phải cung cấp được danh tính và để cho mọi người trách nhiệm hơn.

Vấn đề xây dựng văn hóa mạng, viết lên mạng hàng nghìn người theo dõi. Một cách ứng xử khác thì từng bước xây dựng văn hóa số trước tiên là xây dựng các cái bộ quy tắc ứng xử trên môi trường số thì Bộ Thông tin Truyền thông đã ban bố một cái bộ quy tắc ứng xử trên mạng và Bộ sẽ sơ kết đánh giá về vấn đề này.

Các đại biểu tiếp tục chất vấn:

Đại biểu Nguyễn Hữu Thông (Đoàn ĐBQH tỉnh Bình Thuận) hỏi: Theo báo cáo của Bộ Thông tin Truyền thông thì việc ứng dụng công nghệ thông tin và quản lý nhà nước, xây dựng Chính phủ số, chính quyền số thì việc xây dựng, kết nối, chia sẻ cơ sở dữ liệu quốc gia. Nhưng vẫn còn tình trạng các thông tin, dữ liệu trong các cơ quan nhà nước không chia sẻ. Vậy những cơ quan đó là những cơ quan nào và việc không chia sẻ theo quy định trách nhiệm thuộc về ai và giải pháp của Bộ trưởng trong thời gian đến để khắc phục tình trạng trên?

Tiếp theo là vấn đề người dân phản ánh bị khủng bố về tin nhắn và điện thoại trực tiếp liên quan đến vấn đề đòi nợ thuê hay quảng cáo còn khá là phổ biến, ảnh hưởng rất lớn đến đời sống của người dân. Vậy Bộ trưởng có giải pháp hiệu quả như thế nào để chấm dứt tình trạng trên trong thời gian tới.

Đại biểu Phạm Thị Kiều (Đoàn ĐBQH tỉnh Đắk Nông) hỏi: Cách mạng 4.0 đã và đang hiện hữu trong cuộc sống. Đi cùng với đó công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ và được ứng dụng rộng rãi trong mọi lĩnh vực, góp phần quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội. Tuy nhiên, phần lớn đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống tại khu vực biên giới, vùng núi, nơi có địa hình phức tạp, đi lại khó khăn, điều kiện kinh tế xã hội còn hạn chế nên còn nhiều rào cản khiến đồng bào dân tộc thiểu số gặp khó khăn trong tiếp cận thông tin. Xin Bộ trưởng cho biết trong thời gian tới Bộ trưởng có những giải pháp gì nhằm khắc phục những hạn chế trên?

Đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình): Quan tâm đến vấn đề văn hóa trên không gian mạng có tác động cả tiêu cực và tích cực. Tuy nhiên nhìn từ góc độ giáo dục thì tác động nguy hại có chiều hướng ngày càng gia tăng, len lỏi vào nhà trường gây ra lối sống ảo, thực dụng, ích kỷ. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết Bộ trưởng có quan tâm đến vấn đề này không, giải pháp xây dựng văn hóa mạng- giải pháp mà nhiều nước trên thế giới đang triển khai để giải quyết vấn đề này?

Các đại biểu liên tiếp đặt câu hỏi chất vấn Bộ trưởng Bộ Thông tin - Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng. Bộ trưởng đã đề cập tới giải pháp căn cơ khi xây dựng môi trường văn hóa số.

Sau phần trả lời của Bộ trưởng Bộ Thông tin - Truyền thông, đại biểu Quốc hội Nguyễn Lâm Thành (Thái Nguyên) tranh luận và cho rằng trách nhiệm của tình trạng chậm trễ chương trình "Sóng và máy tính cho em" chưa được xác định rõ.

Đại biểu Nguyễn Lâm Thành (Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên) nêu: Về vấn đề trách nhiệm của việc chậm trễ thi hành một số nội dung liên quan đến Chương trình Sóng và máy tính cho em, Chương trình mục tiêu quốc gia, Bộ trưởng chưa trả lời rõ vấn đề này.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng trả lời: Liên quan đến chương trình Sóng và máy tính cho em, với nguồn vốn nhà nước dự kiến là 6.000 tỷ để chi cho nội dung này; tuy nhiên không triển khai thực hiện được do việc chậm có hướng dẫn của Bộ Thông tin và Truyền thông. Trong khi đó, đây có phần đóng góp của xã hội rất lớn, là thành tựu rất lớn nhưng lại không giải quyết được vấn đề về chính sách.

Tôi cho rằng, Chương trình Sóng và máy tính cho em trong bối cảnh mới cần phải được tiếp cận lại. Đây không chỉ là phục vụ cho vấn đề học tập trong thời điểm dịch bệnh mà còn phục vụ, trao cơ hội học tập cho các em và thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong xã hội. Theo tôi, cần phải tiếp cận theo hướng như vậy.

Liên quan đến Chương trình mục tiêu quốc gia, Bộ Thông tin và Truyền thông là Bộ chậm nhất với nội dung này. Cách đây 4 năm đã có sự chuẩn bị cho Chương trình này rồi, tại sao đến giờ này mới nhận thấy nó chưa phù hợp, cần phải điều chỉnh lại. Tôi nghĩ là trách nhiệm này cần phải được làm rõ. Về Chương trình giai đoạn 2021- 2025 liên quan đến thông tin, đề nghị Bộ cũng có nghiên cứu, tiếp cận lại.

Chúng tôi thấy nhiều vấn đề trong nội dung này cần phải được xử lý để đáp ứng chuyển đổi số và xã hội số, kinh tế số trong điều kiện mới và đặc biệt là áp dụng cho vùng miền núi, dân tộc để giảm khoảng cách, hướng tới thu hút, thu hẹp khoảng cách giữa các vùng

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng trả lời về chương trình máy tính cho em: Xin nói lại chương trình sóng và máy tính cho em 1.000.000 máy thì 600.000 máy là ngân sách do các doanh nghiệp và các cá nhân tài trợ, có 400.000 máy thì dùng quỹ viễn thông công ích, tương đương một nghìn tỷ.  Hai việc này có 1 việc chậm, đó là chậm 500.000, còn 400.000 thì hiện nay đang đồng bộ với chương trình học trực tuyến sau COVID-19 của Bộ Giáo dục và Đào tạo.  

Còn 6 nghìn tỷ của Quốc hội là một chương trình khác và nguồn kinh phí tăng thêm ngân sách cho các bộ, ngành và địa phương để phát triển các dự án công nghệ thông tin. Cái này lại theo quy định của pháp luật, đi qua Bộ Kế hoạch và đầu tư. Chủ trì các cơ quan Trung ương, địa phương để đăng ký dự án mới là với Bộ Kế hoạch Đầu tư. Có chăng thì có thể là có câu chuyện này, tức là Bộ Thông tin truyền thông thì chưa đưa ra một cái khuyến nghị và với chương trình 6 nghìn tỷ đấy, trọng tâm đặt vào đâu để mang lại hiệu quả thì đúng thì khi Bộ Kế hoạch đầu tư tổng hợp và có ý kiến thì chúng tôi sẽ đưa những khuyến nghị nàyvào.  

Câu chuyện sóng đến giờ phút này thì là 2.500 điểm nữa sẽ làm trong năm nay, đầu năm sau và từ nay trở đi cứ địa phương phát hiện thì chúng tôi lại chỉ đạo. Tôi nghĩ là từ lúc phát hiện đến lúc hoàn thành có thể nhiều nhất trong một quý.   

Vấn về chương trình mục tiêu quốc gia thì có ba mục tiêu. Có rất nhiều văn bản của Bộ Thông tin truyền thông. Tất cả những văn bản khác thì đúng hạn, đúng ngày, đúng giờ chỉ có mỗi một nội dung cuối cùng là liên quan đến chúng ta sẽ đầu tư cho từng Ủy ban nhân dân xã, cơ sở vật chất để phục vụ chuyển đổi ứng dụng công nghệ thông tin. Đến giờ phút này, chúng tôi vẫn khuyến nghị với Chính phủ là theo hướng là tập trung.

Với mỗi địa phương yêu cầu có một màn hình to để bà con có thể lên đấy họp hành, xử lý thì chúng tôi cũng đồng ý đưa vào chương trình này và khi Thủ tướng ký thì chúng tôi sẽ thực hiện đúng tinh thần này.

Tiếp tục phiên chất vấn và trả lời chất vấn, Bộ trưởng Bộ Thông tin - Truyền thông trả lời các câu hỏi của các đại biểu về các nội dung, trong đó có vấn đề quản lý dữ liệu thông tin cá nhân.

Về câu hỏi của Đại biểu Đinh Công Sỹ (ĐBQH Sơn La) liên quan đến hạ tầng ICT cho ngành Giáo dục, hiện nay, hạ tầng viễn thông internet để cho bà con vùng sâu, vùng xa có thể dùng điện thoại, internet, thông qua đó để học tập đã có nguồn lực. Cả nước đã đưa cáp quang đến được 93% thôn, bản; huyện, xã là 100%. Tuy nhiên, đưa đến mức thôn, bản tỷ lệ cao như vậy Việt Nam hiện là một trong số ít nước thực hiện được.

Về giá cả dịch vụ viễn thông, internet của Việt Nam đang nằm trong nhóm top 20, rẻ nhất trên thế giới. Trung bình một người dân Việt Nam trả 55.000 đồng/tháng cho dùng điện thoại, internet, thấp nhất các nước trong khu vực. Các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam liệu rằng có phát triển ứng dụng của nền tảng số phục vụ cho nền giáo dục không? Tôi có thể nói là đáp ứng được và đáp ứng tốt. Không chỉ tốt mà giá phù hợp, rẻ hơn nước ngoài. Chúng ta có những doanh nghiệp số ở Việt Nam làm chuyển đổi số của Nhật, Mỹ...

Mặt khác, doanh nghiệp công nghệ số của Việt Nam hiện có gần 40.000 doanh nghiệp, đang hướng đến mục tiêu 75.000 doanh nghiệp và đặt mục tiêu đến năm 2025 sẽ có 100.000 doanh nghiệp công nghệ số. Tôi mong muốn các đại biểu Quốc hội, các cử tri, các doanh nghiệp hãy tin vào doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam, trao cho họ nhiều cơ hội hơn. Đó chính là cách tự lực, tự cường. Không còn cách nào làm doanh nghiệp này mạnh mẽ bằng cách giao việc cho họ.

Về mua bán, thu thập dữ liệu cá nhân, nhất là số điện thoại. Dữ liệu cá nhân được coi là tài sản cá nhân và đã được nhắc đến trong Luật An toàn thông tin. Mỗi người dân phải bảo vệ tài sản cá nhân mình. Điều này liên quan đến vấn đề nhận thức, tuyên truyền. Doanh nghiệp thu thập sẽ phải thực hiện đúng pháp luật, nghĩa là có hợp đồng mẫu giữa mình với khách hàng của mình. Khi thu thập nói rõ là dùng vào việc gì không. Cái này còn thiếu.

Bộ Thông tin và Truyền thông đặt một chương trình trong năm 2022 là thanh tra toàn diện các nhà mạng viễn thông về chuyện thu thập xử lý về đảm bảo an toàn, kể cả mạng xã hội lớn hoạt động trong nước cũng như nước ngoài hoạt động tại Việt Nam. Các nước ASEAN cơ bản có Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, Việt Nam sẽ có Nghị định trước rồi tiến tới Luật. Rất mong các đại biểu Quốc hội xem xét để có những điều chỉnh các doanh nghiệp phạt trên doanh thu… Năm 2022, có 11 ban liên ngành đi kiểm tra dữ liệu cá nhân và đã chuyển hai vụ việc sang Bộ Công an để xử lý hình sự. Năm 2023, Bộ Thông tin Truyền thông đề xuất Thủ tướng thực hiện Năm dữ liệu số Việt Nam, để nâng cao nhận thức và làm tốt công việc bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Với câu hỏi của Đại biểu Trịnh Xuân An ở Đồng Nai về vấn đề quảng cáo sai sự thật trên không gian mạng. Trước đây, quảng cáo trên các cơ quan báo chí như báo, tạp chí, các đài quy định các cơ quan này phải rà soát quảng cáo và đảm bảo quảng cáo đó thực hiện đúng pháp luật. Nhưng trong hai năm vừa qua, các báo điện tử, trang tin điện tử bán một khoảng trống trên trang nhất, các trang của mình. Các công ty quảng cáo nước ngoài đưa nội dung vào quảng cáo, các cơ quan báo chí đã buông lỏng quản lý, để đưa vào cái gì cũng được, quên phần chịu trách nhiệm.

Vừa qua Bộ Thông tin và Truyền thông đã sửa các Nghị định, thanh tra, kiểm tra, nên các cơ quan báo chí, tạp chí, báo điện tử, trang tin đã ý thức được việc này. Vấn đề quảng cáo sai quản lý tương đối tốt. Hiện nay, quảng cáo sai chủ yếu xảy ra trên các nền tảng xuyên biên giới. Trên Facebook, Youtube có rất nhiều quảng cáo sai quy định pháp luật. Giải pháp Bộ Thông tin và Truyền thông tập trung trong thời gian tới là tổ chức thanh tra về các nền tảng xuyên biên giới về vấn đề quảng cáo. Một lần nữa, Bộ cũng muốn truyền đi thông điệp là các Bộ, ngành, địa phương cùng chung tay xử lý các quảng cáo sai sự thật trên các nền tảng xuyên biên giới.

Bên hành lang Quốc hội trong giờ giải lao phiên chất vấn và trả lời chất vấn, đại biểu Đỗ Chí Nghĩa (Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Yên) nhận xét: Chúng tôi vẫn muốn Bộ trưởng đưa thêm giải pháp căn cơ hơn, "tăng đề kháng" để không hấp thụ tin xấu độc.

Đại biểu Trịnh Xuân An (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai) đặt câu hỏi: Trên các nền tảng và trang mạng xã hội như Facebook, zalo hay Tik Tok thì hàng giả và hàng nhái được chào bán một cách rất  công khai và chúng ta rất dễ tìm được các quảng cáo như hàng fake. Thế nhưng việc quảng cáo như đồng hồ hàng hiệu có 20 triệu bán rất công khai thì tôi cho rằng vấn nạn cần phải siết lại và cần phải xử lý. Bộ trưởng cho biết giải pháp thời gian tới để xử lý thực trạng này như thế nào?  

Đại biểu Tạ Minh Tâm (Đoàn ĐBQH tỉnh Tiền Giang) đặt câu hỏi: Thưa Bộ trưởng, Đề án 06 phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số gia tập trung rất cao, nhiều cơ sở dữ liệu quốc gia chuyên ngành đi vào vận hành tại Viện Pháp luật kinh tế xã hội vừa qua có đại biểu Quốc hội chia sẻ băn khoăn về bên cạnh nỗ lực thì có hay không sự chậm trễ trong rà soát, sửa đổi các quy định, tối ưu hóa các quy trình liên quan đến thủ tục hành chính, chưa khai thác hiệu quả các cơ sở dữ liệu đã không muốn xây dựng.  

Đề nghị Bộ trưởng có nhận định về vấn đề này, trách nhiệm, giải pháp một chỗ trong thời gian tới. Câu hỏi này tôi cũng xin gửi đến Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam.  

Thứ hai là tôi quan tâm việc chúng ta có hàng trăm triệu tài khoản tham gia các nền tảng trực tiếp nước ngoài cung cấp dịch vụ tại Việt Nam, trong đó đối với ba mạng xã hội phổ biến nhất với 175.000 tài khoản. Với việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo mạnh mẽ như hiện nay thì việc thu thập, quản lý, sử dụng thông tin, dữ liệu người dùng ở các nơi thực hiện là vấn đề không thể xem nhẹ. Xin Bộ trưởng cho biết quan điểm và giải pháp về vấn đề này.  

Đại biểu Lê Hoàng Anh (Đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai) đặt câu hỏi: Nhiều cử tri đánh giá rất cao đã tập trung cho kinh tế số xã hội số và chính quyền số nhưng cũng cho rằng chính vì thế mà Bộ chưa quan tâm tập trung cho công tác quản lý nhà nước về mạng xã hội nên để vụ việc xảy ra thì mới tiến hành thanh tra, kiểm tra và dẫn đến báo hóa mạng xã hội và mạng xã hội thì hoa báo cũng như còn lúng túng trong xử lý những vi phạm của bà Nguyễn Phương Hằng trong việc thường xuyên đưa tin, không kiểm chứng, có lời lẽ xúc phạm đến uy tín, danh dự của nhiều tổ chức, cá nhân.  

Xin Bộ trưởng cho biết vì sao lại như vậy, trách nhiệm của Bộ trưởng trong vấn đề này như thế nào và cơ quan có thẩm quyền của Bộ đã xử lý trách nhiệm của các tập thể, cá nhân để xảy ra việc đó ra sao và họ có rút kinh nghiệm gì ?

Đại biểu Đỗ Chí Nghĩa (ĐBQH Phú Yên) đăng ký tranh luận với phần trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Thông tin - Truyền thông đã ví von công tác đấu tranh với tội phạm trên mạng phải như chống COVID-19, theo đó, chống thông tin xấu độc cần phải  "nâng cao sức đề kháng" cho người dân khi đấu tranh với tội phạm trên không gian mạng.

Đại biểu chất vấn: Khi trả lời câu hỏi về phòng, chống thông tin xấu độc trên nền tảng xã hội, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông có nhấn mạnh việc quản lý ngoài đời thế nào thì trên mạng cũng như vậy. Tôi rất hoan nghênh quan điểm này. Bổ sung thêm vấn đề này, tôi cho rằng có điểm khác là ngoài đời thực. Ngoài đời thực, chúng ta quản lý theo lãnh thổ, theo địa giới hành chính; nhưng khi tham gia mạng xã hội với hình thức thông tin đa quốc gia dễ dẫn đến việc, nếu chỉ dùng những biện pháp ngăn chặn thông tin và xử lý những tài khoản có vi phạm thì chẳng khác gì như khi phòng, chống COVID-19 chúng ta chỉ dừng ở việc đeo khẩu trang, cách ly, phong tỏa.

Giải pháp căn cơ nhất theo quan điểm của tôi là phải nâng cao “sức đề kháng”, giống như chúng ta có vaccine. Chúng ta phải có thêm nhiều thông tin hay để cho công chúng đọc; nhiều thông tin phản biện, nhiều thông tin tích cực nhưng phải mang tính thuyết phục cao. Chúng ta phải khuyến khích các tờ báo đi thẳng vào những vấn đề nóng với một thái độ trách nhiệm không né tránh và không phải chỉ có hình thức khen. Bởi thực tế, nếu “thuốc bổ” uống nhiều cũng gây ngộ độc.

Về vấn đề chúng ta đưa thông tin lên, chỉ sau 3 tiếng là có thể phải gỡ bỏ những thông tin độc hại; có chế tài như vậy nhưng khi thông tin lên mạng, chỉ cần sau 5 phút đã có thể lan toả rất rộng rãi. Vì vậy, quan trọng nhất là chúng ta ngăn chặn không phải “uống thuốc độc” ngay từ đầu, vì nếu thuốc độc đã ngấm rồi mới uống giải độc thì chắc chắn chúng ta sẽ mãi mãi phải chạy theo, rất vất vả, thậm chí đôi khi còn PR cho những người sử dụng những mạng xã hội đó. Đặc biệt, với những tài khoản ở nước ngoài, ngoài địa giới hành chính thì không thể dùng biện pháp như bình thường.

Bộ trưởng Bộ Thông tin Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng trả lời tranh luận:

Tôi nhất trí với đại biểu câu chuyện đề kháng, không chỉ riêng xấu độc đâu mà tất cả các thứ đều cần sức đề kháng. Trên không gian mạng thì tin xấu độc giống như không khí, tin xấu mà nhiều tức là không khí bị vấy bẩn, chúng ta sáng nào cũng đọc thông tin trên mạng, nó đầu độc chúng ta, không khí thì đầu độc phổi thông tin đầu độc não.

Cơ quan quản lý chính vấn đề này là Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Công an, nhưng cơ quan nào quản lý cái gì trong đời thực thì nên quản lý cái đấy trên không gian mạng, lĩnh vực công thương cũng phải quản lý hàng hóa, lĩnh vực văn hóa cũng phải phải quản lý thuần phong mỹ tục… Như vậy mới có đầy đủ nguồn lực để làm cho không gian mạng lành mạnh.

Hiện nay, Bộ đã có đề xuất với Bộ Giáo dục và đào tạo đưa thêm nội dung kỹ năng số vào trong chương trình đào tạo công nghệ thông tin từ lớp ba cho các em học sinh. Đấy là một loại để kháng.

Thứ hai, Bộ đã chính thức cho chạy một nền tảng đào tạo kỹ năng số cơ bản cho người dân, đây là một nền tảng online trên không gian mạng, người dân có thể vào xem, tìm kiếm hỏi đáp và có những kỹ năng cơ bản để sống trong môi trường số. Chúng tôi luôn luôn nghĩ rằng không gian mạng là của chúng ta và mỗi chúng ta phải có trách nhiệm làm cho nó lành mạnh.

Chuyện làm sạch thì vẫn phải làm vì nó là bình diện quốc gia. Hiện nay Bộ Thông tin truyền thông đã vận hành một hệ thống giám sát an toàn không gian mạng quốc gia, trong đó có giám sát an ninh thông tin, tức là những thông tin mà mình đã được định nghĩa là xấu là độc là là sai thì chúng ta chủ động giải quyết và chủ động gỡ thông tin để góp một phần làm cho nó sạch và sau đó thì đến câu chuyện là của toàn dân.

Vấn đề đại biểu Lâm Thành (Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên) nêu, trong chương trình mục tiêu quốc gia và hỗ trợ phát triển kinh tế xã hội cho đồng bào miền núi và đồng bào dân tộc, có một nội dung mà hiện nay Bộ Thông tin và truyền thông bị chậm. Trong chương trình thì đầu tư cơ sở vật chất cho từng xã một tại UBND xã để hỗ trợ cho bà con đến đấy là tiếp cận với ứng dụng công nghệ thông tin.

Vấn đề thứ ba nữa Bộ đã chủ động đề xuất với Chính phủ là sẽ thực hiện các nền tảng số, tức là nền tảng tập trung toàn quốc trong đó có về y tế, có về giáo dục, có về thư viện số, thì thay vì chúng ta đầu tư tại UBND xã, chúng ta sẽ đầu tư tập trung. Còn câu chuyện để cho mỗi một người dân ở vùng miền núi có sóng điện thoại và có máy điện thoại thì lại nằm ở một chương trình khác, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo là cân nhắc thận trọng. Chúng tôi đã đi khảo sát các tỉnh và thấy rằng giải pháp mà chúng tôi đề xuất là phù hợp và sắp tới Chính phủ sẽ chính thức tuyên bố là chúng ta dùng giải pháp mới cho chương trình về công nghệ thông tin đến các UBND xã.

Trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết: Nền tảng số trên không gian mạng cũng giống như hạ tầng trong thế giới thực. Nếu chúng ta không chú ý đến các nền tảng số Việt Nam thì người dân Việt Nam sinh sống, làm ăn, vui chơi giải trí trên các nền tảng số nước ngoài, dữ liệu bị thu thập. Dữ liệu số được gọi là tài nguyên Việt Nam. Do đó, Bộ Thông tin Truyền thông đã đề ra trọng tâm phát triển 52 nền tảng số Việt Nam và đều vận hành. Có một tín hiệu đáng mừng là trong năm 2022 đã có 500 triệu người Việt Nam cài đặt các nền tảng số Việt Nam và chiếm 30 % tổng số cài đặt của người Việt Nam; con số này còn tăng lên.

Bộ Thông tin Truyền thông đã có hẳn một trang web để công bố về chuyển đổi số Việt Nam và các giải pháp số để giải quyết các bài toán số Việt Nam.

Vấn đề chảy máu chất xám thì nhân tài công nghệ thông tin là nguồn lực cơ bản của quốc gia, coi nhân tài là yếu tố quyết định trong việc làm chủ khoa học công nghệ cũng như ứng dụng khoa học công nghệ. Nhân tài còn có câu chuyện của thị trường. Các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay có trả được mức lương mà như các doanh nghiệp nước ngoài được không? Và thực tế có doanh nghiệp đã chạm mức lương tương đương.

Việt Nam đã bắt đầu xuất hiện những học sinh, sinh viên, những người lao động đang làm cho công ty nước ngoài ở nước ngoài về Việt Nam và chúng ta cũng có cả những người nước ngoài đang làm việc các công nghệ. Vấn đề ở đây là các doanh nghiệp Việt Nam có lợi nhuận cao và tạo ra giá trị tăng cao để có thể thuê được người tài.

Bên cạnh vấn đề thị trường, Đảng và Nhà nước cũng có những chính sách để thu hút nguồn nhân lực và nhân tài.

Về vấn đề máy tính cho em, chúng ta có chương trình 1 triệu máy tính cho em, trong đó là 600.000 máy tính từ nguồn lực xã hội hóa và hiện đã có 500.000 máy tính bằng nguồn lực xã hội hóa. Còn từ quỹ viễn thông công ích là 400.000 máy tính. Hiện Bộ đang đánh giá xem 500.000 máy tính đã đưa đến các em đã hiệu quả chưa? Còn 400.000 máy tính còn lại, Bộ Thông tin Truyền thông đang làm việc với Bộ Giáo dục thống nhất trao cho các em khi chính thức chương trình học trực tuyến.

Còn với vùng lõm sóng lúc bắt đầu COVID-19 là hơn 2.500 và đến nay 2.200 điểm đã xong. Còn 300 điểm nữa thì cơ bản là những điểm là chưa có điện và và ít dân (dưới 50 hộ dân/thôn). Ngành Thông tin Truyền thông dự kiến sang quý I năm sau sẽ xong bởi quỹ viễn thông công ích còn nhiều tiền.

Về vấn đề đấu giá tần số vô tuyến điện thì năm 2016 đã cấp dùng đủ và nhà mạng chưa có nhu cầu. Từ năm 2010 đến 2016 hoàn thiện thể chế về về đấu giá tần số, hai là quy hoạch tần số. Năm 2016, khi doanh nghiệp viễn thông có nhu cầu, Bộ Thông tin và truyền thông bắt đầu thành lập Ban chỉ đạo bộ máy để thực hiện. Tuy nhiên, sau đó có những luật mới là Luật Quản lý tài sản công, Luật Đấu giá có hiệu lực trong đó có định cách thức xác định giá và cần Nghị định của Chính phủ chứ không phải là quyết định của Thủ tướng.

Bộ TTTT đã xin phép Thủ tướng Chính phủ xây dựng nghị định và đến năm 2021 đã ban hành Nghị định 88 quy định các tiến trình đấu giá tần số. Hiện Bộ TTTT đã chỉ đạo các nhà mạng là đưa tần số 2G sang làm 3G, 3G sang làm 4G và tốc độ về mạng di động đang đứng thứ 52 trên thế giới. Bộ TTTT xin nhận trách nhiệm về việc chậm trễ này và nay đã đầy đủ điều kiện pháp lý thì quý I/2023 sẽ đấu giá xong.

Về đào tạo nhân lực công nghệ thông tin thiếu hụt là đúng bởi nhân lực lĩnh vực công nghệ thông tin khoảng 1.2 triệu người nhưng hiện có khoảng 600.000 người.

Nhu cầu của Việt Nam cần khoảng 2-3 triệu nhân lực công nghệ thông tin nhưng đào tạo khoảng 70.000 nhân lực/năm. Do đó, giải pháp đột phá ở đây là đại học số, hiện nay là đào tạo theo cách truyền thống đã đạt đến mức giới hạn. Chính phủ chỉ đạo Bộ Giáo dục triển khai đại học số .

Đại biểu Lý Văn Huấn (ĐBQH Thái Nguyên) đặt câu hỏi: Trong Báo cáo số 158 ngày 29/10/2022 gửi cho các đại biểu Quốc hội, Bộ Thông tin và Truyền thông đã đánh giá và nhận định việc đào tạo nhân lực chuyên trách về ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số đang thiếu hụt cả về số lượng và chất lượng. Bộ trưởng sẽ có những giải pháp gì để khắc phục tình trạng trên?  

Việc chậm tổ chức đấu giá quyền sử dụng tần số gây lãng phí lớn. Xin hỏi Bộ trưởng trách nhiệm của Bộ Truyền thông về vấn đề này như thế nào?  

Đại biểu Nguyễn Lâm Thành (ĐBQH Thái Nguyên) nêu câu hỏi:  Xin Bộ trưởng cho biết nguyên nhân và trách nhiệm của việc không triển khai được chương trình máy tính cho em với gói hỗ trợ sáu nghìn tỷ cũng như việc chậm thực hiện nội dung về thông tin, truyền thông trong chương trình buổi tế quốc gia về phát triển kinh tế - xã hội.  

Theo báo cáo của Quốc hội hiện chỉ còn theo báo cáo của Bộ gửi Quốc hội, chỉ còn 266 thôn, bản chưa có dịch vụ viễn thông di động. Đây là những nỗ lực rất lớn đáng ghi nhận của ngành thông tin truyền thông. Tuy nhiên, qua các chuyến công tác cũng như khảo sát và phản ánh của cử tri còn rất nhiều vùng lõm ở các thôn bàn tiền dân cư không có sóng hoặc sóng rất yếu, nhất là ở các vùng miền núi, biên giới, hải đảo. Điều này đã hạn chế đến phát triển kinh tế xã hội và cả công tác bảo đảm an ninh quốc phòng.

Xin Bộ trưởng cho biết con số 266 có thực sự xác đáng không? Giải pháp để đầu tư cải thiện hạ tầng thông tin các tỉnh khó khăn và với nguồn quỹ hỗ trợ thì khi nào các vùng lõm đủ sóng và sóng khỏe đáp ứng nhu cầu của nhân dân.  

Đại biểu Đào Chí Nghĩa (ĐBQH Cần Thơ) nêu câu hỏi: Bộ trưởng nhiều lần phát biểu về vai trò và tầm quan trọng của nền tảng số xây dựng Chính phủ, số phát triển kinh tế số xã hội số, coi đây là giải pháp đột phá để thực hiện chuyển đổi số quốc gia. Xin Bộ trưởng cho biết thời gian tới Bộ trưởng có những giải pháp gì thúc đẩy xây dựng nền tảng số để đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi số tại Việt Nam?

Tình trạng chảy máu chất xám, những nhân tài lập trình quản trị vì nhiều lý do, trong đó có lý do về thu nhập các doanh nghiệp nước ngoài trả năm 5 - 7 lần, thậm chí 10 lần và về môi trường công tác, cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho nghiên cứu phát triển. Bộ trưởng của những giải pháp gì để thu hút và giữ chân những nhân tài này và câu hỏi này tôi cũng dành cho Thủ tướng Chính phủ.

Trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Thông tin - Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định: "Sẽ xử lý rốt ráo tình trạng 'báo hóa' các trang tin, tạp chí điện tử", và các vấn đề về lừa đảo qua mạng, về tin xấu độc:

Gần đây, rất nhiều người sử dụng các phương tiện thông tin, trong đó có qua điện thoại và thông qua các trang web. Thời gian vừa qua, việc đầu tiên mà Bộ Thông tin - Truyền thông làm là hoàn thiện các văn bản, thể chế đã ban hành, trong đó định nghĩa rõ các hành vi và quy định các quy trình xử lý hành chính, mức phạt và cơ chế chuyển cho Công an xử lý hình sự. Một trong những điều chúng tôi rất quan tâm là xử lý một cách căn bản. Bộ Thông tin - Truyền thông đã công khai các đầu số điện thoại, các trang web để tiếp nhận các phản ánh của người dân về các hoạt động vi phạm. Bộ cũng phát triển công cụ, công nghệ; coi là khoa học công nghệ là lực lượng sản xuất cơ bản thì trong quản lý không gian mạng chúng ta cũng coi công nghệ số là lực lượng thực thi.

Năm 2020, Bộ đã rà quét và ngăn chặn được khoảng 1.700 trang web có dấu hiệu lừa đảo; nếu như không ngăn chặn số trang web này thì sẽ có 3,1 triệu người truy cập vào các trang web này, xác suất lừa đảo là rất lớn. Về số điện thoại, Bộ Thông tin và Truyền thông đang tập trung vào việc xử lý vấn đề sim rác. Sim rác chính là một trong những phương tiện để thực thi các hoạt động lừa đảo. Chúng tôi có ba công đoạn lớn là: Thứ nhất, tất cả các thuê bao không có đầy đủ thông tin sẽ phải xóa khỏi hệ thống. Thứ hai là vấn đề chính xác của thông tin thuê bao, thì hiện nay chúng ta đã có cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, các nhà mạng đang thực hiện việc đối soát; đến nay đã thực hiện được 1/4 số lượng. Thủ tướng cũng đã chỉ đạo, cơ bản trong năm nay, muộn nhất đến đầu năm 2023, dữ liệu đó phải chính xác. Thứ ba, việc một người đăng ký nhiều sim (gọi là sim không chính chủ) nếu xử lý được vấn đề này, chúng ta sẽ ngăn chặn được một cách đáng kể việc dùng các số điện thoại để lừa đảo.

Về vấn đề tin giả trên không gian mạng, mạng lan truyền rất nhanh, nếu chúng ta xử lý chậm thì thông tin đã lan truyền rất rộng. Vừa qua, chúng ta đã sửa các Nghị định nâng tầm mà xử lý tin giả từ mức Thông tư đến mức Nghị định. Trong Nghị định này, quy định rõ các hành vi, trách nhiệm của các bên liên quan và thời gian các nhà mạng phải hạ thông tin xấu độc từ 48 tiếng xuống 24 tiếng; hiện nay mức phạt về đưa thông tin giả đã được tăng lên gấp 3 lần nhưng so với các nước trong khu vực mức phạt của chúng ta mới chỉ bằng 1/10 so với các nước ASEAN. Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ tiếp tục đề nghị Chính phủ xem xét, cân nhắc để đưa mức xử phạt lên mức răn đe; ít nhất là ngang với mức trung bình của các nước trong khu vực.

Việc ngăn chặn thông tin xấu độc, ở Việt Nam đây là một điều thực sự khó khăn khi lực lượng mỏng; trong khi đó bình quân một người Việt Nam hiện nay có gần 4 tài khoản trên các mạng xã hội khác nhau. Đây là một con số cao. Chúng tôi cho rằng, thế giới thực ra sao thì lên không gian mạng cũng như vậy; ai quản lý cái gì ở trên thế giới thực thì sang không gian mạng cũng quản lý cái đó; tức là tất cả chúng ta phải vào cuộc; các Bộ ngành quản lý lĩnh vực của mình trên không gian mạng, các địa phương cũng như vậy; sau đó đến các tổ chức, các doanh nghiệp, các nhà trường và thậm chí đến các tế bào xã hội là gia đình cũng quản lý con cái trong cả đời thực và trên không gian mạng. Tuy nhiên, chỉ khi toàn bộ xã hội vào cuộc thì chúng ta mới có thể giải quyết được căn cơ những vấn đề trên không gian mạng.

Về vấn đề xử lý báo hóa tạp chí, báo hóa trang tin, có giải pháp tôi nghĩ là rất mới, hiệu quả là chúng ta đã công khai dấu hiệu biểu hiện thế nào là một trang thông tin báo hóa, thế nào là một tạp chí báo hóa, để cho toàn bộ xã hội biết, cho tất cả cùng chung tay; thay vì chỉ một mình Bộ Thông tin và Truyền thông thực hiện. Hiện nay, toàn dân có thể giám sát thế nào là một trang thông tin thế nào là một tạp chí, chúng ta đã công khai việc này trên 3 tháng. Trong số 650 tạp chí thì đến nay, Bộ Thông tin và Truyền thông đã phát hiện khoảng 30 tạp chí vi phạm thì không phải số lớn. Chúng ta đã cấp gần 2.000 giấy phép về trang tin, thông tin điện tử tổng hợp thì các trang tin có dấu hiệu báo hóa cũng tầm con số này. Vừa qua Đảng, Nhà nước đã chỉ đạo rất quyết liệt về việc thanh tra, kiểm tra giải quyết vấn đề báo hóa tạp chí, trang tin. Bộ cũng đã làm một loạt tổng thanh tra, kiểm tra; dự kiến đến cuối năm nay cơ bản sẽ xong. Chúng tôi đã xử phạt, nhắc nhở, yêu cầu. Chúng tôi tin vào năm 2023, vấn đề báo hóa trang tin và tạp chí sẽ được giải quyết căn cơ.

Có 90 đại biểu đăng ký chất vấn Bộ trưởng Bộ Thông tin - Truyền thông. Các đại biểu đầu tiên chất vấn tập trung vào các vấn đề về giải pháp với tội phạm công nghệ cao, tin giả, thông tin xấu độc trên không gian mạng...

Đại biểu Lê Thị Song An (ĐBQH Long An) nêu câu hỏi: Thời gian gian gần đây tình hình tội phạm công nghệ cao, lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, giả mạo tin nhắn các ngân hàng, đánh bài qua mạng có chiều hướng gia tăng, diễn biến phức tạp và ngày càng tinh vi hơn. Một trong những nguyên nhân dẫn đến các hành vi tình trạng trên là hệ thống xử lý văn bản quy phạm pháp luật thiếu đồng bộ, công tác quản lý nhà nước trên một số lĩnh vực như an ninh, an ninh mạng, tài chính, ngân hàng, đất đai còn sở hở, còn thiếu sót, chưa có sự phối hợp chặt chẽ.  

Trong thời quan qua Bộ có nhiều giải pháp nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác trên mặt trận phòng chống tin giả, thông tin xấu độc trên mạng. Tuy nhiên, việc ngăn chặn xử lý còn chậm là cơ hội cho tin giả tồn tại và phát tán rộng, gây hoang mang trong xã hội. Ảnh hưởng đến sự ổn định kinh tế, an ninh trật tự, quyền lợi và lợi ích của tổ chức, cá nhân. Với vai trò và trách nhiệm của mình, Bộ trưởng có giải pháp gì để giải quyết các vấn đề trên?  

Đại biểu Đỗ Chí Nghĩa (ĐBQH Phú Yên) nêu câu hỏi: Ngăn chặn tác hại của thông tin xấu, độc trên không gian mạng là việc không dễ dàng, xử lý trường hợp thông tin xấu độc trên mạng là rất vất vả, khó khăn và nếu xử lý không cẩn thận thì có thể lại dẫn đến tình trạng PR cho người muốn tốt đẹp, muốn nổi tiếng. Theo Bộ trưởng, giải pháp nào là triệt để tăng cơ nhất khi lực lượng của ngành thông tin truyền thông thì mỏng mà chúng ta có hàng chục triệu tài khoản trên các mạng xã hội, trong đó nhiều tài khoản có địa chỉ ở nước ngoài.  

Việc xử lý các trang thông tin điện tử, các mạng xã hội được báo hóa hiện nay diễn ra như thế nào và tại sao lại khó khăn như vậy? Bộ trưởng có cam kết gì với đại biểu và cử tri để giải quyết triệt để tình trạng này. 

Đại biểu Trần Thị Thu Hằng (ĐBQH Đắk Nông) nêu câu hỏi: Tôi xin gửi đến Bộ trưởng một câu hỏi như sau. Hiện nay việc xây dựng, kết nối, chia sẻ, khai thác các cơ sở dữ liệu quốc gia, nhất là cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư với cơ sở dữ liệu của các bộ, ngành, địa phương chưa có sự đồng bộ, thống nhất cao. Nhiều Bộ, ngành, địa phương chưa có phương án khai thác, sử dụng hiệu quả, do đó chưa thật sự mang lại hiệu quả, thuận lợi cho người dân khi tiến hành các giao dịch có liên quan, thậm chí có những công việc gây phiền hại cho người dân. Ví dụ, vấn đề về sổ hộ khẩu mà chúng ta hay đề cập trong thời gian gần đây.  

Vậy nguyên nhân, trách nhiệm về giải pháp của Bộ Thông tin Truyền thông và các Bộ, ngành có liên quan để khắc phục triệt để những vấn đề tồn tại này trong thời gian tới để góp phần đẩy nhanh quá trình xây dựng Chính phủ số chính quyền số nhằm hoàn thành mục tiêu chuyển đổi số của nước ta.

Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu:

Ba nhóm vấn đề lớn của ngành thông tin và truyền thông được trả lời hôm nay: Một là việc ứng dụng công nghệ thông tin và quản lý nhà nước, xây dựng Chính phủ số, chính quyền số, công tác xây dựng, kết nối, chia sẻ và khai thác các cơ sở dữ liệu quốc gia. Hai là việc tiếp nhận, tiếp cận thông tin và phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi. Ba là việc quản lý các thuê bao đầu số của nhà mạng công tác kiểm tra, quản lý các trang mạng, trang thông tin điện tử và các nền tảng trực tuyến. Việc xử lý các cá nhân, tổ chức có hành vi đăng tải thông tin xuyên tạc, sai sự thật trên các trang thông tin điện tử. Việc thu thập, mua bán trái phép dữ liệu thông tin cá nhân.

Đa số các vấn đề mà đại biểu Quốc hội quan tâm đều liên quan tới công cuộc chuyển đổi từ môi trường thực sang môi trường số toàn dân và toàn diện mà chúng ta gọi là chuyển đổi số phần lớn cuộc sống và hầu hết các vấn đề của con người đã sang môi trường số.

Đảng và Nhà nước cũng đã xác định chuyển đổi số là một phương thức phát triển mới giúp chúng ta đẩy nhanh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Nhưng thể chế số, quản lý số, văn hóa số, nhân lực số, công dân số, thực thi số và ngân sách số vẫn đang theo chưa kịp với thực tế. Song nếu chúng ta không nhanh chóng thu hẹp khoảng cách này thì đất nước không tận dụng được cơ hội của chuyển đổi số mà còn phải đối diện với các nguy cơ to lớn.

Bộ Thông tin và Truyền thông nhận thức sâu sắc vấn đề này và đã có nhiều cố gắng trong những năm qua nhưng có những việc đã làm được và vẫn còn đó những tồn tại, hạn chế, những nhức nhối của xã hội, những vấn đề mới phát sinh. Chúng tôi luôn coi những tồn tại này là động lực để thúc đẩy ngành phát triển. Các vấn đề mà các vị đại biểu Quốc hội sẽ nêu ra hôm nay dưới các góc nhìn khác nhau, cách tiếp cận khác nhau trong các ngữ cảnh khác nhau sẽ giúp chúng tôi nhìn thấy rõ hơn vấn đề của mình, những tồn tại, hạn chế, trách nhiệm của mình và những giải pháp mới, cách làm mới, cách tiếp cận mới để tất cả chúng ta chung tay làm cho lĩnh vực thông tin và truyền thông phát triển bền vững.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đánh giá nội dung chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề Xây dựng, nêu rõ: Phiên chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề Xây dựng có 61 đại biểu đăng ký chất vấn, trong đó 36 đại biểu đã chất vấn, 1 đại biểu tranh luận với Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị. Các câu hỏi đều đúng trọng tâm, đúng vấn đề mà cử tri cả nước quan tâm. Quốc hội đánh giá cao nội dung trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Xây dựng.

Trách nhiệm của một số Bộ trưởng và một số vấn đề liên quan đến điều hành chung của Chính phủ. Hiện còn 25 đại biểu có câu hỏi, nhưng do điều kiện thời gian chưa được chất vấn, xin đề nghị các đại biểu gửi câu hỏi đến Bộ trưởng Bộ Xây dựng để được trả lời bằng văn bản và gửi đến Tổng thư ký Quốc hội để tổng hợp, theo dõi và đăng trên Cổng thông tin điện tử của Quốc hội.

Nhìn chung, phiên chất vấn diễn ra sôi nổi, trách nhiệm thẳng thắn và xây dựng, các câu hỏi của các vị đại biểu Quốc hội đã bám sát nội dung thuộc phạm vi chất vấn cụ thể, rõ ràng, ngắn gọn theo tinh thần đổi mới hoạt động chất vấn của Quốc hội, Quốc hội đánh giá cao Bộ trưởng Bộ Xây dựng, tuy lần đầu trả lời chất vấn nhưng với kinh nghiệm quản lý lĩnh vực, Bộ trưởng đã có sự chuẩn bị khá tốt về nội dung trả lời thẳng thắn về các vấn đề mà đại biểu Quốc hội quan tâm, giải trình đầy đủ các vấn đề còn bất cập, đề xuất được một giải pháp nhằm khắc phục những tồn tại, hạn chế thời gian qua.

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành, Bộ trưởng các Bộ Kế hoạch Đầu tư, Giao thông vận tải, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã phát biểu làm rõ thêm một số vấn đề mà đại biểu quan tâm. Qua Báo cáo của Bộ trưởng gửi đến các đại biểu Quốc hội và diễn biến của phiên chất vấn cho thấy Chính phủ, Bộ Xây dựng đã có nhiều nỗ lực, thực thi nhiều giải pháp, góp phần nâng cao hiệu quả công tác quy hoạch, quản lý đô thị. Diện mạo các đô thị có nhiều thay đổi theo hướng văn minh, hiện đại, cơ sở hạ tầng đô thị bước đầu đáp ứng nhu cầu sử dụng của người dân. Chất lượng hạ tầng đô thị được cải thiện, thị trường bất động sản có sự phát triển mạnh mẽ cả về quy mô và năng lực của các chủ thể tham gia thị trường. Hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn, định mức, đơn giá xây dựng được rà soát, hoàn thiện, nguồn cung vật liệu xây dựng cơ bản đáp ứng được nhu cầu phục vụ các công trình, dự án, nhất là các công trình, dự án quan trọng của quốc gia.

Tuy nhiên, lĩnh vực thuộc nhóm nội dung chất vấn này còn một số vấn đề bất cập, một số quy hoạch đô thị thiếu tầm nhìn xa, chưa đồng bộ, gắn kết giữa cấp độ quy hoạch đô thị và giữa quy hoạch đô thị với các quy hoạch khác. Việc điều chỉnh quy hoạch đô thị tại một số địa phương còn tùy tiện chất lượng đô thị hóa chưa cao, kết cấu chất lượng hạ tầng đô thị chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển đô thị. Việc thực hiện di dời trụ sở Bộ, ngành, các cơ sở khỏi nội đô thành phố Hà Nội còn chậm, cơ cấu sản phẩm bất động sản chưa phù hợp, thiếu trầm trọng về nhà ở xã hội, nhà ở cho đối tượng có thu nhập thấp và trung bình cũng như nhà ở cho công nhân. Cơ cấu nguồn lực tài chính cho thị trường bất động sản còn bất hợp lý, chưa có các nguồn vốn trung, dài hạn, ổn định cho thị trường, giá bất động sản liên tục tăng và cao hơn so với thu nhập của người dân. Việc kiểm soát dòng vốn đầu tư vào lĩnh vực bất động sản chưa chặt chẽ tiềm ẩn rủi ro đặc biệt trong phát hành trái phiếu của các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản, hoạt động của thị trường bất động sản thiếu ổn định, thiếu công khai, minh bạch, còn hiện tượng đầu cơ trốn thuế có nhiều còn thiếu nhiều tiêu chuẩn kỹ thuật, định mức xây dựng cho vật sử dụng công nghệ mới, vật liệu mới và một số công tác có tính chất chuyên ngành và đặc thù. Bên cạnh đó, nguồn cung vật liệu phục vụ dự án, công trình trọng điểm quốc gia có những thời điểm còn thiếu và chưa ổn định. Giá của một số vật liệu xây dựng chủ yếu có sự biến động lớn.

Từ những bất cập và hạn chế nêu trên, đề nghị Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Xây dựng và các Bộ trưởng, Trưởng ngành tiếp thu đầy đủ ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, có các giải pháp hiệu quả để khắc phục, tập trung vào các vấn đề trọng tâm sau đây: Một là hoàn thiện hệ thống pháp luật về quy hoạch đô thị, nông thôn, trong đó tập trung nghiên cứu xây dựng Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn, Luật Quản lý phát triển đô thị, khẩn trương ban hành và triển khai thực hiện Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 06 của Bộ Chính trị ngày 24/1/2022 về Quy hoạch xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Tập trung triển khai công tác lập quy hoạch chung xây dựng năm thành phố trực thuộc Trung ương, quy hoạch hệ thống đô thị và nông thôn thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050. Triển khai hiệu quả Đề án phát triển đô thị Việt Nam ứng phó với biến đổi khí hậu từ giai đoạn 2021 đến 2030, Kế hoạch phát triển đô thị tăng trưởng xanh Việt Nam đến 2030 và Đề án phát triển đô thị thông minh, bền vững Việt Nam giai đoạn 2018-2025 và định hướng đến năm 2030. Phát triển hệ thống đô thị bền vững theo mạng lưới cân đối các vùng, miền, đầu tư phát triển đô thị ven biển phát triển các đô thị theo hướng đô thị xanh, thông minh, thích ứng với biến đổi khí hậu, phòng chống thiên tai và dịch bệnh. Sớm có giải pháp khắc phục bất cập về hạ tầng kỹ thuật đô thị tại các thành phố lớn. Quản lý chặt chẽ các quy hoạch, bảo đảm đồng bộ giữa hạ tầng đô thị và hạ tầng giao thông, khắc phục tình trạng ngập úng, tắc nghẽn giao thông. Xây dựng hệ thống dữ liệu về quy hoạch, quản lý, phát triển đô thị hướng tới ứng dụng hệ thống thông tin địa lý và công nghệ số, nền tảng số trong quy hoạch, quản lý phát triển đô thị. Đẩy nhanh tiến độ cập nhật các đồ án quy hoạch lên Cổng thông tin quy hoạch xây dựng và Quy hoạch đô thị Việt Nam thực hiện điều chỉnh quy hoạch theo quy định của pháp luật. Tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật trong quản lý phát triển đô thị, quản lý trật tự đô thị, hoạt động xây dựng và tiếp tục đào tạo bồi dưỡng cán bộ quản lý chuyên môn chuẩn hóa theo khung năng lực.

Hai là hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến lĩnh vực bất động sản, nhà ở và các quy định liên quan. Đặc biệt, cần chuẩn bị kỹ lưỡng, có chất lượng dự án Luật Nhà ở sửa đổi, Luật Kinh doanh bất động sản sửa đổi trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ năm và thông qua tại kỳ họp thứ sáu. Đẩy mạnh tái cơ cấu thị trường bất động sản theo hướng cân bằng, tăng tỷ trọng nhà ở xã hội, nhà ở cho người lao động tại các khu công nghiệp, khu kinh tế. Khẩn trương tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, cắt giảm các thủ tục hành chính để thúc đẩy phát triển xây dựng các dự án nhà ở, bất động sản, đặc biệt là tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, tăng nguồn cung cho thị trường. Có chính sách hiệu quả thu hút và tạo nguồn vốn trung, dài hạn, ổn định cho thị trường bất động sản. Kiểm soát chặt chẽ việc huy động vốn của các doanh nghiệp bất động sản thông qua phát hành trái phiếu doanh nghiệp trên thị trường chứng khoán. Quản lý chặt chẽ để ngăn chặn việc chia tách, phân lô, bán nền tại khu vực chưa được phép đầu tư, thiếu hệ thống hạ tầng. Tăng cường việc cung cấp thông tin kịp thời, chính thức, đầy đủ về quy hoạch xây dựng, danh mục, tiến độ thực hiện dự án phát triển cơ sở hạ tầng, dự án bất động sản và thị trường bất động sản, có biện pháp xử lý để kịp thời bình ổn thị trường, không để xảy ra tình trạng bong bóng bất động sản, ngăn chặn hiện tượng đầu cơ, đẩy giá gây nhiễu loạn thông tin thị trường, trục lợi bất hợp pháp. Tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm pháp luật trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản, nhất là hoạt động giao dịch, huy động vốn, kinh doanh bất động sản.

Ba là tập trung sửa đổi, hoàn thiện chính sách ưu đãi, thu hút các doanh nghiệp đầu tư, các dự án nhà xã hội, nhất là nhà xã hội cho thuê, thuê mua, sớm ban hành và thực hiện hiệu quả đề án đầu tư xây dựng ít nhất 1.000.000 căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng có thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030. Có giải pháp để tích cực triển khai cho vay hỗ trợ lãi suất đối với các dự án cải tạo nhà chung cư cũ, xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân mua, thuê và thuê mua theo quy định của Nghị quyết 43 của Quốc hội khóa 15 về chính sách tài khóa, tiền tệ, hỗ trợ, chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội có chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội cho người có công. Các địa phương rà soát, bổ sung quy hoạch, bố trí đủ quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân theo đúng quy định. Bổ sung các chỉ tiêu phát triển nhà ở, đặc biệt là chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội khu vực đô thị, nhà ở cho công nhân và các kế hoạch phát triển kinh tế xã hội năm năm và hằng năm. Xác định rõ nguyên nhân, trách nhiệm và đẩy nhanh tiến độ lập quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch có tính chất kỹ thuật chuyên ngành, xác định danh mục trụ sở, cơ sở cần phải di dời, lộ trình di dời, biện pháp thực hiện và xây dựng cơ chế, chính sách hỗ trợ di dời khỏi nội đô thành phố Hà Nội.

Bốn là hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật xây dựng bảo đảm đồng bộ, hiện đại, tiếp cận trình độ khoa học kỹ thuật của các nước tiên tiến, góp phần nâng cao chất lượng công trình xây dựng, bảo đảm an toàn cháy nổ, tiết kiệm tài nguyên, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu. Đến 2025 ban hành 12 bộ quy chuẩn và 128 tiêu chuẩn cốt lõi theo định hướng mới. Hoàn thiện, đổi mới, số hóa, mã hóa, thống nhất hệ thống định mức, đơn giá xây dựng, rà soát, bổ sung các định mức cốt lõi có ảnh hưởng đến chi phí đầu tư xây dựng công trình, các chỉ tiêu vốn đầu tư, đơn giá xây dựng tổng hợp, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục, đẩy nhanh tiến độ cấp phép các vật liệu xây dựng phục vụ công trình, dự án trọng điểm quốc gia. Đẩy mạnh việc nghiên cứu, sản xuất, cung ứng và sử dụng vật liệu xanh, vật liệu mới, vật liệu thay thế trong xây dựng công trình, đặc biệt là đối với các công trình, dự án trọng điểm quốc gia, hướng dẫn, đôn đốc các địa phương công bố giá vật liệu, giá xây dựng theo quý, theo tháng, bảo đảm cung cấp vật liệu xây dựng và đúng giá niêm yết. Tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các biểu hiện hoạt động gom hàng, thổi giá vật liệu xây dựng trong tình hình hiện nay.

Phiên chất vấn sẽ tập trung vào các nội dung: Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý nhà nước, xây dựng Chính phủ số, chính quyền số, công tác xây dựng, kết nối, chia sẻ, khai thác các cơ sở dữ liệu quốc gia; việc tiếp cận thông tin và phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi; việc quản lý các thuê bao, đầu số của các nhà mạng; công tác kiểm tra, quản lý các trang mạng, trang thông tin điện tử và các nền tảng trực tuyến khác, việc xử lý các cá nhân, tổ chức có hành vi đăng tải thông tin xuyên tạc, sai sự thật trên các trang thông tin điện tử, thu thập, mua bán trái phép dữ liệu thông tin cá nhân.  

Người trả lời chất vấn là Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng.  

Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam và Bộ trưởng các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Nội vụ, Công an, Tư pháp, Khoa học và Công nghệ, Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ cùng tham gia trả lời chất vấn, giải trình về những vấn đề có liên quan.

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành chỉ đạo:
Công tác lập quy hoạch vùng, ngành, địa phương cần chú trọng vào giải quyết các bất cập như: Quá tải về hạ tầng; tỷ lệ đất cây xanh công viên vườn hoa đất giao thông thấp; hầu hết các đô thị loại một và đô thị loại đặc biệt mới đạt 40,5% so với chỉ tiêu quy định; các vi phạm về xây dựng trên đất nông nghiệp, đất lấn chiếm ở các khu vực ven đô diễn ra khá nhiều, nhưng chưa được xử lý kịp thời... Mặc dù Bộ Xây dựng hàng năm đều tổng kết, nêu rõ bất cập, nhưng xử lý chậm, gây áp lực quá tải cho hạ tầng đô thị trong thời gian vừa qua.

Để khắc phục thực tế trên, Chính phủ yêu cầu Bộ Xây dựng và các địa phương phải đặc biệt quan tâm tới công tác lựa chọn tư vấn quy hoạch, tổ chức thẩm tra quy hoạch; tăng cường trách nhiệm của các cơ quan kiểm tra, kiểm định. Bên cạnh đó, Thanh tra Bộ Xây dựng phải phối hợp chặt chẽ với chính quyền các cấp, nhất là chính quyền cấp cơ sở, để tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra giám sát, xử lý kịp thời các vi phạm trong lĩnh vực quy hoạch và quản lý trật tự xây dựng. Ngoài ra, Bộ Xây dựng khẩn trương rà soát lại các quy định pháp luật liên quan đến lĩnh vực quy hoạch quản lý phát triển đô thị, như: Luật Quy hoạch, Luật Xây dựng, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản và các quy chuẩn tiêu chuẩn xây dựng khác có liên quan, để kịp thời đề xuất cấp có thẩm quyền sửa đổi bổ sung với tình hình thực tiễn.

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành cho biết:
Hiện nay, 57 quy hoạch cấp quốc gia đang thực hiện các bước quy trình, thủ tục thẩm định, còn lại 45 quy hoạch tỉnh, ngành và quy hoạch tổng thể quốc gia đang được xây dựng. Đây là khối lượng công việc lớn. Thực tế, chúng ta mới phê duyệt được 31 quy hoạch ngành quốc gia và quy hoạch tỉnh để hoàn thành phê duyệt 102 quy hoạch, số lượng quy hoạch còn lại là thách thức lớn đối với tiến độ thực hiện Luật Quy hoạch. Tinh thần chung chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Chính phủ đã cố gắng phấn đấu tới mức cao nhất để sớm hoàn thành phê duyệt 102 quy hoạch theo quy định, nhưng đồng thời không chạy theo số lượng, chú trọng tới chất lượng của quy hoạch.

Với tinh thần đó, Chính phủ đề nghị các địa phương, các bộ, ngành dành nhiều thời gian, sự quan tâm cho công tác quy hoạch để bảo đảm tiến độ, phải chú trọng lựa chọn tư vấn lập quy hoạch, nhất là phát huy thật tốt vai trò, trách nhiệm của các cơ quan thẩm tra, của Hội đồng thẩm định để bảo đảm chất lượng quy hoạch, tránh tình trạng như một số quy hoạch ngành, quy hoạch tỉnh, quy hoạch đô thị chất lượng còn thấp, phải làm đi làm lại nhiều lần, mất rất nhiều thời gian. Bên cạnh đó, công tác quy hoạch đô thị và quản lý phát triển đô thị trong những năm vừa qua đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Tỷ lệ đô thị hóa đã tăng từ 30,5% năm 2010 lên 40,5% năm 2021. Các khu vực đô thị đều có tốc độ tăng trưởng kinh tế GDP khá thơm gấp hai lần bình quân chung và đều tăng trưởng từ 12 - 15%/năm. Trong quá trình đó đã hình thành nhiều khu đô thị văn minh, hiện đại, hạ tầng kỹ thuật đô thị từng bước được cải thiện, không gian đô thị được mở rộng đã làm thay đổi diện mạo đô thị của các thành phố và các địa phương.

Theo quy định của Luật Quy hoạch năm 2017, hệ thống quy hoạch quốc gia có tổng số 110 quy hoạch, trong đó có 41 quy hoạch cấp quốc gia, gồm quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia và 38 quy hoạch ngành quốc gia, 6 quy hoạch vùng và 63 quy hoạch tỉnh. Việc ban hành Luật Quy hoạch năm 2017 là sự đổi mới căn bản về phương pháp tư duy và mục tiêu khắc phục việc chia cắt chồng chéo, phân tán trong công tác quy hoạch.

Luật Quy hoạch đã đưa ra quy định: Quy hoạch tổng thể quốc gia thực hiện trước, để làm cơ sở để lập quy hoạch cấp dưới. Quy hoạch tổng thể quốc gia là cơ sở để lập quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch vùng và quy hoạch tỉnh. Tuy nhiên, đến nay, quy hoạch tổng thể quốc gia vẫn chưa được phê duyệt, do đây là vấn đề mới, khó, chưa có tiền lệ. Lần đầu tiên trong lịch sử, chúng ta xây dựng quy hoạch tổng thể quốc gia. Do vậy, mặc dù quy hoạch đã được có hiệu lực từ mồng 1/1/2019, nhưng việc lập các quy hoạch tỉnh, quy hoạch vùng, quy hoạch ngành, quốc gia còn gặp nhiều khó khăn và vướng mắc chưa triển khai được.

Chính phủ đã trình và được Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội ban hành Nghị quyết số 751 ngày 2019 và Nghị quyết số 61 ngày 16/6/2032, trong đó cho phép được lập đồng thời các quy hoạch theo quy định của Luật Quy hoạch, quy hoạch được lập xong trước thì được phê duyệt trước. Nếu có mâu thuẫn giữa quy hoạch thấp hơn với quy hoạch cao hơn thì quy hoạch thấp hơn, phải điều chỉnh theo quy hoạch cao hơn các quy hoạch trước đây tương ứng được tiếp tục thực hiện cho tới cái quy hoạch mới được phê duyệt.

Hiện nay, công tác quy hoạch đã có chuyển biến và đạt được kết quả bước đầu. Chính phủ đã phê duyệt toán quy hoạch bao gồm quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch mạng lưới đường bộ quốc gia, quy hoạch mạng lưới đường sắt quốc gia, quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển quốc gia, quy hoạch kết cấu hạ tầng đường thủy nội địa, quy hoạch vùng đồng bằng sông Cửu Long, quy hoạch tỉnh Bắc Sơn và quy hoạch tỉnh Hà Tĩnh và hiện nay đã lập xong 57 quy hoạch cấp quốc gia, gồm 15 quy hoạch ngành và 42 quy hoạch tỉnh.

Tiếp tục trả lời chất vấn các đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị phát biểu:
Thời gian qua Chính phủ và các địa phương đã gỡ khó cho việc quy hoạch chung, phân cấp thí điểm phê duyệt chung trong quy hoạch đô thị, Bộ Xây dựng sẽ phối hợp với các bộ, ngành để xem xét gỡ khó trong quy hoạch tổng thể và quy hoạch đô thị.

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cũng nhìn nhận việc quy hoạch còn tùy tiện, qua thanh tra, kiểm tra công tác quy hoạch ở bộ, ngành cho thấy tuy đã được cải thiện nhưng còn nhiều tồn tại.

Trả lời đại biểu Nguyễn Văn Mạnh (Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Phúc), Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết: Quy hoạch không gian ngầm đô thị chưa có quy hoạch, đang lồng ghép ở các pháp luật chuyên ngành. Nội dung này còn chưa cụ thể, chưa chi tiết, đang là tổng hợp, tích hợp. Riêng Hà Nội đã có phê duyệt quy hoạch chung không gian ngầm giai đoạn 2025-2030.

Ở các địa phương còn thiếu quy hoạch không gian ngầm. Các đô thị vẫn cục bộ, chưa có liên kết. Thời gian tới Bộ Xây dựng đang nghiên cứu quy hoạch không gian ngầm tiến tới xây dựng Luật không gian ngầm, sửa đổi Luật Quản lý đô thị, Luật Xây dựng có liên quan đến không gian ngầm, sử dụng đất, cơ chế chính sách trong đâu tư kinh doanh không gian ngầm đô thì, rà soát bổ sung triển khai xây dựng không gian ngầm.

Trả lời đại biểu Nguyễn Việt Nga (Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương), Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết: Sau khi Luật Kiến trúc được Quốc hội thông qua, Bộ Xây dựng đã ban hành Nghị định kiến trúc Việt Nam, đây là cơ sở pháp lý quan trọng, phù hợp với sự phát triển của đất nước. Về giải pháp, với những định hướng quy định pháp luật, việc triển khai sẽ đồng bộ, hiệu quả, nâng lên định hướng phát triển kiến trúc Việt Nam. Tổ chức kiến trúc không gian, kiến trúc công trình. Bộ Xây dựng sẽ rà soát, bổ sung để nghiên cứu xây dựng kiến trúc cảnh quan, kiến trúc công trình đô thị nông thôn. Tăng cường hướng dẫn, kiểm tra với những nhiệm vụ được giao.

Tập trung xây dựng đề án, phát triển kiến trúc Việt Nam, phát triển kiến trúc bền vững, liên quan đến kiến trúc quốc gia. Tăng cường phối hợp với các tổ chức nghề nghiệp để xử lý vấn đề này.

Đối với các địa phương, Bộ Xây dựng sẽ phối hợp với các địa phương xây dựng cảnh quan đô thị, xây dựng đô thị nông thôn mới, cảnh quan đặc trưng nông thôn, tạo dựng nhiều không gian kiến trúc công cộng, đô thị khang trang.

Trả lời đại biểu Đinh Ngọc Quý (Đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai), Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cho biết: Diện tích cây xanh công cộng, quản lý công viên cây xanh được quy định trong Luật đô thị. Các đồ án quy hoạch đô thị về cơ bản đều đáp ứng được yêu câu theo quy chuẩn quy hoạch. Tuy nhiên, theo quy hoạch được duyệt thì cây xanh vẫn chưa đạt được như mong muốn. Ví dụ ở Hà Nội mới đạt hơn 2m2 cây xanh/người, TP Hồ Chí Minh chưa được 1m2 cây xanh/người... trong khi theo quy chuẩn là phải từ 6-7m2 cây xanh/người ở đô thị.

Nhận trách nhiệm về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho răng, Bộ chưa quyết liệt, chưa kiểm tra, thanh tra kịp thời quy hoạch đất công viên cây xanh, chưa đề xuất tham mưu chính sách nên diện tích cây xanh Hà Nội và các đô thị chưa đạt yêu cầu.

Giải pháp là tiếp tục bổ sung chế tài xử lý những chủ đầu tư không dành diện tích cây xanh, những hạn mức kỹ thuật đảm bảo phát triển không gian cây xanh theo quy hoạch. Các địa phương tiếp tục rà soát quỹ đất, hạn chế chuyển công năng diện tích cây xanh sang đất ở, đất đô thị, ưu tiên quỹ đất cho cây xanh.

Về cho vay theo Nghị quyết 43 còn nhiều vướng mắc do nguồn cung nhà xã hội còn ít, chủ đầu tư nhà ở xã hội cho công nhân chưa mặn mà với nguồn vốn này, các chủ đầu tư ngại thủ tục, hậu kiểm tra...

Giải pháp của Bộ Xây dựng là tiếp tục đầu tư, đề xuất dự án.

Chất lượng công trình, quản lý chất lượng công trình sau khi đưa vào sử dụng xuống cấp. Bộ Xây dựng tiếp tục rà soát kiểm tra chất lượng công trình, các cơ quan chuyên môn tăng cường kiểm tra giám sát. Các chủ đầu tư thực hiện nghiêm bảo trì bảo dưỡng công trình.

Đúng 8 giờ sáng, phiên chất vấn và trả lời chất vấn tiếp tục bắt đầu ngày làm việc thứ hai. 
Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị sẽ có 30 phút tiếp tục giải trình. Tiếp sau đó Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành sẽ đăng đàn.

Đại biểu Quốc hội Đặng Bích Ngọc (Hoà Bình) bày tỏ:

Nội dung chất vấn ngày hôm nay (4/11) của Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông (TT-TT) được cử tri và nhân dân cả nước mong đợi. Việc tiếp cận công nghệ, thực hiện chuyển đổi số trong cuộc sống trong những năm qua đã thay đổi đáng kể, Tuy nhiên rất mong muốn Bộ trưởng Bộ TT-TT có những giải pháp thiết thực hơn nữa; đặc biệt công tác quản lý trang mạng hiện nay gặp nhiều khó khăn. Đó là tính an toàn, bảo mật cho người dân và doanh nghiệp khi giao dịch trên không gian mạng. Cử tri mong muốn Bộ TT-TT chia sẻ về lộ trình thực hiện trong thời gian tới.

Những nhóm vấn đề chất vấn được đưa ra lần này khá sát thực phù hợp với chủ đề mà các thành viên Chính phủ phải trả lời.

Tôi mong các Bộ trưởng tại kỳ họp này trả lời thẳng vào các vấn đề được chất ấn, đưa ra giải pháp tháo gỡ cụ thể, nếu được quy định cam kết thời gian thực hiện. Đối với những vấn đề mà trước đây ĐBQH đã chất vấn, nay có thể tiếp tục chất vấn.

Nếu lời hứa trước mà các thành viên Chính phủ chưa thực hiện được thì lần này cần phải có hướng cụ thể tháo gỡ được thiết thực hơn, hiệu quả hơn đáp ứng lòng mong mỏi của ĐBQH nói riêng và cử tri nói chung.

Tôi rất đồng tình quan điểm của nhiều ĐBQH, trong lĩnh vực thanh tra, chúng ta quan tâm nhiều tới việc chủ động phát hiện để ngăn chặn kịp thời những sai phạm chứ không để lại hậu quả nặng nề rồi thì xử lý hình sự. Mục tiêu của thanh tra đối với các doanh nghiệp là kịp thời uốn nắn khi phát hiện ra những bất cập, nhắc nhở và hướng dẫn họ tuân thủ luật phát chứ không phải tranh kiểm tra để “triệt tiêu” doanh nghiệp. 

Bên hành lang Quốc hội, đại biểu Phạm Thị Thanh Mai (Phó Trưởng đoàn Hà Nội) nhận xét về nội dung phiên chất vấn chiều 3/11:
Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã trả lời về nhóm vấn đề liên quan tới thể chế, để làm sao hoàn thiện thể chế dán lỗ hổng hoặc đã có rồi nhưng thực hiện chưa nghiêm thì cần tổ chức thực thi. Vấn đề này không phải chỉ có trách nhiệm của Bộ Xây dựng mà còn liên quan tới trách nhiệm địa phương.

Chúng tôi nhận thấy rằng, trong quá trình trả lời chất vấn, Bộ trưởng đã nắm được rõ phần tồn tại của ngành.

Trên cơ sở các vấn đề đã trao đổi chiều 3/11 với các đại biểu Quốc hội, cử tri và hân dân sẽ tăng cường công tác giám sát tới trách nhiệm của Bộ Xây dựng trong công tác quản lý Nhà nước trên toàn lãnh thổ trong thời gian tới.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị, có giải pháp thực hiện lâu dài như vấn đề hoàn thiện thể chế nhưng cũng có giải pháp phải thực hiên ngay. Nếu để chậm trong quá trình thực hiện, không chỉ tồn tại, xảy ra dự án, quy hoạch treo, thậm chí các văn bản quy phạm pháp luật cũng bị “treo”.

Chiều 3/11, Quốc hội tiến hành chất vấn Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị về nhóm vấn đề thứ nhất thuộc lĩnh vực xây dựng.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng; Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng; Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng cùng tham gia trả lời chất vấn về những vấn đề có liên quan.    

Nội dung các đại biểu quan tâm là: Thực trạng, giải pháp nâng cao chất lượng quy hoạch và quản lý phát triển đô thị của Việt Nam nhất là ở các thành phố lớn (nguyên nhân tình trạng ngập úng, tắc nghẽn tại các đô thị; trách nhiệm quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng trong quy hoạch, xây dựng, phát triển đô thị; việc lấy ý kiến cộng đồng dân cư trong vấn đề lập quy hoạch; giải pháp đối với những dự án khu đô thị xuống cấp nhưng vẫn chưa được bàn giao; việc quản lý, vận hành nhà chung cư; nguyên nhân và giải pháp khắc phục tình trạng chậm trễ trong việc phê duyệt quy hoạch cấp tỉnh hiện nay; việc xử lý các hành vi vi phạm trong công tác quy hoạch đô thị, xây dựng sai phép, không phép; nguyên nhân và giải pháp đối với tình trạng quy hoạch treo, quy hoạch thiếu tầm nhìn; tiến độ xây dựng Luật Quản lý phát triển đô thị; việc phát triển diện tích cây xanh đô thị; việc di dời trụ sở bộ, ngành khỏi nội đô thành phố Hà Nội (thực trạng và giải pháp nhằm đẩy nhanh tiến độ di dời; việc sử dụng quỹ đất sau khi di dời).

Quản lý thị trường bất động sản; việc xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật trong hoạt động giao dịch, huy động vốn, kinh doanh bất động sản (dự báo xu thế phát triển thị trường bất động sản trong thời gian tới; quan điểm của Bộ Xây dựng đối với việc xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật trong hoạt động giao dịch, huy động vốn, kinh doanh bất động sản).  Việc xây dựng nhà ở xã hội cho người có thu nhập thấp, công nhân lao động, nhất là tại các khu kinh tế, khu công nghiệp và các thành phố lớn (chính sách phát triển nhà ở xã hội trong thời gian tới; mức hỗ trợ đối với nhà ở xã hội; giải pháp nhằm hạ thấp giá nhà ở xã hội, tháo gỡ bất cập trong thủ tục đầu tư, xây dựng nhà ở xã hội; nguyên nhân, giải pháp xử lý đối với tình trạng nhà ở tái định cư bỏ hoang; giải pháp tháo gỡ vướng mắc của dự án xây dựng mô hình thiết chế công đoàn; tính khả thi của Đề án 1 triệu căn nhà ở xã hội cho người có thu nhập thấp, công nhân lao động giai đoạn 2021-2023; trách nhiệm của Bộ Xây dựng trong việc chuyển dự án nhà ở xã hội sang dự án nhà ở thương mại).  

Trách nhiệm quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng trong xây dựng, ban hành, thực hiện các tiêu chuẩn kỹ thuật, đơn giá, định mức trong xây dựng cơ bản. Việc kiểm soát giá và bảo đảm nguồn nguyên, vật liệu để xây dựng các công trình, dự án, nhất là các dự án quan trọng quốc gia (trách nhiệm của Bộ Xây dựng trong việc tăng giá vật liệu gây ảnh hưởng đến triển khai các dự án; công tác thẩm định, cấp phép các công trình xây dựng; giải pháp để phát triển vật liệu mới, vật liệu thay thế; việc phân cấp, phân quyền trong quản lý nhà nước về lĩnh vực xây dựng; giải pháp đối với tình trạng hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật, đơn giá, định mức trong xây dựng chưa theo kịp yêu cầu; việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo, áp dụng công nghệ mới trong lĩnh vực xây dựng).

Trong buổi sáng, Quốc hội sẽ tiếp tục chất vấn những nội dung thuộc lĩnh vực Xây dựng. Sau đó, phiên chất vấn sẽ tập trung vào các nội dung thuộc lĩnh vực Thông tin và Truyền thông: Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý nhà nước, xây dựng Chính phủ số, chính quyền số, công tác xây dựng, kết nối, chia sẻ, khai thác các cơ sở dữ liệu quốc gia; việc tiếp cận thông tin và phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi; việc quản lý các thuê bao, đầu số của các nhà mạng; công tác kiểm tra, quản lý các trang mạng, trang thông tin điện tử và các nền tảng trực tuyến khác, việc xử lý các cá nhân, tổ chức có hành vi đăng tải thông tin xuyên tạc, sai sự thật trên các trang thông tin điện tử, thu thập, mua bán trái phép dữ liệu thông tin cá nhân.

Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng sẽ trả lời các câu hỏi chất vấn của đại biểu. 

Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam và Bộ trưởng các Bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Nội vụ, Công an, Tư pháp, Khoa học và Công nghệ, Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ cùng tham gia trả lời chất vấn, giải trình về những vấn đề có liên quan.