Vaccine phòng sởi, quai bị và rubella tại Haverstraw, Rockland, New York, Mỹ. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Theo các số liệu trên, tổng cộng số ca mắc sởi trên toàn cầu trong năm 2018 là 9,7 triệu ca, tăng đáng kể so với 7,5 triệu ca mắc năm 2017. Số ca tử vong vì căn bệnh này trong năm 2018 cũng 15% so với con số 124.000 ca trong năm 2017.
Các nước nghèo hơn bị tác động mạnh hơn, với việc hầu hết các ca nhiễm sởi và tử vong xảy ra tại khu vực châu Phi cận Sahara. Tuy nhiên, các nước giàu hơn cũng đang vất vả chống chọi với các đợt dịch bùng phát. 4 quốc gia châu Âu đã để mất quy chế "miễn dịch" với căn bệnh chết người này từ năm 2018 là Albania, CH Séc, Hy Lạp và Vương quốc Anh.
5 quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất là CHDC Congo, Liberia, Madagascar, Somalia và Ukraine, chiếm một nửa tổng số ca sởi trên thế giới. Nhưng Mỹ cũng đang phải đối phó với số ca mắc sởi cao nhất trong 25 năm qua, và đứng trước nguy cơ mất quy chế "miễn dịch" với căn bệnh này nếu dịch bệnh bùng phát liên tục trong hơn 1 năm.
Thực trạng trên xảy ra sau khi xuất hiện các thuyết âm mưu trên mạng Internet nhằm phản đối tiêm vaccine, dẫn đến hiểu lầm liên quan đến vaccine 3 trong một MMR (phòng sởi, quai bị, rubella) cho trẻ em.
Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreysus cho biết: "Việc trẻ em tử vong vì một căn bệnh hoàn toàn có thể tiêm phòng như sởi thực sự đáng lên án và là một lỗi của cộng đồng trong việc bảo vệ trẻ em - đối tượng dễ bị tổn thương nhất thế giới". Theo bà, để ngăn chặn các ca tử vong, cần đảm bảo rằng mọi người đều có thể được hưởng lợi từ vaccine, nói cách khác đầu tư cho miễn dịch và nâng cao chất lượng của cơ sở y tế là một quyền lợi của mọi người.
Theo các số liệu chính thức, hầu hết các ca tử vong là trẻ em dưới 5 tuổi. Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ đối mặt với nguy cơ nhiễm bệnh lớn nhất và có nguy cơ cao mắc các biến chứng bội nhiễm, trong đó có viêm phổi và phù não, dẫn tới các thương tật suốt đời như mất thị lực hoặc thính lực. WHO và Quỹ Nhi đồng LHQ (UNICEF) cho biết khoảng 86% trẻ em toàn cầu được tiêm phòng liều vaccine sởi đầu tiên trong năm 2018, song không đến 70% được tiêm liều thứ hai. Các con số này thấp hơn nhiều so với khuyến cáo tỷ lệ tiêm phòng cần đạt 95% với đủ 2 liều vaccine mới đủ để bảo vệ cộng đồng khỏi bệnh sởi.