Diễn đàn phát triển nông nghiệp bền vững gắn với bảo vệ môi trường và thích ứng biến đổi khí hậu được tổ chức ngày 4/11 tại Hà Nội nhằm mở ra hướng hợp tác mới giữa Việt Nam và Australia trong quá trình chuyển đổi xanh của ngành nông nghiệp. Chương trình do Viện Đại học Sydney phối hợp với Viện Chiến lược chính sách Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, thu hút sự tham gia của các nhà quản lý, chuyên gia khoa học và doanh nghiệp trong các lĩnh vực nông nghiệp, môi trường, năng lượng và đổi mới sáng tạo.
Phát biểu tại diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam nhấn mạnh, trong bối cảnh thế giới đối diện nhiều thách thức như biến đổi khí hậu, suy giảm tài nguyên và áp lực tăng trưởng, phát triển bền vững cùng kinh tế tuần hoàn trở thành lựa chọn duy nhất để đảm bảo tương lai. Theo ông, diễn đàn là dịp quan trọng để các bên chia sẻ nghiên cứu, kinh nghiệm và mô hình thực tiễn, từ đó cùng đề xuất các giải pháp đổi mới sáng tạo đưa nông nghiệp tiến nhanh trên con đường xanh hóa.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam.
Việt Nam đang đẩy mạnh triển khai các chiến lược quốc gia lớn về kinh tế tuần hoàn và ứng phó biến đổi khí hậu, hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050. Trong nỗ lực này, hợp tác với Australia, quốc gia có thế mạnh về nông nghiệp công nghệ cao, năng lượng tái tạo và quản lý tài nguyên, được đánh giá có ý nghĩa chiến lược, giúp Việt Nam tiếp cận những công nghệ và mô hình tiên tiến.
Tại diễn đàn, GS Nguyễn Thu Anh, Viện trưởng Viện Đại học Sydney, nhấn mạnh kinh tế tuần hoàn không chỉ là bài toán xử lý chất thải mà còn đòi hỏi tái thiết hệ thống sản xuất, tiêu dùng theo hướng tích hợp giữa quản lý rác thải, chuyển đổi năng lượng và phát triển nông nghiệp bền vững. Bà cho rằng Việt Nam và Australia có nhiều dư địa để hợp tác trong xây dựng khu công nghiệp sinh thái, phát triển hạ tầng tái chế và ứng dụng công nghệ số như trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật nhằm tối ưu hóa chuỗi cung ứng và giảm phát thải. Đồng thời, phía Australia sẵn sàng hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực trẻ cho Việt Nam phục vụ quá trình chuyển đổi.
Đại diện Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam, bà Hoàng Thị Diệu Linh, chia sẻ mô hình “Tàu cá mang rác về bờ” được triển khai tại Bình Định đang cho thấy hiệu quả tích cực. Việc thu gom rác thải nhựa từ biển thông qua sự tham gia tự nguyện của ngư dân và hệ thống thu đổi có thưởng không chỉ giúp làm sạch đại dương mà còn nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ môi trường. Từ đầu năm 2024 đến nay, chương trình đã thu gom được khoảng 3 tấn rác và đang tiếp tục nhân rộng ra các cảng cá khác. UNDP cũng phát triển sàn giao dịch nguyên vật liệu thứ cấp và khung thu mua có trách nhiệm để hình thành chuỗi cung ứng nhựa bền vững, công bằng hơn.
Chia sẻ từ phía Australia, GS Ali Abbas thuộc Đại học Sydney nhấn mạnh vai trò của thiết kế sản phẩm trong toàn bộ vòng đời, với trọng tâm hạn chế sản phẩm dùng một lần và tăng cường tái chế hóa học. Công nghệ này cho phép chuyển đổi các loại nhựa khó tái chế thành nguyên liệu mới, góp phần hiện thực hóa mục tiêu của Australia: đến năm 2025, đạt 100% bao bì có thể tái chế hoặc tái sử dụng và loại bỏ nhựa dùng một lần.
Cũng tại diễn đàn, các nhà khoa học Việt Nam giới thiệu những nghiên cứu mới liên quan đến thích ứng biến đổi khí hậu cho Đồng bằng sông Cửu Long; mô hình kinh tế sinh học tuần hoàn; và các giải pháp tận dụng phụ phẩm nông nghiệp như sản xuất silica từ tro trấu tại An Giang, hướng tới giảm phát thải và gia tăng giá trị trong chuỗi sản xuất.
Kết luận diễn đàn, Thứ trưởng Trần Thanh Nam đánh giá cao các tham luận và ý kiến chia sẻ, cho rằng đây là những gợi mở quan trọng cho hợp tác lâu dài giữa Việt Nam và Australia trong nông nghiệp, môi trường và công nghệ tài nguyên, góp phần thúc đẩy phát triển bền vững trong giai đoạn mới.