Căn cứ theo Điều 3 và Điều 7 Nghị định số 274/2025/NĐ-CP, kể từ ngày 30/11/2025, các đơn vị, doanh nghiệp chậm đóng hoặc trốn đóng BHXH bắt buộc, BHTN sẽ phải nộp thêm mức 0,03%/ngày tính trên số tiền và số ngày chậm đóng, trốn đóng.
Giải quyết chế độ bảo hiểm xã hội cho người dân. Ảnh tư liệu: TTXVN
Theo đó, hằng tháng, cơ quan BHXH có trách nhiệm rà soát, xác định đơn vị, doanh nghiệp chậm đóng hoặc trốn đóng BHXH, BHTN và gửi văn bản đôn đốc trong 10 ngày đầu tháng. Văn bản đôn đốc phải nêu rõ: Số tiền, số ngày chậm đóng, trốn đóng; Số tiền phải nộp thêm 0,03%/ngày tính trên số tiền, số ngày chậm đóng, trốn đóng; Quy định của pháp luật về các biện pháp xử lý hành vi chậm đóng, trốn đóng; Thời hạn chuyền từ hành vi chậm đóng sang trốn đóng và các biện pháp xử lý hành vi trốn đóng.
Theo Nghị định số 274/2025/NĐ-CP: Số tiền chậm đóng là phần nghĩa vụ mà người sử dụng lao động còn phải nộp sau thời hạn đóng BHXH, BHTN chậm nhất. Số ngày chậm đóng được tính từ ngày sau thời hạn đăng ký hoặc đóng BHXH, BHTN theo quy định. Số tiền trốn đóng được xác định khi người sử dụng lao động không đăng ký, không đóng BHXH, BHTN hoặc kê khai mức lương thấp hơn thực tế, sau 60 ngày kể từ khi hết thời hạn phải đóng mà vẫn không khắc phục.
Nghị định cũng nêu rõ, các doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi thiên tai, dịch bệnh, tình trạng khẩn cấp hoặc sự kiện bất khả kháng được cơ quan có thẩm quyền công bố sẽ không bị coi là trốn đóng BHXH, BHTN. Tuy nhiên, phải có hồ sơ chứng minh nguyên nhân bất khả kháng gửi cơ quan BHXH trước ngày 25 của tháng có văn bản đôn đốc.
Ngoài ra, Nghị định 274/2025 cũng quy định rõ dù thuộc một trong các hành vi được xác định là trốn đóng theo khoản 1 Điều 39 Luật BHXH, đơn vị sẽ không bị xem là trốn đóng nếu rơi vào một trong các lý do sau:
- Thiên tai lớn như bão, lũ, ngập lụt, động đất, hỏa hoạn, hạn hán kéo dài và các loại thiên tai khác gây ảnh hưởng trực tiếp, nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất – kinh doanh.
- Dịch bệnh nguy hiểm đã được cơ quan có thẩm quyền công bố, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động và khả năng tài chính của doanh nghiệp.
- Tình trạng khẩn cấp theo quy định của pháp luật, gây ảnh hưởng đột xuất, bất ngờ đến hoạt động của cơ quan, tổ chức, người sử dụng lao động.
Các lý do trên phải căn cứ theo văn bản công bố của cơ quan có thẩm quyền về phòng chống thiên tai, tình trạng khẩn cấp, phòng thủ dân sự hoặc phòng chống dịch.
Các đơn vị sẽ không bị xem là trốn đóng BHXH gặp các sự kiện bất khả kháng khác theo quy định của pháp luật dân sự.