Tái chế rác thải - lan tỏa lối sống xanh

Những “bãi rác" hạnh phúc

Với niềm đam mê sáng chế các loại đồ chơi từ vỏ lon và chai nhựa bỏ đi, anh Lưu Chung Nghĩa (30 tuổi, ở xã Võng La, Đông Anh, Hà Nội) "sở hữu" bộ sưu tập con vật, robot… đẹp mắt. Một số sản phẩm nổi bật của anh như: Chú cá sấu làm từ bìa các-tông, gắn động cơ có thể bò trên nền phẳng; chú lợn làm từ vỏ lon bia có gắn robot sử dụng từ tái chế nắp chai dầu gội đầu và nắp chai nhựa…

Anh Nghĩa cho biết, anh đã tạo ra khoảng 1.000 sản phẩm từ những vật bỏ đi. Phần lớn những đồ vật anh làm ra có hình dạng nhỏ, ngộ nghĩnh, phù hợp với trẻ em. Vỏ lon và chai nhựa trước khi lắp ghép thành sản phẩm hoàn chỉnh đều được anh mài, dũa gọn gàng, tránh gây tổn thương cho người sử dụng. Sau khi sản phẩm “ra lò”, anh Nghĩa tặng người thân, bạn bè và các trung tâm trẻ em... Ngoài ra, anh thường xuyên cho mượn những đồ tái chế của mình để trưng bày tại các triển lãm về môi trường diễn ra trên địa bàn Hà Nội.

Theo anh Nghĩa, quá trình làm ra một sản phẩm mất nhiều thời gian và công sức, từ lên ý tưởng đến lựa chọn vật liệu. “Công đoạn lên ý tưởng thường mất nhiều thời gian nhất. Mình phải tính toán sao cho ý tưởng sát với thực tế, dễ thực hiện, đặc biệt phải đẹp mắt và thu hút”. Trong quá trình gia công, không tránh khỏi bị thương ở tay nhưng anh vẫn cảm thấy vui và ý nghĩa về việc mình đang làm.

Từ chỗ chỉ làm cho vui những lúc rảnh rỗi, đến nay, công việc tái chế, sáng tạo đồ chơi từ vỏ lon và chai nhựa đã trở thành thói quen của anh Nghĩa. Hằng ngày, sau giờ làm việc tại công ty tư nhân, anh Nghĩa đều dành thời gian nghiên cứu, mày mò, thực hiện cắt ghép các sản phẩm trong căn phòng nhỏ chưa đầy rác thải của mình. 

Tại quận Hoàng Mai (Hà Nội), năm 2018, nhóm “Dũng sỹ tái chế”đã xuất hiện. Nhóm có mục đích tuyên truyền, đào tạo ra những "đại sứ" môi trường, góp phần lan tỏa lối sống xanh. Bên cạnh đó, nhóm tổ chức thu gom, tái chế rác thải trong khả năng của mình, kết nối với các tổ chức khác cùng liên kết tìm ra cách xử lý rác thải đạt hiệu quả cao nhất...  

Chị Cao Thị Sao Mai, Trưởng nhóm “Dũng sỹ tái chế” cho hay, các thành viên của nhóm thường tổ chức thu gom vỏ gói mì ăn liền, bìa các-tông, vỏ chai bia, quần áo cũ để đưa về tái chế. Từ đây, họ thỏa sức sáng tạo, tái chế ra những sản phẩm hữu ích và bắt mắt. Từ vật bỏ đi, qua bàn tay khéo léo và óc sáng tạo, nhóm đã chế tác vỏ gói mì tôm trở thành túi xách, bình hoa, đĩa, gối ôm. Những tấm vải, quần áo cũ được may thành túi gối, ví, khăn… 

Chị Sao Mai chia sẻ, sau mỗi đợt thu gom rác thải, văn phòng của nhóm giống như một nhà kho, thậm chí là bãi rác. Nhờ bàn tay và khối óc của các thành viên, những phế liệu đó đã "hồi sinh" hữu ích, giảm bớt gánh nặng cho môi trường. Chúng tôi tự hào gọi văn phòng của mình là “bãi rác hạnh phúc”.

Lan tỏa lối sống xanh 

Gắn bó với công việc tái chế rác thải gần 10 năm nay, chị Nguyễn Diệu Thúy, ở phố Ngọc Hà, quận Ba Đình cho biết: “Ban đầu, vợ chồng mình thấy có nhiều chai thủy tinh bỏ đi màu sắc rất đẹp nên lấy máy cắt thử, mài thành lọ hoa rồi dùng màu vẽ trang trí thêm cho đẹp. Sản phẩm làm ra chỉ để sử dụng và tặng người thân, bạn bè. Thấy mọi người hứng thú với các sản phẩm tái chế này nên mình quyết định làm nhiều hơn, dần dần trở thành nghề chính".

Chị Thúy chia sẻ, các sản phẩm thủy tinh thường rất khó cắt và chế tạo. Để tái chế được nhiều loại chai thủy tinh, vợ chồng chị phải tự chế máy cắt, tuy nhiên cách làm này hiệu quả cao không cao. Ngoài ra, vẽ trên thủy tinh rất trơn và khó, nếu sử dụng màu thông thường màu không bám, không đẹp. Màu chuyên vẽ kính lại khá hiếm và giá thành cao. Do đó, thu nhập từ công việc tái chế không cao.

Tuy nhiên theo chị Thúy, nghề tái chế đã cho chị một cuộc sống mới, nhiều màu xanh và đầy ý nghĩa. “Từ những sản phẩm tái chế đã làm, mình muốn mọi người nhất là thế hệ trẻ quan tâm nhiều hơn đến vấn đề môi trường. Bên cạnh đó, tuyên truyền nâng cao ý thức, trách nhiệm của mỗi người trong cộng đồng”, chị Nguyễn Diệu Thúy bày tỏ.

Đại diện một số mô hình tái chế rác thải tại Thủ đô cho biết, mục tiêu của các mô hình là hướng tới lan tỏa lối sống xanh, bảo vệ môi trường sống cho cộng đồng. Chính vì vậy, các sản phẩm được sản xuất ra đều giảm tối đa lợi nhuận.

“Nguồn thu từ bán các sản phẩm của nhóm sẽ được đầu tư cho hoạt động bảo vệ môi trường, giúp đỡ và tạo việc làm cho trẻ khuyết tật, người có hoàn cảnh khó khăn”, chị Cao Thị Sao Mai nhấn mạnh.

Nhóm “Dũng sỹ tái chế” kết nối với các quán cà phê, điểm du lịch lớn để có thể đặt sản phẩm tái chế, bán cho khách du lịch. Toàn bộ số tiền thu được sẽ gây quỹ mở thư viện sách miễn phí có tên “Điểm đọc Việt Nam”. Hiện “Điểm đọc Việt Nam” đã có mặt trên khắp 63 tỉnh, thành, với số thành viên tham gia lên tới gần 4.000 người.

Chung suy nghĩ lan tỏa lối sống xanh, anh Lưu Chung Nghĩa bày tỏ mong muốn trong tương lai, việc thu gom và tái chế rác thải sẽ không còn là những hành động đơn lẻ mà được nhân rộng ra cộng đồng.