Những cuộc gặp gỡ của các cựu chiến binh trong thời bình, những nén hương thành kính dâng lên anh linh liệt sĩ là dịp để ôn lại ký ức hào hùng một thời máu lửa, hun đúc tinh thần yêu nước, bồi đắp ý thức trách nhiệm trong thế hệ trẻ hôm nay.
Cựu chiến binh thắp nén nhang cho đồng đội bên phần mộ tập thể liệt sĩ trong trận đánh Tết Mậu Thân tại Sân bay Biên Hòa năm 1968 tại Nghĩa trang Liệt sĩ tỉnh Đồng Nai.
Những lần “gặp lại” đồng đội đặc biệt
Mỗi mùa tháng Bảy, cựu chiến binh Lê Hồng Thái (76 tuổi, ngụ phường Trấn Biên, tỉnh Đồng Nai) lại lặng lẽ đến Nghĩa trang Liệt sĩ tỉnh. Ông cẩn thận đi qua từng hàng mộ, lặng lẽ đọc từng dòng tên, từng dòng thông tin trên các tấm bia. Nơi đây, nhiều đồng đội của ông đã nằm lại – có người đã tìm được đầy đủ danh tính, có người vẫn chỉ là dòng chữ “chưa xác định”.
Ngồi lặng lẽ bên phần mộ tập thể liệt sĩ tham gia trận đánh Tết Mậu Thân năm 1968 tại Sân bay Biên Hòa, cựu chiến binh Lê Hồng Thái (76 tuổi, phường Trấn Biên, tỉnh Đồng Nai) lặng thầm hướng về ký ức. Nơi đây, người đồng đội thân thiết của ông – liệt sĩ Lê Xuân Thắng – đã mãi mãi nằm lại. Năm nào cũng vậy, cứ đến tháng Bảy, ông lại tìm về, như một cuộc hội ngộ lặng lẽ với người xưa – người từng cùng ông chia nhau củ khoai mốc, hạt cơm khê, cùng nhau đi qua thời binh lửa. Nhưng không may mắn, đồng đội của ông đã mãi mãi nằm lại vùng đất này.
Cựu chiến binh ở nhiều địa phương tới thăm đồng đội tại Nghĩa trang Liệt sĩ tỉnh Đồng Nai dịp tháng 7.
“Cứ nghĩ đến những đồng đội của mình là tôi lại rơi nước mắt. Mỗi năm tôi đều về đây, ‘gặp’ lại đồng đội để kể cho họ nghe về cuộc sống, gia đình mình, nhắc lại những kỷ niệm gian khổ mà chúng tôi đã cùng nhau vượt qua. 5 tháng 17 ngày đêm chúng tôi cùng hành quân vượt Trường Sơn, mang theo súng, đạn, gạo và niềm tin chiến thắng vào miền Nam chiến đấu. Thế nhưng, năm 1968, đồng đội của tôi đã ngã xuống, mãi mãi ở lại tuổi 21”, ông Thái xúc động nhớ lại.
Không chỉ trở về nghĩa trang để thắp hương tưởng niệm đồng đội, cựu chiến binh Trần Mạnh Cường – nguyên Trung đoàn trưởng Trung đoàn 29, Sư đoàn 7, Quân đoàn 4 – còn dành trọn hơn 36 năm miệt mài tìm kiếm, xác minh thông tin về các liệt sĩ đã anh dũng hy sinh tại chiến trường miền Đông Nam Bộ. Ông Cường cho biết, riêng Quân đoàn 4 đã có hơn 47.000 cán bộ, chiến sĩ hy sinh trong các trận chiến ác liệt. Tuy nhiên, đến nay mới chỉ có khoảng 1/3 trong số đó được tìm thấy và quy tập về các nghĩa trang liệt sĩ.
“Là người chỉ huy, tôi từng chứng kiến rất nhiều trường hợp anh em bị thương, hy sinh. Có những trận chiến tôi mất hàng trăm đồng đội cùng lúc. Sau này, có đồng đội được tìm thấy, nhưng cũng còn rất nhiều người vẫn nằm lại. 36 năm nay, tôi miệt mài tìm kiếm, phối hợp với các cơ quan chức năng xử lý thông tin liệt sĩ, mong được ‘gặp lại’ đồng đội, đưa họ về với gia đình. Đó cũng là tâm nguyện lớn nhất của tôi trong quãng đời còn lại”, ông Cường chia sẻ.
Tri ân những người có công
Một trong những hoạt động tri ân đầy ý nghĩa nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ vừa qua là lễ cất bốc, tiễn đưa hài cốt liệt sĩ Hoàng Văn Huyên từ Nghĩa trang Liệt sĩ tỉnh Đồng Nai trở về quê nhà tại phường Nếnh, tỉnh Bắc Ninh.
Lễ cất bốc, tiễn đưa hài cốt liệt sĩ Hoàng Văn Huyên từ Nghĩa trang Liệt sĩ tỉnh Đồng Nai về quê nhà ở phường Nếnh, tỉnh Bắc Ninh.
Trong suốt hơn nửa thế kỷ qua, phần mộ liệt sĩ Hoàng Văn Huyên được an táng, gìn giữ và hương khói chu đáo tại Nghĩa trang Liệt sĩ tỉnh Đồng Nai. Theo nguyện vọng của gia đình, dịp 27/7/2025, hài cốt của ông được đưa về yên nghỉ trong lòng đất mẹ quê hương – nơi ông đã ra đi lên đường nhập ngũ vì Tổ quốc.
Anh Hoàng Trung Kiên – cháu ruột của liệt sĩ xúc động chia sẻ, suốt nhiều năm qua, gia đình đã không ngừng nỗ lực tìm kiếm tung tích của chú anh. Do liệt sĩ Hoàng Văn Huyên hoạt động trong lực lượng đặc biệt, mang tính bí mật cao, nên gia đình gần như không có thông tin chính xác về nơi ông hy sinh. May mắn, một năm trước, người thân tại Đồng Nai phát hiện một ngôi mộ liệt sĩ có nhiều chi tiết trùng khớp. Sau quá trình xác minh thận trọng, gia đình đã xác nhận đúng là người thân – liệt sĩ Hoàng Văn Huyên.
“Gia đình chúng tôi được tỉnh Đồng Nai hỗ trợ đưa chú về quê trong dịp rất đặc biệt này. Đây là sự tri ân to lớn đối với người có công và thân nhân liệt sĩ đã hy sinh”, anh Kiên xúc động chia sẻ.
Để có được hòa bình, thế hệ cha ông đã không tiếc máu xương, kiên cường chiến đấu giành lại độc lập cho dân tộc. Thấm nhuần công lao to lớn đó, thế hệ trẻ tỉnh Đồng Nai luôn tích cực tham gia hành trình về nguồn, tìm hiểu lịch sử, từ đó hun đúc lòng biết ơn, ý thức trách nhiệm và khát vọng cống hiến vì Tổ quốc.
Học sinh trên địa bàn tỉnh Đồng Nai đến thăm viếng, chăm sóc mộ liệt sĩ tại Nghĩa trang Liệt sỹ tỉnh Đồng Nai.
Em Phạm Thị Ngọc Yến, học sinh lớp 11A4, Trường Trung học Phổ thông Đinh Tiên Hoàng (Đồng Nai) cho biết, nhiều năm qua, nhà trường thường xuyên tổ chức các hoạt động thăm viếng nghĩa trang. Tại đây, học sinh chăm sóc, dọn dẹp khuôn viên, cắm hoa và dâng hương tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ.
“Mỗi lần đến đây, con cảm thấy rất bồi hồi và xúc động. Con hiểu rằng, có được hòa bình hôm nay là nhờ sự hy sinh to lớn của ông cha. Vì thế, thế hệ trẻ chúng con phải biết ơn và luôn ghi nhớ công lao ấy”, Ngọc Yến bày tỏ.
Ông Nguyễn Xuân Cương, Chủ tịch Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ Đồng Nai cho biết, vào dịp kỷ niệm Ngày Thương binh - Liệt sĩ, Hội cùng các chi hội cơ sở tổ chức viếng nghĩa trang, thăm hỏi và tặng quà thân nhân liệt sĩ. Thời gian qua, Hội đã phối hợp với cơ quan chức năng thực hiện giám định ADN để đối chiếu giữa mẫu hài cốt và thân nhân, nhằm xác định danh tính liệt sĩ còn thiếu thông tin.
Riêng tại Long Khánh, Hội đã xác minh và bổ sung chính xác thông tin cho hơn 60 mộ liệt sĩ.
“Chúng tôi rất xúc động khi nhiều gia đình sau hàng chục năm tìm kiếm, nhờ nghĩa tình đồng đội và sự kết nối của Hội mà đã tìm được phần mộ người thân. Có trường hợp liệt sĩ hy sinh gần 50 năm, gia đình từ Thanh Hóa, Hải Dương đã về tận Đồng Nai nhận hài cốt. Đây không chỉ là trách nhiệm, mà còn là sự tri ân sâu sắc đối với những đồng đội đã anh dũng hy sinh vì Tổ quốc”, ông Cương chia sẻ.
Theo ông Cương, với những liệt sĩ hy sinh trên địa bàn tỉnh Đồng Nai nhưng thông tin còn thiếu, Hội sẽ tiếp tục nỗ lực tìm kiếm, xác minh để hỗ trợ gia đình cập nhật hồ sơ, khắc đầy đủ thông tin trên bia mộ theo quy định.
Theo Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai, sau sắp xếp, toàn tỉnh đang quản lý gần 90.000 hồ sơ người có công và thân nhân người có công với cách mạng. Địa phương dự kiến chi khoảng 23 tỷ đồng để hỗ trợ người có công và thân nhân trong dịp kỷ niệm 27/7 năm nay.