Ký túc xá vùng biên - Điểm tựa vững chắc cho học sinh vùng khó

Chắp cánh những ước mơ

Tại Nghệ An hiện có 2 mô hình “Ký túc xá vùng biên” do các Đồn Biên phòng triển khai, đỡ đầu đặt tại xã Tam Quang (Tương Dương) và Trường Trung học cơ sở Môn Sơn (Con Cuông, huyện Con Cuông).

Tại khu ký túc xá của Trường Trung học cơ sở Môn Sơn, sau giờ tan học buổi chiều, như thành nếp, không ai bảo ai, các em tự giác mỗi người một việc, em cầm chổi quét phòng, quét sân, em ra vườn nhổ cỏ, tưới rau,... Tại phòng ở của các em, chăn gối, quần áo, sách vở đều được sắp xếp gọn gàng, ngăn nắp như một doanh trại quân đội.

Em Lương Thị Mai, học sinh lớp 6 ở bản Cò Phạt đã vào khu ký túc xá được 3 năm. Mai tâm sự: Trước kia ở trong bản em không có điều kiện học tập, bố mẹ đi rừng nên ở nhà không ai quan tâm việc học hành của em. Từ khi ra đây ở với các chú Bộ đội Biên phòng, em có điều kiện học tập tốt hơn, được các chú giúp đỡ, trang bị nhiều kiến thức hơn. Thực hiện ước mơ trở thành họa sỹ, em sẽ cố gắng học tập thật tốt để không phụ lòng các chú và thầy cô giáo. Năm học 2023-2024, Mai xuất sắc đạt danh hiệu học sinh Giỏi cấp huyện môn Ngữ văn.

Em La Thị Huỳnh năm nay học lớp 6, mới vào ở ký túc xá được hơn 5 tháng chia sẻ, đây là khoảng thời gian dài nhất từ trước tới nay em rời xa vòng tay bố mẹ. Lúc mới đầu xa bố, mẹ em rất nhớ, nhưng ở đây có nhiều bạn, được ăn ngon, ngủ ấm, các chú Bộ đội Biên phòng quan tâm, hướng dẫn học tập nên em rất thích.

Mai và Huỳnh là hai trong số 66 học sinh đang học tập và ở tại ký túc xá Trường Trung học cơ sở Môn Sơn, xã Môn Sơn. Các em ở đây đều là con em đồng bào người Đan Lai ở hai bản Khe Búng và Cò Phạt nằm biệt lập giữa đại ngàn Pù Mát, cách trường chừng hơn 20 km, đường sá đi lại hết sức khó khăn, nhất là mùa mưa bị chia cắt không đi lại được.

Trung tá Nguyễn Tiến Hạnh, Chính trị viên Phó Đồn Biên phòng Môn Sơn cho biết: Để giúp đỡ các em học sinh người Đan Lai, từ năm 2018, các cơ quan, ban ngành, địa phương đã quan tâm xây dựng khu nội trú riêng để các em ổn định chỗ ở. Tuy nhiên, giúp hoạt động hỗ trợ quy chuẩn hơn, tháng 11/2022, Đồn Biên phòng đã phối hợp Ủy ban nhân dân xã và Trường Trung học cơ sở Môn Sơn ra mắt mô hình “Ký túc xá vùng biên”. Đây là mô hình đầu tiên được triển khai trên địa bàn tỉnh Nghệ An.

Xã Tam Quang, huyện Tương Dương là địa điểm thứ hai Bộ đội Biên phòng Nghệ An thực hiện mô hình “Ký túc xá vùng biên”. Mô hình được đưa vào sử dụng đúng dịp khai giảng năm học mới 2024 - 2025, đã giúp 46 em học sinh đồng bào Thái, Khơ Mú, Tày Pọng có một điểm tựa để chuyên tâm học tập.

Trung tá Nguyễn Tất Khánh, Chính trị viên Phó Đồn Biên phòng Tam Quang cho biết: Việc xây dựng ký túc xá vùng biên cho học sinh xã Tam Quang xuất phát từ thực tế ở xã có hai bản Tùng Hương và Tân Hương nằm cách xa trung tâm xã từ 12-15km đường rừng. Các em đều phải tự lo mọi chuyện ăn, nghỉ ở độ tuổi còn quá nhỏ; đi học về khi nào, ăn uống ra sao, học hành thế nào sau giờ tan học không ai quản lý, gây ảnh hưởng rất lớn đến việc học của các em.

Thầy giáo Hoàng Liên Sơn, Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Tam Quang phấn khởi chia sẻ: Trước đây không có ký túc xá, học sinh trong các bản xa đi học xa nhà phải ở nhờ hoặc thuê trọ rất vất vả, việc học của các cháu cũng bị ảnh hưởng rất nhiều. Bây giờ có sự quan tâm của Đồn Biên phòng và các nhà hảo tâm hỗ trợ xây dựng, hoàn thành đưa vào sử dụng khu ký túc xá đảm bảo khang trang, sạch, đẹp, giúp các cháu ở bản xa được ở lại học tập, gia đình yên tâm hơn.

Mô hình thiết thực và nhân văn

Để thực hiện hiệu quả mô hình “Ký túc xá vùng biên”, các Đồn Biên phòng đã cử tổ công tác gồm ba sĩ quan phối hợp với nhà trường trong việc thực hiện quản lý, bảo vệ ký túc xá theo quy chế đã được thống nhất; đồng thời, kết nối, vận động các nhà hảo tâm, ủng hộ, hỗ trợ nâng cao chất lượng bữa ăn, điều kiện sinh hoạt cho học sinh ngoài chế độ của Nhà nước.

Các em được các chú Bộ đội Biên phòng hướng dẫn nề nếp, sinh hoạt giống như bộ đội. Buổi sáng, các em được gọi dậy tập thể dục bằng hiệu lệnh còi; hướng dẫn gấp chăn màn; vệ sinh nhà cửa, cá nhân; chuẩn bị sách vở, sau đó tập trung đến trường học tập. Buổi trưa đi học về, duy trì thời gian ăn, ngủ và buổi chiều lên lớp học tập. Cuối buổi chiều, các em vui chơi thể dục, thể thao; được hướng dẫn cách trồng và chăm sóc rau màu. Buổi tối, các em học tập và đi ngủ đúng giờ giấc.

Theo thiếu tá Nguyễn Văn Thắm, thành viên tổ công tác “Đồng hành cùng ký túc xá vùng biên” ở xã Môn Sơn, người được các em ở đây gọi với cái tên trìu mến “bố Thắm” chia sẻ: Các em khi ra đây học đều ở độ tuổi từ 11 đến 15, lần đầu tiên xa nhà nên việc sinh hoạt, học tập còn nhiều bỡ ngỡ. Để giúp các em sớm hòa nhập cuộc sống, tôi vừa “làm cha, làm mẹ” chăm sóc, dạy các em từ những việc nhỏ nhất như đánh răng, rửa mặt, dạy con chữ. Tôi xem các em như con ruột để dồn hết tình yêu thương".

Đánh giá hiệu quả của “Ký túc xá vùng biên”, thầy Nguyễn Văn Vỹ, Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Môn Sơn khẳng định: Mô hình ra đời góp phần thiết thực cho việc phát triển giáo dục ở xã, huyện, khu vực miền núi. Từ khi được về đây ăn ở, học tập, các em không còn bỏ học giữa chừng, kết quả học tập được nâng cao. Đặc biệt, các chú Bộ đội Biên phòng đã chỉ cho các em kỹ năng sống và chăm sóc các em rất tốt.

Có thể thấy, mô hình “Ký túc xá vùng biên” đã góp phần tạo điều kiện cho học sinh nghèo vùng biên giới được đến trường, nâng cao chất lượng học tập, tạo môi trường rèn luyện kỹ năng sống và phát triển toàn diện cho các em. Đây cũng là giải pháp hiệu quả để hạn chế tình trạng bỏ học ở vùng sâu, vùng xa, địa bàn khó khăn. Đặc biệt, mô hình còn mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện sự quan tâm của xã hội đối với thế hệ trẻ ở vùng khó khăn.

Đại tá Nguyễn Văn Hậu, Chủ nhiệm Chính trị Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Nghệ An khẳng định, “Ký túc xá vùng biên” là mô hình thiết thực. Việc các cán bộ, chiến sỹ Bộ đội Biên phòng tự nguyện tham gia Chương trình đều xuất phát từ sự thông cảm, thấu hiểu và chia sẻ khó khăn với đồng bào nơi biên giới cũng như với các em học sinh. Qua đó góp phần nâng cao đời sống dân sinh, dân trí nơi biên cương Tổ quốc và tăng cường tình đoàn kết, gắn bó giữa Bộ đội Biên phòng với đồng bào các dân tộc.

Từ hiệu quả ban đầu kể trên, trong thời gian tới Bộ đội Biên phòng tỉnh Nghệ An sẽ tiếp tục xây dựng kế hoạch, nắm chắc tình hình thực tiễn để tiếp tục mở rộng mô hình, tạo điều kiện giúp đỡ học sinh nghèo vùng sâu, vùng xa, khu vực biên giới yên tâm đến trường học tập.