Hơn nửa chặng đường của mục tiêu giảm nghèo bền vững: Số hộ nghèo giảm rõ rệt

Xóa đói, giảm nghèo luôn là một trong những mục tiêu lớn, xuyên suốt được Đảng, Nhà nước ta quan tâm, đề ra và bảo đảm các nguồn lực thực hiện gắn liền với mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong từng giai đoạn và mục tiêu phát triển bền vững đến năm 2030 theo chương trình Nghị sự của Liên hơp quốc đề ra.

Thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, Nghị quyết số 76/2014/QH13, Nghị quyết số 100/2015/QH13 của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1722/QĐ-TTg xác định các mục tiêu giảm nghèo bền vững cho giai đoạn 2016-2020, trong đó có các mục tiêu cơ bản đến năm 2020, là: giảm tỷ lệ hộ nghèo cả nước bình quân 1% - 1,5%/năm (các huyện nghèo, xã nghèo giảm 4%/năm; hộ nghèo dân tộc thiểu số giảm 3% - 4%/năm); Phấn đấu 50% số huyện nghèo thoát khỏi tình trạng đặc biệt khó khăn theo Nghị quyết số 30a/2008/NQ-CP; 30% số xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo thoát khỏi tình trạng đặc biệt khó khăn; 20 - 30% số xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn vùng dân tộc và miền núi thoát khỏi tình trạng đặc biệt khó khăn.

Thực hiện các mục tiêu trên: Quốc hội đã đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016-2020 với tổng kinh phí là 48.397 tỷ đồng để tập trung nguồn lực đầu tư chủ yếu cho các địa bàn nghèo thông qua 5 Dự án (Chương trình 30a; Chương trình 135; Dự án hỗ trợ phát triển sản xuất, đa dạng hóa sinh kế, nhân rộng mô hình giảm nghèo; Dự án truyền thông, thông tin; Dự án nâng cao năng lực và giám sát, đánh giá) nhằm giảm bớt khoảng cách chênh lệch giàu nghèo giữa các vùng miền, cải thiện đời sống cho người dân ở vùng khó khăn.

Các chính sách giảm nghèo thường xuyên, như chính sách hỗ trợ y tế, giáo dục, nhà ở, đất ở, đất sản xuất, nước sạch, vệ sinh, thông tin, hỗ trợ tín dụng, pháp lý… cũng luôn được Chính phủ và các Bộ, ngành quan tâm hoàn thiện, bảo đảm cho các hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo tiếp được đầy đủ các dịch vụ xã hội, từng bước cải thiện, ổn định cuộc sống.

Các chính sách trợ giúp xã hội thường xuyên và đột xuất được ban hành và thực hiện, hỗ trợ tích cực cho các gia đình gặp hoàn cảnh rủi ro như tiên tai, lũ lụt… sớm ổn định cuộc sống, hạn chế rơi vào tình trạng hộ nghèo hoặc tái nghèo.

Thông qua sự vận động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức, đoàn thể xã hội, nhiều chương trình trợ giúp từ các doanh nghiệp, cá nhân, các nhà hảo tâm đối với người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn được thực hiện, tạo sự lan tỏa mạnh mẽ trong xã hội cùng quan tâm hướng tới người nghèo.

Theo Bộ trưởng Bộ LĐTBXH Đào Ngọc Dung, nhờ thực hiện tốt các chủ trương, chính sách trên và đặc biệt là ý thức nỗ lực vươn lên của người nghèo nên kết quả giảm nghèo từ năm 2016 đến nay đã có nhiều chuyển biến rõ rệt, trong đó: Năm 1993, tỷ lệ hộ nghèo của cả nước là 53%, tới nay tỷ lệ hộ nghèo bình quân cả nước giảm từ 9,88% năm 2015 xuống còn 6.7% vào cuối năm 2017, giảm bình quân 1,59%/năm; tỷ lệ hộ nghèo ở các huyện nghèo giảm từ 63,26% năm 2015 xuống còn 39,56% vào cuối năm 2017, giảm bình quân 5,43%/năm; tỷ lệ hộ nghèo ở các xã đặc biệt khó khăn giảm bình quân hơn 3%/năm; tỷ lệ hộ nghèo dân tộc thiểu số giảm từ 39,61% cuối năm 2016 xuống còn 35,28% cuối năm 2017.

Trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện Chương trình, đã có nhiều địa phương, hộ gia đình có nhiều giải pháp phù hợp, phát huy được thế mạnh của địa phương, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, tranh thủ nguồn lực của Nhà nước và phát huy nội lực trong nhân dân, khơi dậy ý chí vươn lên của người nghèo, sự tham gia giúp đỡ của cộng đồng, tạo điều kiện thoát nghèo bền vững.

Điển hình như huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn bằng nhiều giải pháp như cho vay vốn, xuất khẩu lao động, đẩy mạnh sản xuất nông – lâm nghiệp và du lịch, thay đổi phương thức sản xuất nhỏ lẻ sang sản xuất hang hóa tập trung cho giá trị kinh tế cao…

Hay huyện Tân Sơn, tỉnh Phú Thọ, là huyện mới thành lập, không có nhiều lợi thế để phát triển công nghiệp xây dựng như các huyện trung du, đồng bằng, huyện lấy lợi thế về đồi rừng đã chuyển dịch cơ cấu kinh tế, mở rộng dịch vụ thương mại, vận tải, các nghề chế biến nông – lâm sản, cùng với việc thực hiện đồng bộ các giải pháp khác đã giúp cho tỷ lệ nghèo của huyện giảm còn 22% cuối năm 2017 (giảm gần 40% so với 10 năm trước).

Bên cạnh đó, các gương điển hình của các hộ thoát nghèo trong thời gian qua cũng đã góp phần lớn vào thực hiện mục tiêu giảm nghèo của địa phương, đồng thời tạo sự lan tỏa rộng rãi không chỉ trong địa phương, mà còn được lan tỏa sang các tỉnh lân cận. 

Điển hình như hộ gia đình chị Phạm Thị Tiết, dân tộc H’re, thuộc thôn 1 xã Nghĩa Sơn huyện Tư Nghĩa, tỉnh Quảng Ngãi từ việc tích cực lao động, sản xuất nâng cao thu nhập (lên 45 triệu đồng/năm) đã 2 lần viết đơn xin thoát nghèo.

Hay hộ gia đình chị H’Lan, dân tộc Mạ, thuộc xã Quảng Khê, huyện Đắk Glong, tỉnh Đắk Nông, là hộ nghèo năm 2015-2016. Năm 2016, chị được giới thiệu tham gia Hội thi sáng kiến giảm nghèo bền vững do Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội phối hợp với UNDP tổ chức, qua cuộc thi nhờ được học hỏi kinh nghiệm, cũng như sự hỗ trợ của các chuyên gia trong việc lựa chọn phương thức sản xuất, cùng với việc mạnh dạn vay vốn từ Ngân hàng Chính sách Xã hội, hiện giờ thu nhập của gia đình chị đã lên đến 180 triệu đồng/năm. Năm 2017 chị H’Lan đã thoát nghèo….

“Để ghi nhận bước đầu những kết quả trên, Ban chỉ đạo Trung ương các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2016-2020 đã quyết định tổ chức Hội nghị biểu dương các huyện, xã, hộ gia đình vươn lên thoát nghèo và tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ 8 huyện ra khỏi danh sách huyện nghèo; Bộ trưởng Bộ LĐTBXH tặng bằng khen cho 17 xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo và 20 hộ gia đình tiêu biểu vươn lên thoát nghèo; Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc tặng bằng khen cho 21 xã đặc biệt khó khăn thuộc Chương trình 135 và 10 hộ đồng bào dân tộc thiểu số vươn lên thoát nghèo”, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết.

Mục tiêu giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016-2020 đến nay đã thực hiện được hơn nửa chặng đường. Bên cạnh những thành tích đạt được, kết quả giảm nghèo cũng còn có những hạn chế nhất định như tỷ lệ tái nghèo còn ở mức 5,1%/năm, còn nhiều hộ nghèo mới phát sinh, chênh lệch giàu - nghèo giữa các vùng, nhóm dân cư chưa thực sự được thu hẹp; tỷ lệ hộ nghèo ở các huyện nghèo, xã đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc nhiều nơi vẫn còn trên 50%, cá biệt còn trên 60-70%; tỷ trọng hộ nghèo dân tộc thiểu số chiếm trên 50% tổng số hộ nghèo trong cả nước….

“Vì vậy, để hướng tới thực hiện hoàn thành mục tiêu giảm nghèo bền vững đến năm 2020, từ Hội nghị này, các huyện, xã và các hộ gia đình được biểu dương hôm nay có những chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn trong quá trình nỗ lực vươn lên thoát nghèo, để thông qua đó tạo sự lan tỏa ra cả nước, khuyến khích các huyện, xã, hộ gia đình khác tích cực vươn lên thoát nghèo”, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết.

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ khẳng định: Xóa đói giảm nghèo là chủ trương lớn, nhất quán của Đảng, Chính phủ và nhân dân. Cùng với xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững là hai chương trình mục tiêu quốc gia theo nghị quyết của Quốc hội. Việt Nam đã tập trung các nguồn lực từ Trung ương đến địa phương và huy động các nguồn lực xã hội. Ban Chỉ đạo Trung ương các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2016-2020 và các địa phương triển khai đồng bộ, lồng ghép chương trình với nhau…

"Với kết quả đã đạt được thời gian qua, chúng tôi tin tưởng rằng mục tiêu giảm nghèo Quốc hội đặt ra trong giai đoạn 2016-2020 sẽ thành công. Nhân dịp này, tôi biểu dương cấp ủy, chính quyền các cấp, tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp trong ngoài nước và cộng đồng đã có nhiều cống hiến cả tinh thần, vật chất cho phong trào đầy tính nhân văn, giàu lòng nhân ái này, thể hiện truyền thống “thương người như thể thương thân”,  “lá lành đùm lá rách” của dân tộc..", Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết.