Hệ lụy là nhiều diện tích đất ruộng quanh nghĩa trang đứng trước nguy cơ bị san lấp; an ninh trật tự trên địa bàn có nguy cơ bất ổn do mâu thuẫn tranh chấp đất nghĩa trang. Sau khi báo chí phản ánh về thực trạng, chính quyền địa phương đã khẩn trương vào cuộc, chấn chỉnh và xử lý dứt điểm thực trạng này.
Ông Lê Duy Hưng, Chủ tịch UBND xã Noong Hẹt cho biết, hiện tại toàn xã có 3 khu vực quy hoạch đất nghĩa trang được bố trí ở các khu vực khác nhau. Nghĩa trang khu vực trung tâm xã Noong Hẹt là nơi tập trung chôn cất người chết của 3 bản người dân tộc Thái và 8 thôn là người dân tộc Kinh. Trải qua gần 30 năm sử dụng đã bộc lộ nhiều hạn chế, công tác quy hoạch không đáp ứng được về quy mô, diện tích; không có Ban quản trang… dẫn đến nhiều hệ lụy gây bức xúc trong nhân dân.
Xác định việc chỉ đạo khắc phục những tồn tại trên là cấp thiết, cấp ủy, chính quyền và các đoàn thể từ xã tới các thôn, bản trên địa bàn xã đã nỗ lực, cố gắng giải quyết những tồn tại trong công tác quản lý, sử dụng đất nghĩa trang. Bước đầu đã giải quyết một số trường hợp vi phạm, thu hồi hơn 500 m2 đất nghĩa trang mà người dân đã tự ý xây bờ tường bao, đắp mộ giả nhằm chiếm dụng đất và bàn giao cho Ban quản trang quản lý. Quá trình giải quyết sai phạm đã nhận được sự hợp tác của các hộ gia đình, cá nhân, được nhân dân trên địa bàn tin tưởng, ủng hộ. Đối với các trường hợp vi phạm khác, chính quyền địa phương sẽ tiếp tục xem xét, giải quyết; trường hợp nào không tự nguyện chấp hành sẽ có biện pháp xử lý theo quy định của pháp luật. Đến nay, công tác quản lý, sử dụng nghĩa trang Trung tâm đã có những chuyển biến tích cực; hoạt động của các Ban quản trang đã ổn định; việc chấp hành của người dân trong hoạt động an táng, cải táng đã được thực hiện tốt.
Cũng theo ông Lê Duy Hưng, để giải quyết, chấn chỉnh, xử lý dứt điểm các sai phạm, chính quyền địa phương đã tổ chức họp để đánh giá thực trạng, đề xuất, thống nhất những phương án giải quyết; đồng thời chỉ đạo xây dựng và ban hành Quyết định thành lập Ban Quản lý nghĩa trang; ban hành Quy chế quản lý và sử dụng nghĩa trang trên địa bàn; chỉ đạo tuyên truyền tới các thôn, bản và toàn thể nhân dân trong xã nghiêm chỉnh chấp hành Quy chế về quản lý và sử dụng nghĩa trang; yêu cầu các thôn, bản tổ chức họp dân, đưa vào nghị quyết thôn, bản trong việc thực hiện an táng, cải táng; nghiêm cấm các hộ gia đình, cá nhân mua bán, chuyển nhượng, xây mộ giả, đầu cơ về đất nghĩa trang và các diện tích đất nông nghiệp xung quanh, liền kề nghĩa trang.
Về lâu dài, để mở rộng diện tích nghĩa trang, UBND xã Noong Hẹt đã điều chỉnh quy hoạch, mở rộng nghĩa trang trung tâm sang vị trí đất 5% (khu vực hồ, giáp nghĩa trang) thuộc thôn Hợp Thành, do UBND xã Noong Hẹt quản lý. Công tác đo đạc, cắm mốc nghĩa trang đã được cấp ủy, chính quyền địa phương chỉ đạo, thực hiện xong. Bên cạnh đó, việc quản lý, sử dụng nghĩa trang khu vực trung tâm xã còn thống nhất cao một số nội dung quan trọng liên quan đến việc mai táng, cát táng, giữ vệ sinh, bảo vệ môi trường tại nghĩa trang. Đặc biệt, đối với hai khu vực mộ của người dân tộc Thái và người Kinh trong nghĩa trang thì không bố trí vị trí mới để chôn cất người Kinh vào khu vực chôn cất người dân tộc Thái và ngược lại.
Nhằm đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng của người dân trên địa bàn, cấp ủy, chính quyền địa phương cùng người dân tại 11 thôn, bản đã thống nhất và xây dựng mới Miếu thần linh trong khuôn viên nghĩa trang, Cổng nghĩa trang trung tâm và một số hạng mục phụ trợ khác với tổng kinh phí hơn 230 triệu đồng từ nguồn xã hội hóa. Các công trình này đã đưa vào sử dụng từ đầu tháng 8/2022 đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng, thờ tự của nhân dân trên địa bàn xã, góp phần duy trì, phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc, xây dựng nếp sống văn minh, hiện đại.
Nằm trong lòng chảo Mường Thanh, Noong Hẹt là một trong hơn 20 xã của huyện Điện Biên. Toàn xã có diện tích hơn 1.330 ha, gần 2.000 hộ dân với hơn 8.300 nhân khẩu (trong đó dân tộc Kinh chiếm 59%, dân tộc Thái chiếm 41%).