Cuộc chiến với béo phì ở Bệnh viện Việt Đức

Việt Nam hiện đã phẫu thuật thành công và an toàn cho gần 100 trường hợp mắc bệnh nặng do thừa cân béo phì bằng phương đặt vòng thu hẹp dạ dày.

Kết quả nghiên cứu và đánh giá trước và sau khi phẫu thuật của Hội nghị khoa học ngoại khoa lần thứ 14 vừa qua tại Hà Nội cho thấy: Các trường hợp trước và sau phẫu thuật béo phì bằng phương nội soi tại Bệnh viện hữu nghị Việt Đức đã không để xẩy ra trường hợp nào gặp các biến chứng nặng như thủng thực quản, thủng dạ dày hay phải phẫu thuật lại và không có bệnh nhân tử vong, chảy máu hay viêm phúc mạc sau mổ. Tỷ lệ bệnh nhân nhiễm trùng vết mổ và suy hô hấp sau mổ chỉ mức 2,2%. Trong đó có 1 trường hợp trượt đai (chiếm 1,8 %), có 2 trường hợp đai chui vào dạ dày (chiếm 3,6%). Không có bệnh nhân nào bị biến chứng rò dây dẫn, nhiễm trùng buồng, xoay buồng và buồng lồi lên mặt da.

Từ thành công này đã mở ra hướng mới cho ngành ngoại khoa Việt Nam trong việc điều trị các bệnh nhân béo phì đang ngày một gia tăng. Từ tháng 5 năm 2007, kể từ ca đầu tiên thực hiện phẫu thuật nội soi đặt vòng thu hẹp dạ dày chữa bệnh béo phì tại Bệnh viện hữu nghị Việt Đức đến nay phương pháp phẫu thuật đã trở thành lịch mổ thường quy. Bệnh viện Việt Đức chỉ tiếp nhận và điều trị cho những bệnh nhân béo phì được phẫu thuật đặt vòng thắt dạ dày, có tiêu chuẩn sau: Tuổi dưới 65, BMI ≥ 32 (chỉ số để tính toán mức độ béo phì) kèm theo bệnh phối hợp: cao huyết áp, đái đường, tăng cholesterol máu, đau khớp… hoặc BMI ≥ 37. Sau khi điều trị béo phì trên 1 năm bằng các phương pháp nội khoa thất bại. Bệnh nhân không có chống với chỉ định bằng phương pháp phẫu thuật nội soi ổ bụng: suy tim mất bù, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính. Tuổi của bệnh nhân phẫu thuật thấp nhất là 16 tuổi, cao nhất là 63 tuổi và nam chiếm 26,7%, nữ 73,3%.

Thời gian nằm viện của bệnh nhân ngắn nhất là 2 ngày và dài nhất là 13 ngày. Tiến sĩ Giang cũng cho biết: Ngày đầu tiên sau mổ chụp lưu thông dạ dày với thuốc cản quang để kiểm tra vị trí vòng và các tai biến có thể như: thủng thực quản hay dạ dày mà không phát hiện được trong mổ. Bệnh nhân được phép uống nước ngày đầu tiên sau phẫu thuật và đến ngày thứ hai bệnh nhân xuất viện. Trong tuần đầu tiên sau mổ bệnh nhân ăn chất lỏng sau đó ăn đặc dần và sau 1 tháng bệnh nhân được kiểm tra và điều chỉnh vòng đầu tiên. Trong 6 tháng đầu tiên bệnh nhân đến kiểm tra và điều chỉnh vòng mỗi tháng 1 lần, vòng được điều chỉnh tùy theo đánh giá của thầy thuốc về mức độ giảm cân và ảnh hưởng của vòng tới sinh hoạt của người bệnh. Sau 6 tháng, thời gian kiểm tra tiếp theo được xác định tùy theo diễn biến lâm sàng. Theo các bệnh nhân dã phẫu thuật, họ đều giảm cân .

Các kết quả trong mổ và trong thời gian hậu phẫu cũng chỉ ra 18,2% bệnh nhân cao huyết áp nhưng 1 năm sau mổ chỉ còn 3,6% bệnh nhân bị cao huyết áp. Như vậy tỷ lệ bệnh nhân cao huyết áp sau mổ giảm xuống chỉ còn 1/5. Đặc biệt có 2 bệnh nhân nữ vô sinh trước mổ, nhưng sau 2 năm cả 2 bệnh nhân này đều có con.

Tại Việt Nam, tình trạng thừa cân và bệnh béo phì cũng đang ngày một gia tăng, đặc biệt ở tầng lớp trẻ tuổi, vì vậy cũng đặt ra vấn đề lớn cho ngành y tế và toàn xã hội. Trong nghiên cứu lứa tuổi dưới 50 tuổi bị bệnh béo phì chiếm 90,8%. Điều này chứng tỏ tỷ lệ béo phì ở người Việt Nam ngày càng tăng lên ở lứa tuổi trẻ. Do tỷ lệ bệnh nhân cao huyết áp chiếm 18,8%, tỷ lệ bệnh nhân đái tháo đường là 7,3%, tỷ lệ mỡ máu cao là 49%. Tỷ lệ này thấp hơn hẳn so với các nước ngoài khác, tỷ lệ bệnh nhân béo phì độ 3 cũng cao hơn.

Được biết đã có rất nhiều phương pháp đã được áp dụng trong việc điều trị béo phì ở thế giới và Việt Nam như: Các biện pháp thay đổi lối sống, tăng cường vận động thể lực đã được chứng minh chỉ có tác dụng với những người thừa cân và cũng chỉ đem lại hiệu quả trong thời gian ngắn. Một số thuốc điều trị nội khoa cũng không đem lại kết quả mong muốn trong thời gian dài. Vì vậy phẫu thuật chữa bệnh béo phì đã được các chuyên gia y khoa tính đến như một trong những phương pháp chữa bệnh khá chủ động và bền vững có tác dụng làm giảm cân nặng điều trị các bệnh phối hợp với béo phì rất hiệu quả.

Nhật Minh