Cát tặc là điểm nóng trong bảo vệ hệ thống đê kè

Ngày 6/7 tại Hà Nội, Tổng cục phòng chống thiên tai, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tổ chức hội nghị triển khai nhiệm vụ những tháng cuối năm. Theo đó, nhiệm vụ trọng tâm và xuyên suốt được đặt ra tại hội nghị trong những tháng cuối năm là đảm bảo an toàn hệ thống đê điều; tăng cường giám sát các địa phương đẩy nhanh tiến độ duy tu bảo dưỡng đê; đánh giá hiện trạng các trọng điểm xung yếu và có phương án ứng phó cụ thể.

Từ đầu năm đến nay, cả nước ghi nhận xảy ra 16 loại hình thiên tai. Trong đó có 186 trận dông, lốc, mưa lớn xảy ra ở 43 tỉnh, thành phố. Thiên tai đã làm 47 người chết, 130 người bị thương, ước thiệt hại về kinh tế khoảng 3.400 tỉ đồng.

Nhận định của Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia cho thấy, trong năm nay sẽ có khoảng 11 - 13 cơn bão và áp thấp nhiệt đới. Trong đó có 5 - 6 cơn bão sẽ đổ bộ vào đất liền, bão muộn, cường độ lớn, dịch chuyển vào phía Nam là khu vực có cơ sở hạ tầng và kinh nghiệm phòng chống thiên tai còn hạn chế; mưa lũ diễn biến phức tạp tại Trung Quốc, Nhật Bản, Myanmar đang có nguy cơ gây mưa lũ lớn tại Việt Nam trong khi nhiều công trình phòng chống thiên tai như đê điều, hồ đập xuống cấp.

Ghi nhận những giải pháp phòng chống thiên tai đã và đang được thực hiện, tuy nhiên các đại biểu cũng cho rằng vẫn còn nhiều tồn tại và hạn chế như: Việc triển khai phòng chống thiên tai chưa thực sự bài bàn; nguy cơ rủi ro thiên tai còn rất lớn, thiệt hại về người và tài sản còn cao. Công tác đôn đốc, hướng dẫn việc lập kế hoạch phòng chống thiên tai, phương án ứng phó tương ứng với các cấp độ rủi ro thiên tai của các Bộ, ngành địa phương còn chậm…

Ông Nguyễn Trường Sơn, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục phòng chống thiên tai cho biết: Một số hệ thống công trình phòng chống thiên tai, một số chính sách, tiêu chuẩn, quy chuẩn, định mức kỹ thuật, cơ sở dữ liệu phục vụ cho chỉ đạo điều hành trong lĩnh vực phòng chống thiên tai còn nhiều bất cập, hoặc còn thiếu và chưa đồng bộ. Nguồn lực dành cho công tác phòng chống thiên tai còn nhiều hạn chế. Công tác thông tin, tuyên truyền mặc dù đã được tăng cường song vẫn chưa truyền tải được kịp thời đến các cấp chính quyền và người dân nhất là ở các vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và khách du lịch, đặc biệt là khách quốc tế. Nhiều lĩnh vực trong công tác phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai chưa được nghiên cứu hoặc chưa phù hợp với thực tiễn, khả năng ứng dụng chưa cao.

Một số ý kiến cho rằng, để bảo vệ an toàn hệ thống đê điều góp phần nâng cao năng lực phòng chống thiên tai, ngoài phong trào xây dựng đê kiểu mẫu đang triển khai ở các địa phương cần xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm về khai thác bãi sông đang diễn ra ở các hệ thống sông như: Sông Hồng, Thái Bình, sông Đáy, sông Cả, sông Mã, kể cả các vùng ở đồng bằng sông Cửu Long. Mặc dù thời gian qua các vụ vi phạm đã được các cơ quan quản lý Nhà nước đã xét xử truy tố nhưng tình trạng này vẫn chưa được cải thiện nhiều.

Ông Đỗ Văn Thành, Viện trưởng Viện Quy hoạch thủy lợi đề nghị, cần có nghiên cứu, xem xét và tư vấn đánh giá đầy đủ để làm cơ sở trong quy hoạch phòng, chống thiên tai thời gian tới. Theo đó, cần tiếp tục nghiên cứu tham mưu cho Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Chính phủ có chính sách chung để quản lý lĩnh vực khai thác cát. Đây là điểm nóng, trong khi cứ thả kè hàng trăm tỷ, hàng nghìn tỷ nhưng vẫn khai thác cát hàng ngày với hàng nghìn, hàng triệu mét khối thì không kè nào đủ được và sạt lở vẫn tiếp tục diễn ra. Đề nghị cần phải có tiếng nói chung và tiếp tục quyết liệt lĩnh vực khai thác cát để bảo vệ bờ sông và cho đê được an toàn.

Giao nhiệm vụ cho Tổng cục phòng chống thiên tai, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp nêu rõ, những tháng cuối năm là thời điểm thiên tai xảy ra nhiều nhất vì vậy Tổng cục phải theo dõi và giám sát chặt chẽ tình hình thời tiết để tham mưu kịp thời để không để bị động trong ứng phó thiên tai. Cùng với đó là hoàn thiện về mặt thể chế, Luật Đê điều sửa đổi đã được Quốc hội thông qua cần xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật dưới Luật để đồng bộ triển khai. Tiếp tục rà soát xây dựng kịch bản ứng phó ngày càng hoàn thiện hơn với những tình huống cụ thể.

Đồng thời chỉ đạo hướng dẫn các địa phương xây dựng các kịch bản phòng chống thiên tai, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp yêu cầu, thời điểm hiện nay ứng phó là quyết định, phòng ngừa là tương lai và lâu dài. Nhưng tại thời điểm hiện nay ứng phó là quyết định. Khi mà công tác phòng ngừa tốt thì công tác ứng phó sẽ giảm. Đề nghị tập trung nhiều vào công tác ứng phó. Trong đó, hoàn thiện và bổ sung các kịch bản lũ lớn ở các lưu vực sông, các kịch bản vận hành liên hồ chứa.

Muốn ứng phó tốt, kịch bản phải tốt phải bổ sung trong điều kiện hiện nay. Ngoài ra hoàn thiện thêm hệ thống quan trắc của mình.

Trước đó, chỉ đạo với quyết tâm thiệt hại do thiên tai giảm xuống mức thấp nhất trong những tháng tiếp theo của năm 2020, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường yêu cầu, Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai và Bộ NN&PTNT cần chủ trì, phối hợp với Ủy ban Quốc gia ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn chỉ đạo, tổ chức xây dựng và củng cố lực lượng xung kích phòng chống thiên tai ở cấp xã với nòng cốt là dân quân tự vệ thực hiện tốt phương châm “4 tại chỗ” trong phòng chống thiên tai và xây dựng cộng đồng an toàn gắn với xây dựng nông thôn mới; đảm bảo hoàn thành trong năm 2020.