Nước lũ dâng cao ngập trắng và cô lập nhiều xã. Ảnh: Nguyễn Sách/TTXVN phát |
Mặc dù UBND tỉnh Nghệ An, các ngành chức năng, các địa phương có nhiều cố gắng trong công tác phòng chống, liên tục ra các công điện chỉ đạo, đối phó với diễn biến phức tạp của cơn bão số 10 nhưng thực tế, thiệt hại lớn vẫn xảy ra do tâm lý chủ quan, coi thường bão lũ hoặc do người dân thiếu thông tin về bão lũ. Đây chính là bài học cảnh tỉnh cho các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương, đặc biệt là cho nhiều người dân khi thiên tai luôn "rình rập" đổ bộ vào.
Đợt mưa lũ vừa qua, địa bàn tỉnh có ít nhất 9 người bị thiệt mạng do nguyên nhân trực tiếp và gián tiếp. Ngoại trừ những người bị thiệt mạng trực tiếp do lũ quét, vẫn có những người bị thiệt mạng do nguyên nhân khác như điện giật; bị trượt chân ngã xuống suối. Thậm chí, có người ngay trong mưa lũ vẫn thực hiện các hoạt động mưu sinh để rồi bị chết đuối khi đào chuột. Cái chết nào cũng thương tâm, để lại thương tiếc cho gia đình, làng xóm, cộng đồng nhưng vẫn đặt ra nhiều bài học về sự chủ quan hoặc chưa được trang bị những kiến thức cần thiết, cảnh báo hoặc thiếu thông tin để đối phó với mưa lũ, nhất là trong thời điểm lũ lụt đang lên đỉnh điểm của sự tàn phá.
Tại Nghệ An, cứ vào mùa mưa lũ, để bảo vệ an toàn tính mạng cho người dân, hầu hết hệ thống điện bị ngành điện lực cắt nên người dân tại các vùng nông thôn, miền núi không thể theo dõi được diễn biến mưa lũ qua hệ thống báo, đài, mạng xã hội và các phương tiện truyền thông khác.
Khi ngay mưa lũ đến, các vùng nông thôn trong tỉnh vẫn có nhiều người khi được hỏi vẫn chưa hình dung ra đường đi của bão lũ, mức độ ảnh hưởng để có phương án phòng chống, bảo vệ an toàn cho tài sản, tính mạng gia đình. Tại các xã ngoài đê Tả Lam ở huyện Hưng Nguyên, Nam Đàn, nhiều người dân không hình dung được mức độ lũ lụt ngập nặng trong mấy ngày qua, dẫn đến chủ quan, chưa có phương án di dời gia súc, gia cầm đến nơi an toàn hoặc đưa những vật dụng quan trọng lên cao; chưa chuẩn bị sẵn phương án phòng chống lũ lụt cho gia đình.
Thậm chí, ngay trong mưa lũ vẫn có những người dân chủ quan sẵn sàng xuống các khe sông, suối để vớt củi, đánh bắt cá. Ngày 16/10, tại xã Hưng Lam (huyện Hưng Nguyên) trong khi nước lũ vẫn đang ngập băng đồng, có nơi nước cuồn cuộn chảy nhưng nhiều người vẫn mò mẫm, lội nước vượt lũ để về nhà sau nhiều ngày di tản đến nơi an toàn, có người còn đem theo con nhỏ trở về, bất chấp cảnh báo của các ngành chức năng và chính quyền địa phương là mực nước chưa rút, hiểm nguy vẫn đang còn.
Hàng trăm tiểu thương chợ Vinh (chợ lớn nhất tỉnh Nghệ An) cũng bị thiệt hại lớn trong đợt mưa lũ vừa qua. Loại trừ yếu tố khách quan, một trong những nguyên nhân gây thiệt hại là do nhiều hộ không lường được mức độ lũ lụt nặng để di dời hàng hóa đến nơi an toàn hoặc có biết mức độ lũ lụt nhưng có tâm lý chủ quan cho rằng nước không thể tràn vào làm ngập các gian hàng. Với đợt lũ lụt này, có nhiều tiểu thương chợ Vinh đã thiệt hại hàng trăm triệu đồng, có người trắng tay.