Như mọi năm, từ giữa tháng 7 âm lịch, làng đèn ông sao Báo Đáp, xã Hồng Quang, huyện Nam Trực (Nam Định) lại tấp nập các hàng xe ra vào thu mua, vận chuyển đèn ông sao xuất đi khắp cả nước phục vụ Tết Trung thu. Năm nay, không khí nơi đây có vẻ nhộn nhịp hơn vì số lượng đèn xuất đi nhiều hơn so với mọi năm.
Xã Hồng Quang hiện có 10 xóm với 800 hộ dân, hiện 9/10 xóm trong xã đều làm đèn ông sao; trong đó, xóm 4 là xóm có số hộ làm nhiều nhất với khoảng gần 20 hộ. Như thường lệ, qua Rằm tháng Giêng là người dân nơi đây bắt đầu rục rịch mua nguyên vật liệu về chuẩn bị làm đèn ông sao.
Đến khoảng 10/7 âm lịch, thương lái đã về thu mua đèn để bán phục vụ trước cho ngày Quốc khánh 2/9. Các hộ ở đây mỗi năm, nhà làm nhiều khoảng 8 – 10 vạn đèn, nhà làm ít từ 500 – 1.000 đèn và trung bình làm khoảng 2 – 3 vạn đèn với số nhân công khoảng 3 – 4 người/hộ. Đèn ông sao Hồng Quang xuất đi khắp cả nước, ngược lên miền núi, xuôi vào miền Trung , vào cả miền Nam, nhưng thị trường chính vẫn là Hà Nội.
Một hộ làm đèn ông sao ở làng Báo Đáp. Ảnh: giaoduc.net.vn |
Anh Vũ Văn Bình (xóm 4), chủ hộ làm đèn ông sao nhiều nhất làng Báo Đáp cho biết: “Năm nay gia đình tôi làm hơn 10 vạn đèn, tăng hơn so với năm ngoái khoảng 2 vạn do nhận được đơn đặt hàng nhiều. Số lượng đèn năm nay làm ra tăng hơn năm ngoái, vì vậy gia đình tôi phải thuê thêm 5 gia đình “vệ tinh” cùng làm để đủ số đèn giao đúng hẹn. Đầu tháng 8 âm lịch, gia đình tôi đã xuất được 8,5 vạn đèn, số còn lại cũng đã được đặt hết chỉ chờ thương lái tới lấy”. Nói về giá cả đèn ông sao năm nay, anh Bình chia sẻ: Năm nay giá đèn ông sao giảm so với năm ngoái từ 6 – 7%. Giá bán buôn loại đèn 40 phân giảm từ 4.000 đồng/chiếc xuống còn 3.700 – 3.800 đồng/chiếc, loại đèn 50 phân giảm từ 5.000 đồng/chiếc xuống còn 4.700 – 4.800 đồng/chiếc, loại đèn 25 phân giảm từ 3.000 đồng/chiếc xuống còn 2.700 – 2.800 đồng/chiếc.
Trong khi giá đèn giảm so với các năm trước thì giá nhân công, nguyên vật liệu sản xuất đèn lại tăng mạnh. Ông Vũ Văn Thục (xóm 4) cũng cho biết: “Gia đình tôi năm nay làm 4 vạn đèn, nhiều hơn so với năm ngoái. Mặc dù đèn đã được xuất hết nhưng năm nay đèn không được giá bằng những năm trước, trong khi giá nhân công, nguyên liệu tăng mạnh đã ảnh hưởng rất lớn tới những người dân làm đèn chúng tôi”. Đối với loại đèn 50 phân, giá nhân công tăng từ 50.000 đồng/100 chiếc lên 60.000 đồng/100 chiếc, loại 40 phân giá nhân công tăng từ 40.000 đồng/100 chiếc lên 45.000 đồng/100 chiếc...
Các loại nguyên liệu khác cũng tăng giá như giấy màu, giấy trang kim tăng 5 – 10%, tre nứa cũng tăng 2 - 3% từ 4.000 đồng/kg lên 4.300 – 4.400 đồng/kg... Ông Hoàng Văn Tín (xóm 4) cũng chia sẻ, gia đình ông năm nay không dám làm nhiều, chỉ làm hơn 2 vạn, bằng số lượng đèn năm ngoái. Năm ngoái làm đèn ông sao “được mùa” nên năm nay gia đình ông định mở rộng sản xuất. Tuy nhiên, từ đầu năm nay giá nhân công, nguyên liệu làm đèn đều tăng cao nên gia đình ông cũng không dám thuê thêm người làm vì sợ thua lỗ.
Nhiều hộ dân nơi đây cho biết thêm, năm nay số lượng đèn ông sao ở Hồng Quang làm ra nhiều hơn năm ngoái, song do giá nhân công, nguyên liệu tăng cao trong khi đó giá thành sản phẩm giảm nên người làm nghề không được lãi nhiều so với 2 năm trước đây. Hơn nữa, cận Trung thu năm nay thời tiết mưa nhiều, diễn biến phức tạp, ảnh hưởng đến tâm lý người làm đèn. Sản xuất phụ thuộc vào thời tiết, sản phẩm không để được lâu là khó khăn lớn nhất của người làng nghề.
Tuy nhiên, những ngày này không khí nơi đây vẫn rất nhộn nhịp và sôi động. Người dân nơi đây cho biết vì là nghề truyền thống có từ đời cha ông, cộng với tấm lòng yêu nghề nên những người làm nghề vẫn cố gắng động viên nhau quyết tâm làm và giữ nghề không bị mai một để truyền lại cho con cháu mai sau, góp thêm những niềm vui, sắc màu mỗi dịp Trung thu.
Thuỳ Dung