Phát biểu khai mạc, Giám đốc Bảo tàng Lịch sử quốc gia Nguyễn Văn Đoàn cho biết, đây là dịp giúp công chúng ôn lại những năm tháng chiến đấu anh dũng của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược dưới sự lãnh đạo của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh; góp phần củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng; cổ vũ, động viên các tầng lớp nhân dân phát huy tinh thần đại đoàn kết dân tộc, ý chí cách mạng, quyết tâm vượt qua mọi khó khăn, thách thức, đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới đất nước, thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.
Ngoài phần mở đầu giới thiệu thành quả của cuộc Cách mạng Tháng Tám gắn với sự ra đời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và phần kết thúc, trưng bày còn gồm 3 phần chính: Quyết tử để Tổ quốc quyết sinh - Hà Nội cùng cả nước kháng chiến; Việt Bắc - Thủ đô gió ngàn và Khúc khải hoàn.
Phần 1 - "Quyết tử để Tổ quốc quyết sinh – Hà Nội cùng cả nước kháng chiến", nhấn mạnh sự kiện ngày 19/12/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra lời kêu gọi "Toàn quốc kháng chiến". Với tinh thần "Quyết tử để Tổ quốc quyết sinh", quân và dân thủ đô Hà Nội đã nổ súng, mở đầu cuộc kháng chiến trên cả nước, kiên cường chiến đấu giam chân địch trong thành phố 60 ngày đêm để hậu phương kịp thời huy động lực lượng kháng chiến, bảo vệ an toàn cho Trung ương Đảng, Chính phủ trở lại căn cứ địa Việt Bắc; di chuyển kho tàng, công xưởng, máy móc lên chiến khu, chuẩn bị cho cuộc kháng chiến trường kỳ. Nội dung này có một số tài liệu tiêu biểu như: Biên bản Hội nghị Trung ương từ ngày 24 - 26/2/1946 về chuẩn bị trường kỳ kháng chiến; Chỉ thị "Hòa để tiến" của Ban Thường vụ Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương, ngày 9/3/1946 ; bản dịch Pháp – Việt 14 tháng chín 1946 (gồm 4 trang và 11 điều. Đây là bản dịch kèm theo lối bình và lý lẽ phân tích các vấn đề của tạm ước 14/9/1946); bút tích của Chủ tịch Hồ Chí Minh về Chỉ thị: Công việc khẩn cấp bây giờ, ngày 5/11/1946.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đến dự Đại hội toàn quốc thống nhất Việt Minh - Liên Việt tại Việt Bắc từ ngày 3-7/3/1951. Ảnh: TTXVN
Phần 2 - "Việt Bắc-Thủ đô gió ngàn", giới thiệu đến công chúng những hình ảnh cơ quan đầu não kháng chiến; hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Trung ương Đảng, Chính phủ tại chiến khu Việt Bắc; các bộ sưu tập Nghị quyết, Văn kiện của Đảng; ảnh, hiện vật về quân sự, kinh tế, văn hóa- xã hội... trong kháng chiến; áp phích, tranh cổ động thời kỳ 1946-1954 cùng hình ảnh, hiện vật về Đại hội II của Đảng; các hội nghị, sự kiện tiêu biểu…
Phần 3 - "Khúc khải hoàn" tập trung vào sự kiện tháng 12/1953, Đảng, Chính phủ quyết định mở chiến dịch Điện Biên Phủ (13/3/1954 - 7/5/1954). Điểm nhấn trong phần này là những hình ảnh, tài liệu, hiện vật về chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ 1954 và hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh, Trung ương Đảng và Chính phủ trở về thủ đô…
Trưng bày "Việt Bắc- Thủ đô gió ngàn" là sự kiện có ý nghĩa quan trọng góp phần khẳng định, làm sâu sắc thêm vị trí, tầm vóc, giá trị lịch sử của Ngày Toàn quốc kháng chiến và chiến khu Việt Bắc – Thủ đô gió ngàn; khẳng định vai trò lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh và đóng góp của các tầng lớp nhân dân trong cuộc kháng chiến bảo vệ độc lập, tự do của dân tộc.
Trưng bày "Việt Bắc- Thủ đô gió ngàn" mở cửa đến hết tháng 5/2022 tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia (25 Tông Đản, Hoàn Kiếm, Hà Nội), đồng thời giới thiệu online trên website: baotanglichsu.vn và fanpage: facebook.com/BTLSQG.VNMH.