Theo báo cáo của Ban Quản lý dự án nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Vĩnh Phúc, trong đợt mưa lớn từ ngày 25 - 27/6, lượng nước sông Phó Đáy chảy qua khu vực đền Mẫu, xã Sơn Đông, huyện Lập Thạch lớn, do lòng sông có độ dốc cao nên nước chảy siết với vận tốc lớn.
Đến ngày 28/6, khu vực đền Mẫu bắt đầu xuất hiện một số vị trí nứt nhỏ tại sân phía ngoài đền, vị trí giữa tường chắn bê tông và mái nghiêng. Chủ đầu tư cùng các đơn vị liên tục thực hiện quan trắc từ 9 - 18 giờ, khoảng thời gian trên diễn biến chuyển dịch quanh khu vực đền là không đáng kể.
Tuy nhiên, từ 18 - 22 giờ ngày 28/6, tình trạng sụt lún khu vực đền diễn ra phức tạp, diễn biến nhanh và liên tục. Vào hồi 22 - 23 giờ ngày 28/6, toàn bộ các hạng mục công trình kè xây dựng mới ở khu vực đền Mẫu đã sụt lún, hư hỏng nghiêm trọng, phần tường chắn bê tông bị xô đổ hoàn toàn, khu vực sân phía ngoài đền bị sụp lún; hệ thống lan can, sàn bê tông gãy vỡ nghiêm trọng. Đền Mẫu và cây Đề di sản có dấu hiệu chuyển động mạnh và vết nứt tại sân đền phát triển rộng.
Nhiều vết nứt xuất hiện trên bậc thềm đền Mẫu và phần tiếp giáp giữa đền với đường đi. Cách khu vực sạt lở khoảng 20m, xuất hiện những vết nứt trên lớp bê-tông kè chống sạt lở thuộc dự án do Chi cục Thủy lợi, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn làm chủ đầu tư.
Ngay sau khi sự cố sạt lở xảy ra, UBND tỉnh Vĩnh Phúc đã chỉ đạo các cơ quan liên quan và chính quyền địa phương triển khai biện pháp di chuyển tài sản đến nơi an toàn; căng dây, cắm biển cảnh báo, cử lực lượng canh gác, đảm bảo an ninh, trật tự, tính mạng cho người dân.
UBND tỉnh Vĩnh Phúc giao Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn lựa chọn đơn vị tư vấn có đủ năng lực, kinh nghiệm thực hiện công tác giám định để xác định nguyên nhân gây sạt lở và sự cố công trình; báo cáo kết quả giám định, tham mưu đề xuất giải pháp xử lý với UBND tỉnh; kinh phí thuê tư vấn giám định trước mắt do chủ đầu tư chi trả.
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Sở Xây dựng, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính đôn đốc, hướng dẫn, chỉ đạo chủ đầu tư thực hiện các trình tự thủ tục và biện pháp khắc phục đảm bảo theo quy định; kịp thời phát hiện vấn đề phát sinh, chỉ đạo chủ đầu tư khắc phục triệt để nguy cơ gây mất an toàn về tài sản, tính mạng con người.
Trước đó, vào ngày 8/10/2022, khu vực này đã xảy ra sạt lở, sụt lún nghiêm trọng. Ủy ban nhân dân huyện Lập Thạch báo cáo và đã được Ủy ban nhân dân tỉnh cho thực hiện dự án cấp bách kè chống sạt lở.
Ngày 28/10/2022, Ủy ban nhân dân tỉnh có quyết định xây dựng công trình khẩn cấp xử lý sạt trượt sông Phó Đáy khu vực đền Mẫu và trạm bơm Phú Bình II, xã Sơn Đông, huyện Lập Thạch. Công trình gồm 2 hạng mục chính là xử lý sạt trượt khu vực đền Mẫu và xử lý sạt trượt trạm bơm Phú Bình II với tổng chiều dài khoảng 350m. Chủ đầu tư dự án là Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng các công trình Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Vĩnh Phúc. Đơn vị thi công xây lắp là liên danh Công ty Cổ phần đầu tư xây dựng và phát triển Phú Thành An, Công ty Trách nhiệm hữu hạn thương mại và đầu tư xây dựng Long Khánh. Đến nay, công trình đã thi công xong, đang chờ nghiệm thu.