Dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) đang được Bộ Xây dựng lấy ý kiến để trình Quốc hội. Một trong những nội dung sửa đổi được nhiều người quan tâm là việc bỏ quy định bắt buộc các giao dịch mua bán bất động sản (BĐS) phải thông qua sàn. Tuy nhiên, xoay quanh vấn đề này vẫn còn khá nhiều ý kiến tranh cãi.
Giảm thủ tục và chi phí
Dự thảo Luật Kinh doanh BĐS của Bộ Xây dựng bỏ quy định bắt buộc tổ chức, cá nhân kinh doanh BĐS khi bán, cho thuê, cho thuê mua BĐS phải thông qua sàn giao dịch (Điều 59 Luật hiện hành). Thay vào đó, Điều 23 của dự thảo quy định: “Nhà nước khuyến khích mọi tổ chức, cá nhân thực hiện giao dịch BĐS thông qua sàn giao dịch BĐS để bảo đảm công khai, minh bạch và quyền lợi của các bên”.
|
Tư vấn khách hàng tại sàn giao dịch Ecopark.Ảnh:Hoàng Lâm – TTXVN |
Nhiều ý kiến cho rằng, trong thời điểm thị trường BĐS còn nhiều khó khăn như hiện nay, việc giao dịch qua sàn sẽ phát sinh thêm thủ tục, chi phí và còn gây lãng phí thời gian cho các bên. Thực tế, khi thị trường đóng băng, hàng loạt sàn giao dịch BĐS đã phải đóng cửa, chỉ còn một số ít hoạt động cầm chừng. Do đó, việc bỏ quy định bắt buộc giao dịch qua sàn được coi là hợp lý trong tình hình hiện nay.
Chị Nguyễn Thị Mến, một môi giới BĐS có kinh nghiệm ở khu vực Hoàng Mai (Hà Nội) cho rằng, bỏ quy định bắt buộc giao dịch BĐS qua sàn là hợp lý khi thị trường BĐS còn thanh khoản kém như hiện nay. Điều này sẽ góp phần giảm thủ tục khi mua bán BĐS. Các bên tham gia giao dịch không phải chi thêm những khoản tiền chênh không đáng có.
Theo Luật Kinh doanh BĐS hiện hành, các giao dịch mua, bán của các tổ chức, cá nhân kinh doanh BĐS mà không qua sàn thì đều bị coi là vi phạm luật. Trong khi đó, một số sàn giao dịch làm ăn bất chính, đã cấu kết với chủ đầu tư, trục lợi từ người mua nhà, gây tác động tiêu cực đối với thị trường. Vì thế, nhiều người hy vọng việc bỏ giao dịch qua sàn sẽ hạn chế việc tăng giá ảo gây thiệt hại cho người mua, đồng thời bảo đảm quyền tự chủ trong kinh doanh của các doanh nghiệp.
Bên cạnh những lợi ích khi bỏ quy định bắt buộc giao dịch BĐS qua sàn, đại diện một số sàn giao dịch BĐS lại lo ngại, nếu luật được thông qua, nhiều sàn giao dịch làm ăn nghiêm túc sẽ gặp khó khăn, trong khi người dân khó tiếp cận được những sản phẩm chất lượng theo đúng nhu cầu.
TS Phạm Sỹ Liêm, Phó Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam cho biết, hiện nay nhiều sàn giao dịch được các doanh nghiệp mở ra để bán các sản phẩm của chính mình. Việc quy định giao dịch mua bán phải thông qua sàn đã vô tình tạo ra “thế” “vừa đá bóng vừa thổi còi” của các doanh nghiệp. Theo TS Liêm, thay vì mua bán BĐS qua sàn, người mua và người bán có thể tìm đến các văn phòng môi giới.
Vẫn còn lo ngại
Về bản chất, sàn giao dịch BĐS là một tổ chức trung gian có nhiệm vụ giúp người mua có đủ thông tin về dự án để quyết định mua hay không, đồng thời minh bạch hóa thông tin về BĐS của doanh nghiệp.
Ông Bùi Tiến Thắng, Tổng Giám đốc Công ty Địa ốc Sài Gòn thương tín (Sacomreal S) cho rằng, không thể phủ nhận những lợi ích của các sàn giao dịch đối với người dân. “Người mua nhà, đất, căn hộ khi giao dịch qua sàn sẽ có thuận lợi như: có nhiều phương án để chọn lựa, được tư vấn chọn lựa BĐS phù hợp điều kiện tài chính của mình, được bảo đảm tính an toàn pháp lý, được hỗ trợ các thủ tục thanh toán”, ông Thắng cho biết.
Một đại diện của sàn giao dịch BĐS Hòa Phát cũng cho rằng, thời gian qua, các sàn giao dịch có xu hướng liên minh lại với nhau và tạo được sự tin tưởng cho nhiều chủ đầu tư dự án. “Thay vì bỏ quy định giao dịch BĐS phải qua sàn, cơ quan quản lý có thể quy định lại theo hướng nâng cao điều kiện thành lập sàn giao dịch, cũng như kiểm soát chặt chẽ hơn hoạt động của các sàn”, đại diện sàn giao dịch BĐS Hòa Phát kiến nghị.
Hiện nay, tiêu cực thường xảy ra trong hoạt động kinh doanh BĐS là giao dịch mua bán “ngầm”, người dân không biết căn nhà, mảnh đất được rao bán đã từng được mua bán hay thế chấp chưa. Như vậy, các sàn giao dịch sẽ có vai trò minh bạch hóa các thông tin này. Theo nhiều chuyên gia, không nên vì một vài sàn làm việc không tốt mà bỏ quy định giao dịch BĐS phải thông qua sàn.
Theo ông Nguyễn Quốc Khánh, Chủ tịch Liên minh các sàn giao dịch BĐS đánh giá, quy định này nếu được áp dụng sẽ ảnh hưởng đến các sàn giao dịch làm ăn nghiêm túc. “Các công ty kinh doanh BĐS dù chưa được cấp phép cũng vẫn bán BĐS mà không có sự bảo đảm của các sàn giao dịch”, ông Khánh lo ngại. Cũng theo ông Khánh, các chủ đầu tư hiện rất cần các đơn vị cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp. Khách hàng cũng khó tính và cẩn trọng hơn nhiều nên việc bán sản phẩm qua một sàn chuyên nghiệp là rất cần thiết.
Hoàng Dương