Năm 2014, dự kiến kim ngạch xuất khẩu cá tra Việt Nam giảm khoảng 5% so với năm 2013. Tuy nhiên, theo dự báo, nguồn cung cá tra trong nước ít đi nên giá cá tra xuất khẩu sẽ không giảm, thậm chí còn tăng. Vì vậy, các doanh nghiệp và người nuôi nếu ứng dụng các biện pháp sản xuất, kinh doanh khoa học, hợp lý hơn thì sẽ thoát khỏi tình trạng không có lãi như hiện nay.
Theo Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam - Chi nhánh Cần Thơ, giá cá tra xuất khẩu giảm liên tiếp từ sau năm 2000 đến nay dẫn đến tình trạng diện tích nuôi bị giảm hàng trăm ha. Nhiều hộ nuôi cá không có lãi, thậm chí còn lỗ. Nguyên nhân chính là do tỷ trọng giá trị gia tăng do mặt hàng cá tra xuất khẩu mang về quá thấp, chỉ có 0,68%, trong khi đối với tôm là 27,4%, cá ngừ là 37,7%.
PGS.TS Nguyễn Phú Son, Đại học Cần Thơ cho rằng, trong quá trình sản xuất và tiêu thụ cá tra, công tác quy hoạch, dự báo hiện còn chưa tốt, sản xuất còn nhỏ lẻ, thiếu hệ thống thông tin thị trường, giá đầu ra còn bấp bênh, mối liên kết giữa nông dân và doanh nghiệp còn lỏng lẻo.
Để khắc phục những bất cập trên, ông Nguyễn Huy Điền, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản đề xuất: Nhà nước cần điều chỉnh cơ chế liên quan đến hoạt động xúc tiến thương mại đối với cá tra giai đoạn 2014 - 2020. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xây dựng, trình Chính phủ ban hành Nghị định về quản lý và tiêu thụ cá tra; ban hành chính sách xây dựng các trung tâm phân phối, kênh phân phối hàng thủy sản trong ngoài nước; thành lập quỹ xúc tiến thương mại cá tra.
|
Sẽ có trung tâm phân phối cá tra tại EU
Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) và Cảng Zeebrugge (Bỉ) đã ký kết Biên bản ghi nhớ nhằm thiết lập một cơ sở phân phối cá tra Việt Nam tại thị trường EU thông qua cảng Zeebrugge. Theo đó, VASEP sẽ thiết lập một cơ sở phân phối tại cảng Zeebrugge để hợp nhất việc xuất khẩu cá tra Việt Nam vào thị trường EU. Cơ sở này sẽ hoạt động như một trung tâm thúc đẩy bán hàng, tiếp thị và xây dựng thương hiệu cho toàn bộ thị trường châu Âu.
Liên Phương |
Nhìn từ góc độ doanh nghiệp sản xuất, chế biến, xuất khẩu cá tra, ông Võ Hùng Dũng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Cá tra Việt Nam kiến nghị, Nhà nước cần xây dựng hệ thống thông tin đủ sức cung cấp thông tin chính xác, kịp thời, đầy đủ, minh bạch các vấn đề liên quan đến sản xuất, tiêu thụ cá tra. Các địa phương vùng đồng bằng sông Cửu Long cần đầu tư chiều sâu cải thiện chất lượng con giống và xây dựng thương hiệu cá tra vì đây là hai khâu còn yếu kém.
Các tỉnh cũng cần phối hợp với ngành ngân hàng xử lý nợ xấu, tái cấu trúc vốn cho vay sản xuất, tiêu thụ cá tra. Trong hai năm 2014 - 2015, các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long cần tăng cường chất lượng ba khâu là giống, nuôi và chế biến; hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng thị trường cả trong và ngoài nước.
Để tránh tình trạng tranh cãi khi thực hiện hợp đồng, theo ông Nguyễn Phú Son, trong hợp đồng ký giữa doanh nghiệp và người nuôi cần quy định rõ tiêu chuẩn chất lượng cá, kích cỡ, các chất kháng sinh được phép sử dụng. Cơ quan quản lý cần quy hoạch vùng nuôi cá sạch, ấn định sản lượng cá cho từng vùng nuôi để người nuôi có kế hoạch sản xuất phù hợp; cung cấp cá giống đạt tiêu chuẩn chất lượng cho người nuôi.
Ông Trương Đình Hòe, Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam dự báo: Năm 2014, dự kiến kim ngạch xuất khẩu cá tra Việt Nam giảm khoảng 5% so năm 2013, cá tra vẫn là sự lựa chọn của người tiêu dùng nước ngoài do giá cả phải chăng, trong đó nhu cầu tiêu dùng tại châu Á, Mỹ La tinh sẽ không thay đổi. Trong khi nguồn cung cá tra trong nước ít đi nên dự kiến giá cá tra xuất khẩu sẽ không giảm, thậm chí còn tăng. Vì vậy, các doanh nghiệp và người nuôi nếu ứng dụng các biện pháp sản xuất, kinh doanh khoa học, hợp lý hơn thì sẽ thoát khỏi tình trạng không lãi như hiện nay.
Tính đến cuối tháng 11/2013, diện tích nuôi cá tra tại đồng bằng sông Cửu Long là 4.679 ha, chỉ bằng 87% so cùng kỳ năm 2012. Hiện toàn vùng đã thu hoạch 3.638 ha, sản lượng 1 triệu tấn. Ước giá trị xuất khẩu năm 2013 đạt 1,8 tỷ USD.
Thế Đạt