Jeffrey Lin, 26 tuổi, sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành chính sách quốc tế về công nghệ và khoa học tại Đại học George Washington, đã có những quan tâm về công nghệ quốc phòng từ khi mới 14 tuổi, khi anh điều khiển xe tăng và máy bay trong một trò chơi máy tính mang tên “People’s General”. Sau khi chán những cuộc chiến trên máy tính, Lin tìm tới Internet để tìm hiểu về xe tăng, máy bay và các vũ khí hiện đại trên thực tế. Anh trở thành người đóng vai trò chính trên hai diễn đàn online là China Defence Forum và SinoDefence.com.
|
Ảnh từ một blog chụp khuôn để đóng lòng tàu sân bay. |
Các diễn đàn này là nơi trao đổi về công nghệ quốc phòng. Thành viên của diễn đàn có thể là quân nhân hoặc các nhà sản xuất vũ khí nghỉ hưu, hoặc đơn thuần là những người có niềm say mê tìm hiểu công nghệ. Lin kết nối những người này trong những tranh luận dài dòng về các bức ảnh được chụp từ các cuộc triển lãm thương mại về quốc phòng, từ những báo cáo chính thức hoặc từ những “nhà báo công dân”. Nhóm “nhà báo công dân” ngày càng trở thành một nguồn tin giá trị bởi số lượng lớn điện thoại thông minh (smartphone) và truy cập băng thông rộng ở Trung Quốc đã tạo điều kiện cho bất kỳ ai có thể chụp được những bức hình về một trang thiết bị nào đó khi nó xuất hiện trong nháy mắt. Ví dụ như bức ảnh chụp bằng smartphone về một máy bay chiến đấu, được phủ bạt, đặt trong một thùng xe tải xuất hiện trên đường cao tốc đang là chủ đề tranh luận trên diễn đàn.
Khi điều hành diễn đàn, Lin phát triển kỹ năng để phân tích về cấu tạo chính xác cũng như tác dụng của những thiết bị chụp được. Lin giúp cho các chuyên gia tình báo thế hệ đi trước tìm ra cách đánh giá những bức ảnh từ nhiều nguồn khác nhau với địa hình và cảnh vật trong bức ảnh hoàn toàn xa lạ, phát hiện ra manh mối từ những chi tiết thông thường. Anh có thể nhìn vào thời gian tải ảnh và cây lá trong ảnh để đưa ra kết luận. Ví dụ như anh nhận xét về một bức ảnh: “Đây không đơn giản là ở Thượng Hải hay Tây An bởi vì không có tuyết trên mặt đất”. Từng bước anh thu hẹp vị trí chụp ảnh bằng phương pháp loại trừ.
|
Không chỉ hình ảnh, mà những nét phác họa của con tàu cũng được đưa lên mạng. Ảnh: China Defence Forum |
Chính Lin là người khiến những bức hình chụp tàu sân bay Trung Quốc gây sự chú ý với Singer. Anh đã đưa những bức hình này lên blog China Defence Forum. Và thực tế rằng Lin đã không ngạc nhiên khi nhìn thấy những bức hình đầu tiên về tàu sân bay của Trung Quốc tự chế tạo. “Sự lộ diện của tàu sân bay Trung Quốc chỉ là vấn đề thời gian. Chúng tôi đã nghe nhiều cuộc tranh luận về tàu sân bay này trong nhiều năm”, Lin nói.
Khi Lin chỉ mới bắt đầu sự nghiệp nhưng với những kỹ năng của anh thì Singer đã đánh giá anh là một trong những đối thủ nặng ký trong cộng đồng những nhà nghiên cứu về các nguồn thông tin mở. Singer cũng nhắc đến một nhân vật có tên Galrahn, người được xem là “một trong những những nhà phân tích quan trọng nhất về vấn đề Hải quân Mỹ”. Galrahn là biệt danh của một người đàn ông không có mối liên hệ nào với Hải quân Mỹ, chỉ đơn giản là người lập ra blog (trang chia sẻ thông tin cá nhân trực tuyến) mang tên Information Dissemination và blog này thành cửa ngõ trong việc tranh luận về chiến lược của Hải quân Mỹ. Singer cho biết: “Kéo bất kỳ nhân viên Hải quân nào của Mỹ lại và hỏi: ‘Những chuyên gia phân tích hàng đầu của Hải quân Mỹ hiện tại là ai?’ thì chắc chắn người đó sẽ nhắc tới tên blogger này”.
Đây chính là lý do tại sao từ năm 2005, CIA đã thành lập một trung tâm tình báo để khai thác các thông tin từ Internet qua các tin đồn và xử lý chúng thành các bản tin ngày. Những nguồn thông tin từ Internet không thể thay thế những biện pháp thu thập tin hiện tại nhưng là một nguồn để kiểm chứng tính đúng sai của các thông tin. Internet gián tiếp phát tán dòng chảy thông tin từ các điệp viên tới đông đảo những người sử dụng và điều đáng ngạc nhiên là mức lan truyền các loại thông tin này vô cùng nhanh chóng. Singer cho biết anh đã thấy những dòng thông tin xuất phát từ những góc khuất nhất của Internet, từ cả những nguồn chính thức và không chính thức, trước khi nó nằm trên bàn của các quan chức quốc phòng cấp cao. “Bạn sẽ thấy những cuộc đàm thoại bắt đầu từ một góc khuất nào đó và kết thúc trên tay những người làm bản tin ngày”, Singer cho biết và đề cập tới những bản báo cáo ngày dành cho những quan chức hàng đầu Lầu Năm góc.
Bất kỳ người nào đọc bài báo này đều có thể là một phần của dòng chảy thông tin. Những bức hình về tàu sân bay của Trung Quốc được một bác sỹ thực tập nội trú 26 tuổi chụp lại và được chuyển tới một chuyên gia nghiên cứu, người này đưa ra những phân tích về bức ảnh trên trang web Defense One, phân tích này đã gây sự chú ý với một nhà báo của tạp chí Time và nhà báo này chuyển tiếp những thông tin đó tới đọc giả từ khắp mọi nơi. Nhà báo đó biết rằng những thông tin này rất có thể nằm trên bàn của những quan chức quân sự hàng đầu vào sáng sớm ngày mai trong một bản báo cáo ngày.
Lê Hoàng (theo T.W)