Đó là thông tin Tổng thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh (ảnh) đưa ra trong chương trình “Dân hỏi, Bộ trưởng trả lời”, phát sóng tối 31/3, trong chương trình thời sự Đài THVN, Truyền hình Thông tấn (TTXVN), Cổng thông tin Điện tử Chính phủ và các cơ quan báo chí khác.
Trong chương trình này, Tổng thanh tra Chính phủ đã tập trung giải đáp những nội dung về việc làm thế nào để xử lý dứt điểm những vụ việc khiếu nại tố cáo của người dân, nhất là những vụ khiếu nại, tố cáo phức tạp, còn tồn đọng, kéo dài.
“Nóng” nhất vẫn là đất đai
Tổng thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh khẳng định: Tháng 5/2012, Thủ tướng Chính phủ đã có Chỉ thị 14 về thực hiện công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo cho công dân; trong đó đặc biệt chỉ đạo Thanh tra Chính phủ phải phối hợp với các bộ, ngành và các địa phương trong cả nước, sớm thực hiện việc giải quyết khiếu nại với 528 vụ tồn đọng, phức tạp kéo dài.
Thực hiện chủ trương này của Chính phủ, Thanh tra Chính phủ đã xây dựng kế hoạch và thành lập 28 tổ công tác, hoạt động từ tháng 5/2012 cho đến nay. “Chúng tôi đã tiến hành rà soát lại tất cả các vụ việc. Việc rà soát đã kết thúc cuối năm 2012. Cả 528 vụ việc tồn đọng, phức tạp kéo dài này đã có địa chỉ, có con số cụ thể, đã có thẩm quyền và có thể nói là đã có phương án giải quyết. Đến đầu năm 2013, Thanh tra Chính phủ, các bộ, ngành có chức năng và các địa phương đã thống nhất phương án giải quyết được trên 300 vụ, chiếm trên 60% tổng số vụ việc. Đến cuối tháng 2/2013, đã giải quyết dứt điểm hơn 110 vụ. Như vậy có thể nói trong quá trình thực hiện công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, đặc biệt là giải quyết 528 vụ việc tồn đọng kéo dài, Thanh tra Chính phủ cùng các bộ, ngành, các địa phương đã tích cực vào cuộc và đến nay đã thực hiện được một bước rất đáng kể. Chúng tôi sẽ tập trung cao hơn trong thời gian sắp tới”, Tổng thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh cho biết.
Theo Tổng thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong tranh, có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc có nhiều vụ việc khiếu kiện tồn đọng phức tạp kéo dài. Nguyên nhân đầu tiên là vấn đề của cơ chế, chính sách trong thời gian vừa qua chưa đầy đủ, chưa kịp thời, đặc biệt là một số trường hợp còn chưa có đảm bảo quyền lợi chính đáng của người dân.
Theo Tổng thanh tra Chính phủ phân tích, trong 528 vụ việc tồn đọng, khi phân loại ra, có tới 422 vụ việc (79,9%) thuộc lĩnh vực đất đai; gồm có: Lĩnh vực thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng; tranh chấp đất đai; đòi lại đất cũ. “Như vậy nguyên nhân những vụ việc này tồn đọng một phần là do chính sách. Thứ hai là do lịch sử để lại, như những vụ việc đòi lại đất cũ, tranh chấp đất đai, vẫn phải tiếp tục giải quyết. Nguyên nhân thứ ba là trong quá trình thực hiện giải quyết khiếu nại, nhiều địa phương đã hết sức tích cực, giải quyết đến nơi, đến chốn, có trách nhiệm; nhưng cũng có một số địa phương, một số ngành giải quyết chưa dứt điểm, chưa rõ ràng, đặc biệt chưa làm rõ việc khiếu nại của công dân, nên người dân chưa đồng tình”, Tổng thanh tra Chính phủ chỉ rõ.
Thẳng thắn thừa nhận những “nguyên nhân” là do cơ chế, chính sách, do các cơ quan chức năng, nhưng Tổng thanh tra Chính phủ cũng cho biết, có những vụ việc là do người dân chưa hiểu về pháp luật, quyền nghĩa vụ của khiếu nại, tố cáo nên đã giải quyết ở nhiều cấp, nhiều ngành, nhiều lần, đã đúng pháp luật, nhưng vẫn tiếp tục khiếu nại.
“Trên cơ sở nhìn ra 4 nguyên nhân trên, trong thời gian tới chúng tôi sẽ tập trung tháo gỡ, đặc biệt về nguyên nhân do cơ chế chính sách thì Chính phủ, Quốc hội cũng đang thực hiện những thay đổi, đặc biệt là sửa đổi Luật Đất đai lần này”, Tổng thanh tra Chính phủ nhấn mạnh.
Sẽ rà soát tất cả các vụ việc
Theo Tổng thanh tra Chính phủ, đến cuối năm 2012, cả nước có khoảng trên 380.000 lượt người đi khiếu nại, tố cáo; đã gửi trên 124.000 lượt đơn tới các cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Các cơ quan nhà nước có thẩm quyền đã nhận đơn, thụ lý và giải quyết được trên 54.000 đơn, với 65.000 đơn có thẩm quyền. Đến cuối năm 2012, đã giải quyết được trên 85% tổng số đơn thư khiếu nại. “Có thể nói, các cấp chính quyền, các cơ quan nhà nước, dưới sự lãnh đạo của Đảng, đã tổ chức thực hiện công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo rất trách nhiệm, tích cực, vì vậy tỉ lệ giải quyết khiếu nại, tố cáo trong năm 2012 cao hơn năm 2011”, Tổng thanh tra khẳng định.
Tuy nhiên, trên thực tế, tình hình khiếu nại, tố cáo vẫn diễn ra rất phức tạp và vẫn cần tiếp tục thực hiện các giải pháp để công tác này có hiệu quả, hạn chế việc khiếu kiện của công dân.
Về vấn đề này, theo Tổng thanh tra Chính phủ, trong thời gian tới, Thanh tra Chính phủ đã có kế hoạch rà soát toàn bộ các vụ việc tồn đọng kéo dài. “Khi triển khai rà soát các vụ việc, chúng tôi thấy có vụ việc vừa qua kéo dài 35 - 36 năm, đã qua nhiều cấp, nhiều ngành, nhiều lần giải quyết, và có thể nói một số vụ việc đã hết thẩm quyền, vì đã giải quyết rồi, nhưng người dân chưa đồng tình. Nên chủ trương lần này là tập trung rà soát tất cả các vụ việc, kể cả các vụ việc đã hết thẩm quyền. Trong trường hợp những vụ việc này đã giải quyết đúng pháp luật, có lý có tình rồi, thì cũng thông báo rõ cho người khiếu nại để họ chấm dứt khiếu nại, không đi khiếu nại nhiều cấp, nhiều ngành nữa. Làm như vậy sẽ rõ ràng về mặt trách nhiệm, pháp luật, đồng thời để người dân hiểu rõ vụ việc của mình đã được giải quyết trên cơ sở pháp luật, có tình có lý để họ chấp hành quyết định có hiệu lực pháp luật của cơ quan nhà nước”, Tổng thanh tra Chính phủ chỉ rõ.
T.Anh