Ngày 18/6, tại thủ đô Moskva, LB Nga đã diễn ra Hội nghị quốc tế lần thứ hai về an ninh và hợp tác tại Biển Đông với chủ đề “Các vấn đề thời sự và giải quyết xung đột ở Biển Đông” do Viện Nghiên cứu phương Đông thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga tổ chức.
Theo phóng viên TTXVN tại LB Nga, tham dự hội nghị có gần 50 nhà nghiên cứu luật biển quốc tế, chuyên gia và các nhà khoa học đến từ các các nước Pháp, Bỉ, Ấn Độ, Nhật Bản và Singapore. Về phía Nga có Phó Chủ tịch Đuma Quốc gia (Hạ viện) Nga Levichev N., Phó Chủ tịch thứ nhất Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Nga Kalashnikov L., một số quan chức thuộc Bộ Ngoại giao, lãnh đạo và chuyên gia nghiên cứu đến từ các viện nghiên cứu, trường đại học…
Phát biểu khai mạc, Giáo sư, Tiến sỹ Dmitry Mosyakov – quyền Viện trưởng Viện Nghiên cứu phương Đông, nhấn mạnh hoạt động phá vỡ nguyên trạng của Trung Quốc ở Biển Đông và những hệ lụy địa-chính trị-an ninh kèm theo đang khiến tình hình tại khu vực này trở thành một trong những vấn đề thời sự được quan tâm trên thế giới.
Phó Chủ tịch Đuma Quốc gia Nga Levichev N. cho biết với tư cách là cường quốc châu Á-Thái Bình Dương, đối tác tin cậy của các quốc gia khu vực Đông Nam Á, Nga quan tâm đến các diễn biến tình hình trong khu vực và mong muốn các bên liên quan sớm tìm được giải pháp sáng suốt, hòa bình để xử lý mọi tranh chấp.
Trong một ngày làm việc tích cực với bốn phiên thảo luận chuyên sâu, hội nghị đã được nghe tham luận của các chuyên gia về hoạt động cải tạo nguyên trạng của Trung Quốc ở Biển Đông, mối đe dọa an ninh và ổn định trong khu vực, bình diện pháp lý của vấn đề Biển Đông, lập trường của Trung Quốc và các hệ lụy kèm theo, chính sách của các quốc gia ngoài khu vực đối với vấn đề Biển Đông, triển vọng hợp tác và xử lý xung đột ở biển Đông…
Hội nghị thống nhất cho rằng trong bối cảnh có bất đồng, tranh chấp về lãnh thổ, lãnh hải, các bên liên quan cần dừng ngay mọi hành động làm thay đổi nguyên trạng, ngồi vào bàn đàm phán để thống nhất lập trường; tìm kiếm mọi giải pháp hòa bình, ngoại giao và pháp lý-lịch sử để xử lý tranh chấp.
Trong đó, một trong những yếu tố quan trọng là các bên cần thể hiện thiện chí xây dựng, có biện pháp củng cố lòng tin, tránh hành động đơn phương, không đe dọa vũ lực hoặc sử dụng vũ lực, đồng thời tính đến lợi ích hợp pháp, chính đáng của tất cả các bên liên quan.
Các tham luận cũng nhấn mạnh Biển Đông còn là vùng biển quốc tế, huyết mạch giao thông đường biển và giao thương hàng hải quan trọng trên thế giới nên mọi diễn biến ở khu vực không được làm ảnh hưởng tới hoạt động bình thường của các quốc gia trong và ngoài khu vực, hoạt động hợp tác khai thác hợp pháp với các quốc gia ven Biển Đông, quyền và lợi ích của các nước trong tự do hàng hải quốc tế.
Một số ý kiến đề cao kinh nghiệm giải quyết các cuộc xung đột khác trên thế giới, kêu gọi các bên liên quan ở Biển Đông kiên trì đàm phán, loại bỏ các luận chứng phi lý, áp dụng các quy định của luật pháp quốc tế và thỏa thuận song phương/đa phương phù hợp với luật pháp để giải quyết tranh chấp.
Hội nghị cũng nhất trí rằng các cường quốc ngoài khu vực với trách nhiệm quốc tế vì một môi trường hòa bình, ổn định và hợp tác, cần sử dụng ảnh hưởng và mối quan hệ với các bên liên quan đưa vấn đề Biển Đông vào khuôn khổ có kiểm soát, tạo ra nền tảng ổn định, bền vững để tiến tới giải quyết hài hòa vấn đề tranh chấp.
Liên quan vấn đề này, Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách khu vực Đông Á-Thái Bình Dương Danny Russel ngày 18/6 cho biết Washington quan ngại về các kế hoạch của Trung Quốc duy trì hoạt động xây dựng trên các đảo nhân tạo ở Biển Đông.
Theo phóng viên TTXVN tại Washington, phát biểu tại cuộc họp báo ở Trung tâm Báo chí nước ngoài Bộ Ngoại giao, ông Danny Russel nói rằng viễn cảnh Trung Quốc quân sự hóa các tiền đồn trên biển ở Biển Đông là trái ngược với mục tiêu hạ nhiệt căng thẳng trong khu vực. Ông nêu rõ: “Một cách thẳng thắn, chúng tôi quan ngại và các bên khác cũng quan ngại. Sự thật đơn giản là tuyên bố và cách hành xử đó (của Trung Quốc) sẽ không góp ích cho việc giảm căng thẳng vốn là điều tất cả chúng ta mong muốn”.
Trợ lý Ngoại trưởng Russel cho biết thêm vấn đề Biển Đông sẽ được đưa ra thảo luận khi Mỹ và Trung Quốc tiến hành cuộc Đối thoại Kinh tế và Chiến lược (S&ED) lần thứ 7 từ ngày 23-24/6 ở Washington.