Năm nào cũng vậy, cứ mỗi dịp Tết đến xuân về, trên khắp các bản làng của đồng bào Dao ở đất Tổ Phú Thọ lại vang lên điệu múa chuông. Đây là một trong những nét đẹp văn hóa truyền thống đặc sắc, độc đáo không thể thiếu trong đời sống tinh thần của đồng bào dân tộc Dao ở Phú Thọ.
|
Điệu múa chuông của đồng bào Dao Yên Lập, Phú Thọ. |
Những chiếc chuông được lắc mạnh tạo thành nhịp đều đặn, những sợi tua mầu được tung lên, hạ xuống, lượn tròn thật nhịp nhàng, sinh động và đẹp mắt trong tiết mục biểu diễn của ông Triệu Tiến Phúc, 67 tuổi, dân tộc Dao ở khu Liên Thành, xã Võ Miếu, huyện Thanh Sơn (Thanh Sơn) đã thật sự thu hút người xem.
Đã hơn 40 năm ông Triệu Tiến Phúc gắn bó với điệu múa chuông của dân tộc mình, ông cũng đã truyền dạy cho nhiều thế hệ trẻ trong làng biết điệu múa này. Ông Triệu Tiến Phúc cho biết, đã là người Dao thì đều phải biết múa chuông, vì trong tất cả các ngày lễ quan trọng của đồng bào Dao như Tết nhảy, lễ Lập tĩnh (cấp sắc, đặt tên cho người trưởng thành), Tết thanh minh, Tết 5/5, rằm tháng Giêng, rằm tháng bảy đều có điệu múa chuông… Đặc biệt, múa chuông trong lễ Tết nhảy là một nghi lễ tạ ơn tổ tiên, tạ ơn Bàn Vương đã cứu dân làng ngoài biển năm xưa, bảo vệ cuộc sống gia đình, dòng tộc, cầu xin tổ tiên phù hộ, che chở cho mọi thành viên trong gia tộc mạnh khỏe, làm ăn phát đạt.
Mỗi đợt múa chuông có khoảng 20- 40 người tham gia, càng đông càng vui. Khi múa, tay trái người múa cầm một chiếc đóm, tay phải cầm một chiếc chuông để đánh nhịp. Vừa múa họ vừa hát những bài hát cổ xưa, mô phỏng quá trình mưu sinh trên đất mới, dựng vợ gả chồng, sinh con đẻ cái trong từng gia đình.
Trong điệu múa này, chiếc chuông nhỏ bằng đồng có chuôi là đạo cụ chính để người múa cầm, kết hợp với một số đạo cụ phụ như trống con, đàn nhị, sáo… tạo thành nhạc điệu nhịp nhàng nhưng rộn ràng, khỏe khoắn, đưa bước chân các chàng trai, cô gái Dao nhún nhảy theo điệu múa.
Với sự phát triển của xã hội, nét đẹp văn hóa truyền thống múa chuông đang có nguy cơ mai một. Trước thực trạng đó, huyện Thanh Sơn đã có nhiều giải pháp giữ gìn và phát huy những vốn quý của nền văn hóa truyền thống, giữ gìn bản sắc riêng của các dân tộc. Huyện đã chỉ đạo cơ sở động viên bà con phục dựng lại những nét đẹp văn hóa truyền thống trong đó có múa chuông của đồng bào Dao, đồng thời tổ chức các hội diễn cấp cơ sở và đưa múa chuông tham gia các hội diễn của tỉnh.
Bài và ảnh: Lâm Đào An