Xe mới, đường trải nhựa, lái xe trẻ nhấn hơi mạnh chân ga.
- Sắp đến Cổng Trời đấy .
- Cổng Trời là như thế nào hả bác?
- Cổng Trời ấy à? Thế này nhá… Bác cán bộ già chậm rãi kể trong bồi hồi ký ức...
Ba lô trên vai, dép cao su lồng đủ bốn quai. Đi từ tờ mờ sớm. Khăn mặt ướt trùm đầu, chụp cái mũ lên, tay áo buông không cài khuy cho nắng khỏi cháy tay. Đi miết. Nghỉ bên bờ suối ít phút rồi vượt dốc. Cắm cúi mà bước, đừng có ngước nhìn lên nhiều. Con dốc dài áp mặt, dài hun hút, nhìn lên dễ ngán. Đi và thở đều đều. Rồi ngẩng lên. Con dốc đã vút tầm. Ở cái chỗ con dốc vút tầm ấy là nền trời xanh, có làn mây trắng lững lờ bay qua. Chót đỉnh dốc là trời. Từ dưới nhìn lên thấy như lên đến đấy là lên đến trời. Cổng Trời đấy! Trời ngay trước mặt. Dấn bước đi lên tới đỉnh: Một vùng núi non trùng điệp bát ngát mở ra. Tháo ba lô, đặt mũ và ba lô xuống vạt cỏ bên đường, vươn vai hít thật sâu, phóng tầm mắt nhìn núi non, nhìn mây trắng bồng bềnh, nhìn làn sương lãng đãng, tận hưởng cái phóng khoáng, cái trong trẻo của đất trời trên độ cao mới. Rồi ngồi phệt xuống cỏ êm, nghỉ chân sau một chặng đường. Mồ hôi thấm áo, lưng nham nháp, mồ hôi rịn ra trên thái dương nhưng miệng thì thở ra sương khói. Ngồi thảnh thơi cảm nhận cái hơi mát mơn man trên da thịt, mỏi mệt tan dần.
Con đường phía trước ngoằn ngoèo theo sườn núi, len qua rừng sa mu, uốn lượn bên bản xa thấp thoáng mái nhà.
Lại xốc ba lô lên vai, phía trên ấy còn Cổng Trời nữa. Nơi đến là sau Cổng Trời phía trước.
- Đến Cổng Trời chưa bác? Chú lái xe hỏi.
- Qua rồi! Ngồi trên xe thì khó nhận ra cổng trời.
- Cháu chẳng nhìn thấy gì cả. Ngày xưa các bác đi bộ mà lãng mạn thế!
- Không phải các bác đặt tên Cổng Trời đâu. Bà con đã đặt từ lâu rồi, các bác chỉ gọi theo. Cả một vùng núi non này nhiều Cổng Trời lắm. Núi cao chọc trời. Những con dốc nối với trời. Ở cái nơi trời thì thấp, đất thì cao này, làng bản bồng bềnh giữa mây trời.
Một làn mây xà xuống. Xe như đi trong mây…
Cao Văn Tư