Beân Phnom Ponn là nghi lễ làm phước của người Khmer với mục đích xin lỗi thú vật tha thứ cho con người. Theo quan niệm trong dân gian, người Khmer cho rằng đối với mọi sinh vật họ đều có lỗi vì đã đuổi giết chúng để ăn thịt, bảo vệ mùa màng, bảo vệ sức khỏe… Họ lo sợ khi con người qua đời sẽ bị các loài thú kéo nhau trả thù và linh hồn người chết phải xuống địa ngục. Do đó, đồng bào trong phum sóc hàng năm hùn tiền bạc lại để tổ chức Beân Phnom Ponn.
Nhà sư dâng cúng núi cát. |
Lễ có thể tổ chức tại phum, sóc, hay ở chùa. Thời gian không cố định, nhưng thường diễn ra trong những ngày khô ráo trước khi vào năm mới (Tết Chuôl Chnam Thmây) một hai tháng. Lễ Beân Phnom Ponn kéo dài hai, ba ngày dưới sự hướng dẫn của Achar và các vị sư sãi.
Trước hết, mọi người chọn khoảng đất trống cất tạm nhà hội để làm lễ. Trước nhà hội là một khoảng sân lớn. Nơi đó, họ dựng bàn thờ, trong có tượng Phật, chung quanh đắp các ngọn núi cát hình vuông, núi cách núi cỡ thước tây, trên núi có cắm cây hoặc tre làm hàng rào. Người ta tin rằng mỗi hạt cát đắp núi sẽ giúp giải thoát được một kẻ có tội ở trần thế. Vì thế, họ hăng say đắp núi, mong đức Phật ban phước lành cho mọi người.
Buổi lễ bắt đầu, mọi người tập trung trong nhà hội để đọc kinh dưới sự hướng dẫn của Achar. Rồi mỗi người cầm một nắm nhang đang cháy đi chung quanh “ngàn núi” và cắm lên các núi đó. Xong, họ tiếp tục vào bàn thờ Phật. Họ đốt nhang, đèn cầy làm lễ cúng tam bảo, cầu mong tam bảo tha thứ cho họ, đừng để các thú vật bị giết bắt tội họ trong kiếp sau. Họ nguyện dâng hết những điều thiện họ làm hiện nay cho tất cả những thú vật đã bị con người sát hại. Lễ xong, họ trở ra theo đường cũ. Những người khác dự lễ cứ tuần tự làm như thế.
Lễ cầu an của người Khmer. |
Những ngày lễ, bà con dâng cơm cho sư sãi vào sáng và trưa, tối dâng trà, đường, sữa. Ngày cuối, khi các nhà sư thọ trai, mọi người dự lễ ăn chung mâm cơm thì lễ cũng chấm dứt.