Đúng như dự đoán, đương kim Tổng thống Kazakhstan Nursultan Nazarbayev đã giành thắng chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử tổng thống trước thời hạn diễn ra ngày 26/4 vừa qua. Điều này cũng đồng nghĩa với cuộc trắc nghiệm lòng tin của người dân Kazakhstan đối với chính sách đối ngoại, đối nội và các mô hình phát triển kinh tế, xã hội được ông Nazabayev lựa chọn đã thành công mỹ mạn. Tổng thống tái đắc cử của Kazakhstan ông Nursultan Nazarbayev. |
Cử tri quốc gia Trung Á giàu tài nguyên thiên nhiên này tiếp tục trao trọn niềm tin vào ông Nazabayev, người đã đưa Kazakhstan từ một nước nghèo đói trở thành quốc gia thịnh vượng nhất khu vực, chèo lái “con thuyền đất nước” vượt qua mọi phong ba, bão táp được hình thành từ tình hình quốc tế diễn biến phức tạp và khó đoán định.
Theo kết quả thăm dò sau bỏ phiếu, ông Nazarbayev giành được 97,5% số phiếu bầu, cao hơn con số 95,5% số phiếu tại cuộc bầu cử tổng thống trước thời hạn diễn ra năm 2011, thời điểm ông Nazarbayev tái đắc cử tổng thống. Với kết quả trên, ông Nazarbayev sẽ tiếp tục lãnh đạo đất nước giàu tài nguyên này thêm một nhiệm kỳ 5 năm nữa. Hai ứng cử viên khác gồm Bí thư Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản Nhân dân Kazakhstan (KNPK) Turgun Syzdykov được 1,87% phiếu bầu và Chủ tịch Liên minh công đoàn Abelgazi Kussainov giành 0,63% số phiếu bầu.
Việc ông Nazarbayev tiếp tục tái đắc cử Tổng thống Kazakhstan nhiệm kỳ thứ 5 liên tiếp không có gì gây bất ngờ đối với người dân nước này cũng như cộng đồng quốc tế. Dưới sự lãnh đạo của ông Nazarbayev, Kazakhstan đã đạt được những thành tựu to lớn về mọi mặt: chính trị - xã hội ổn định, các sắc tộc và tôn giáo chung sống hòa hợp, kinh tế phát triển vượt bậc. Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) tăng mạnh, năm 2014 GDP đạt 215 tỷ USD, dự trữ ngoại tệ đạt mức trên 100 tỷ USD, đời sống người dân được cải thiện đáng kể (GDP tính theo đầu người năm 2014 đạt 14,6 nghìn USD, tăng mạnh so với con số 7000 USD của năm 1997 và dự kiến sẽ lên tới 24 nghìn USD vào năm 2018).
Bên cạnh đó, Kazakhstan dưới sự chèo lái của "thuyền trưởng" Nazarbayev cũng rất chú ý củng cố và phát triển an ninh quốc phòng, đặc biệt chính sách đối ngoại được mở rộng và phát triển về cả song phương và đa phương, tạo được thế cân bằng nhất định trong quan hệ với các nước lớn (Nga, Trung, Mỹ và EU), nâng cao uy tín và vị thế trong khu vực và thế giới.
Tuy nhiên, theo giới phân tích cho rằng trong nhiệm kỳ này ông Nazarbayev sẽ phải đối mặt với vô vàn khó khăn, thách thức mà nếu không khéo léo xử lý thành công sẽ gây ra hậu quả khôn lường. Là quốc gia có ngân sách phụ thuộc quá lớn vào xuất khẩu tài nguyên thiên nhiên, đặc biệt là dầu mỏ (thu nhập từ dầu mỏ chiếm tới 44% ngân sách của Kazakhstan), trong khi đó giá "vàng đen" đã "bốc hơi" mất gần 50%, hiện chỉ dao động ở mức trên 50 USD/thùng và hiện chưa có bất cứ tín hiệu nào mặt hàng xuất khẩu chủ lực này của Kazakhstan sẽ hồi phục trong thời gian tới.
Với thực tế ảm đảm như vậy, hãng xếp hạng tín nhiệm quốc tế Standard & Poor’s (S&P) đã hạ mức tín nhiệm của Kazakhstan từ BBB+ xuống BBB với dự báo tiêu cực. Chính phủ Kazakhstan cũng cắt giảm dự báo tăng trưởng kinh tế năm 2015 xuống 1,5% - mức thấp nhất kể từ năm 2009.
Bên cạnh đó, nền kinh tế Kazakhstan còn phải hứng chịu thiệt hại nặng nề từ việc đồng ruble của Nga mất giá mạnh. Để bảo vệ các nhà sản xuất trong nước trước sự "tấn công" ồ ạt của hàng hóa giá rẻ từ Nga, Astana sau khi không thuyết phục được Moskva thanh toán bằng các ngoại tệ mạnh như euro hay USD đã ráo riết lên kế hoạch tạm cấm nhập khẩu một số mặt hàng từ quốc gia láng giềng khổng lồ này bất chấp Liên minh kinh tế Âu-Á đã chính thức đi vào hoạt động từ đầu năm nay.
Không chỉ rơi vào tình trạng phát triển kinh tế ảm đạm, Kazakhstan còn phải đối mặt với nguy cơ mất an ninh được tạo ra bởi những yếu tố bên ngoài như Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng mở rộng hoạt động đến khu vực Trung Á, tình hình bất ổn tại Afghanistan, cảnh "nồi da nấu thịt" đang diễn ra tại Ukraine và điều đáng lo ngại nhất là cuộc đối đầu căng thẳng giữa Nga và phương Tây.
Kazakhstan dưới thời Tổng thống Nazarbayev rất thành công trong việc cân bằng mối quan hệ với các nước lớn, tuy nhiên Astana có được thành công này trong giai đoạn các quốc gia-"ông lớn" đang nắm chặt tay nhau "hát vang bài ca" tăng cường hợp tác. Do đó, để duy trì được thành quả này trong bối cảnh Nga và phương Tây liên tục xuất chiêu với trò chơi "ăn miếng, trả miếng" khiến hố sâu bất đồng ngăn cách giữa hai bên ngày càng được nới rộng thì đòi hỏi Tổng thống Nazarbayev phải có chính sách đối ngoại linh hoạt và cân bằng hợp lý, nếu không vấn đề sắc tộc hay cái gọi là "cách mạng màu" sẽ bị các thế lực bên ngoài lợi dụng để gây bất ổn trong nước.
Bất chấp nhiều khó khăn, thách thức đang chờ đón Kazakhstan phía trước, song người dân của quốc gia được mệnh danh là "trái tim Á-Âu" này vẫn tin tưởng rằng Tổng thống Nazarbayev sẽ thực hiện thành công Chính sách kinh tế mới Nurly Zhol (Đường tới tương lai).
Theo đó, Kazakhstan sẽ chuyển đổi từ mô hình tăng trưởng phụ thuộc vào tài nguyên thiên nhiên sang mô hình tăng trưởng cân bằng hơn; đồng thời, thực hiện tiến trình hiện đại hóa xã hội để đạt được sự tăng trưởng toàn diện và cải thiện nhanh hơn các thành tựu xã hội, hướng đến mục tiêu phát triển là gia nhập nhóm 30 nền kinh tế phát triển hàng đầu thế giới vào năm 2050.
Dương Trí (TTXVN)