Việt Nam - Bulgaria mở ra không gian hợp tác rộng lớn, thực chất hơn trong kỷ nguyên mới

Chuyến thăm diễn ra đúng vào dịp hai nước kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (1950 - 2025), đã tạo nên một dấu ấn lịch sử, chính thức đưa quan hệ song phương lên tầm cao mới: Đối tác Chiến lược. Đây là một bước ngoặt quan trọng, không chỉ củng cố tình hữu nghị truyền thống lâu đời mà còn mở ra những không gian hợp tác rộng lớn, thực chất hơn trong kỷ nguyên mới.

Lịch sử 75 năm quan hệ Việt Nam - Bulgaria đã cho thấy rằng khi hai dân tộc cùng nhau chia sẻ những giá trị nhân văn, cùng kề vai sát cánh trong những thời khắc thử thách và cùng nhìn về tương lai với khát vọng phát triển, thì đó chính là nền tảng vững chắc cho một mối quan hệ trường tồn, bền chặt và ngày càng thăng hoa.       

Phát biểu chính sách tại Đại học Tổng hợp Sofia, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định hai nước tự hào về quá khứ vẻ vang, khi những người bạn, người đồng chí Bulgaria từng đồng hành với nhân dân Việt Nam trên công trường, trong lớp học, ở bệnh viện và những công trình kiến thiết đất nước.

Việt Nam và Bulgaria trân trọng hiện tại, khi cả hai quốc gia cùng vượt qua những thách thức của thời đại, cùng thúc đẩy hợp tác toàn diện và cùng lan tỏa các giá trị hòa bình, hợp tác và phát triển. Và trên hết, hai bên tin tưởng vào tương lai, khi quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Bulgaria là hình mẫu của tình hữu nghị quốc tế chân thành, hiệu quả, lâu dài trong thế kỷ XXI.

Kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1950 đến nay, Việt Nam và Bulgaria đã xây dựng và phát triển mối quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt tốt đẹp trên cơ sở tin cậy, bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau, vì lợi ích của nhân dân hai nước. Hàng nghìn cán bộ, sinh viên Việt Nam đã từng học tập và nghiên cứu tại Bulgaria, trở thành cầu nối nhân dân và là nhân tố quan trọng trong phát triển đất nước sau này.

Chuyến thăm mang thông điệp về tình cảm chân thành, sự coi trọng của Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam dành cho đối tác, bạn bè truyền thống đã có những hỗ trợ, đóng góp quý báu đối với sự nghiệp đấu tranh bảo vệ Tổ quốc trước đây và công cuộc xây dựng và phát triển đất nước ngày nay.

Theo Đại sứ Việt Nam tại Bulgaria Nguyễn Thị Minh Nguyệt, chuyến thăm Bulgaria của Tổng Bí thư Tô Lâm là biểu tượng của niềm tin chính trị, sự gắn bó thủy chung và khát vọng chung của nhân dân hai nước, tạo động lực mới để nâng tầm quan hệ Việt Nam - Bulgaria lên tầm cao mới, xứng đáng với truyền thống 75 năm hữu nghị và tiềm năng hợp tác to lớn giữa hai quốc gia.

Bà Kadrinka Kadrinova, nhà báo và nhà văn người Bulgaria cho rằng, trong suốt 75 năm qua quan hệ song phương giữa hai nước có lịch sử lâu dài, được hình thành trên nền tảng hợp tác hiệu quả và sự tin cậy lẫn nhau. Mối quan hệ ấy còn được bồi đắp bởi tình hữu nghị nồng ấm, gắn bó sâu sắc - một tài sản quý báu của cả hai dân tộc; đồng thời vẫn còn tiềm năng to lớn chưa được khai thác để tiếp tục củng cố, mở rộng và làm sâu sắc hơn trong bối cảnh quốc tế hiện nay.

Việc Việt Nam - Bulgaria chính thức nâng cấp quan hệ Đối tác Chiến lược là sự mở đường cho các lĩnh vực hợp tác mang tính tương lai. Trong đó, khoa học và công nghệ, cùng với giáo dục - đào tạo được xác định là một trong những trụ cột then chốt, mang lại hiệu quả thiết thực và bền vững cho cả hai quốc gia trong kỷ nguyên số.

Tuyên bố chung Việt Nam - Bulgaria nêu rõ, hai bên xác định khoa học và công nghệ là lĩnh vực trụ cột ưu tiên hợp tác, có khả năng tạo giá trị cao và đóng góp thiết thực cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội và chuyển đổi mô hình tăng trưởng ở cả hai nước.

Trên cơ sở Hiệp định hợp tác Khoa học và Công nghệ năm 1998, hai bên nhất trí thúc đẩy sớm tổ chức Khóa họp lần thứ V của Ủy ban hợp tác về khoa học - công nghệ, tập trung vào các lĩnh vực hai bên có tiềm năng, thế mạnh và nhu cầu hợp tác như đào tạo nguồn nhân lực công nghệ thông tin trong các lĩnh vực chuyển đổi số, kinh tế số, hạ tầng số và chính phủ điện tử, dược phẩm và y sinh học, trí tuệ nhân tạo (AI) và khoa học máy tính hiện đại, năng lượng xanh… được xác định là định hướng ưu tiên chiến lược giai đoạn 2030-2045.

Về giáo dục và đào tạo, hai bên cam kết triển khai hiệu quả Hiệp định khung trao đổi học bổng giữa hai nước, trước mắt là Chương trình hợp tác về giáo dục giai đoạn 2025-2028, khuyến khích cấp học bổng cho sinh viên của mỗi bên theo nhu cầu và lĩnh vực học tập. Hai bên nhất trí đẩy mạnh hợp tác toàn diện, liên tục, xây dựng các cơ chế trao đổi chuyên gia, giảng viên, sinh viên hai nước, không chỉ trao đổi về học thuật cho sinh viên, giảng viên mà còn mở rộng sang đào tạo các chuyên gia có trình độ cao; thúc đẩy mở các lớp dạy tiếng Việt và tiếng Bulgaria tại các cơ sở đào tạo của hai bên.

Có thể thấy rất rõ, hợp tác giáo dục, khoa học tiếp tục là điểm sáng. Hằng năm, hai bên duy trì trao đổi sinh viên, nghiên cứu sinh theo Thỏa thuận hợp tác giáo dục giữa hai Chính phủ. Nhiều trường đại học, viện nghiên cứu đã ký kết thỏa thuận hợp tác học thuật và nghiên cứu. Năm học 2025-2026, Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam lần đầu tiên cử giảng viên tiếng Việt sang giảng dạy tại Đại học Tổng hợp Sofia, đánh dấu bước phát triển mới trong giao lưu học thuật và ngôn ngữ.

Việt Nam và Bulgaria có nhiều điểm bổ trợ tự nhiên cho nhau. Việt Nam có môi trường đầu tư ổn định, nguồn nhân lực trẻ, năng động, thị trường rộng lớn, và chính sách hội nhập sâu rộng. Ở chiều ngược lại, Bulgaria có thế mạnh về khoa học công nghệ, nông nghiệp sạch, dược phẩm, giáo dục, năng lượng tái tạo và logistics châu Âu.

Trong khuôn khổ chuyến thăm, hai bên đã trao đổi nhiều văn kiện hợp tác: Ý định thư về tăng cường hợp tác quốc phòng giữa Bộ Quốc phòng Việt Nam và Bộ Quốc phòng Bulgaria; Bản ghi nhớ hợp tác giữa Bộ Công an Việt Nam và Bộ Nội vụ Bulgaria trong lĩnh vực an ninh mạng và phòng, chống tội phạm mạng, tội phạm công nghệ cao; Công hàm về việc bổ sung, sửa đổi Phụ lục Hiệp định giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Bulgaria về miễn thị thực cho người mang hộ chiếu ngoại giao và công vụ;

Bản ghi nhớ về hợp tác số giữa Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam và Bộ Chính phủ Điện tử Cộng hòa Bulgaria; Bản ghi nhớ hợp tác giữa Bộ Nội vụ Việt Nam và Bộ Lao động và Chính sách xã hội Bulgaria về hợp tác trong lĩnh vực lao động và chính sách xã hội; Kế hoạch hợp tác giai đoạn 2027-2029 giữa Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam và Viện Hàn lâm Khoa học Bulgaria; Bản ghi nhớ hợp tác hữu nghị giữa tỉnh Phú Thọ (Việt Nam) và tỉnh Pernik (Bulgaria).

Đối với Việt Nam, năm 2025 không chỉ là năm “tăng tốc, bứt phá” để hoàn thành các mục tiêu phát triển của giai đoạn 2021-2025, mà còn đóng vai trò bản lề, tạo nền tảng quan trọng và động lực mạnh mẽ để thực hiện thành công 2 mục tiêu 100 năm và đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới – kỷ nguyên vươn mình, phát triển giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng của dân tộc. Với tinh thần đó, Việt Nam đang tiếp tục hoàn thiện thể chế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tháo gỡ các “điểm nghẽn” để khơi thông nguồn lực, thúc đẩy chuyển đổi cơ cấu nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và giá trị văn hóa con người Việt Nam làm động lực trọng tâm cho sự phát triển.

Trong các cuộc tiếp xúc cấp cao và các cấp, lãnh đạo Bulgaria đều dành tình cảm quý mến, coi trọng quan hệ truyền thống lịch sử và bày tỏ ngưỡng mộ trước các thành tựu phát triển kinh tế-xã hội và hội nhập quốc tế của Việt Nam, đồng thời sẵn sàng làm cầu nối để thúc đẩy quan hệ hợp tác sâu rộng giữa Việt Nam với các nước Liên minh châu Âu (EU) và khu vực Balkans.

Tổng thống Bulgaria Rumen Radev khẳng định Bulgaria luôn coi trọng quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt với Việt Nam, mong muốn cùng Việt Nam đẩy mạnh hợp tác nhằm đóng góp cho phát triển bền vững ở mỗi nước cũng như thịnh vượng ở hai châu lục.

Việt Nam đang trong quá trình xây dựng và triển khai những định hướng phát triển lớn của đất nước, chuyến thăm chính thức Bulgaria của Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp tục thể hiện rõ nét đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, chủ động, tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, hiệu quả và cũng là hoạt động đối ngoại quan trọng nhằm đẩy mạnh việc thực hiện Nghị quyết số 59-NQ/TW của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới.

Với nền tảng truyền thống và quyết tâm chính trị cao nhất từ lãnh đạo hai nước, mối quan hệ Việt Nam - Bulgaria sẽ ngày càng đi vào chiều sâu, thực chất, mang lại lợi ích thiết thực cho nhân dân hai nước, đóng góp tích cực vào hòa bình, ổn định và thịnh vượng của hai khu vực và trên thế giới.