Tránh tình trạng bê tông hóa, cứng hóa nông thôn

Chúc mừng, chia vui với thành tích trong xây dựng nông thôn mới của tỉnh Nam Định nói chung và các huyện đạt chuẩn nông thôn mới nói riêng, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ khẳng định: Dù thời điểm bắt đầu triển khai xây dựng nông thôn mới cả nước cũng như Nam Định gặp không ít khó khăn nhưng với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và toàn dân, đến nay chương trình này đã đạt được những kết quả rõ nét.

Nam Định là một trong những địa phương đi đầu trong phong trào xây dựng nông thôn mới của cả nước với 5 huyện trong tổng số 50 huyện của cả nước đạt chuẩn nông thôn mới. Tuy nhiên, xây dựng nông thôn mới là một quá trình liên tục, thường xuyên. Vì vậy, thời gian tới Nam Định cần tiếp tục phát huy những thành tích đã đạt được để đưa phong trào xây dựng nông thôn mới đi vào chiều sâu, nâng cao chất lượng, đảm bảo tính bền vững các tiêu chí nông thôn mới.

Phó Thủ tướng lưu ý, trong quá trình xây dựng nông thôn mới, Nam Định cần tập trung vào một số vấn đề, đó là: Xây dựng hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn theo hướng ngày càng khang trang, hiện đại, tiện ích gắn với quá trình đô thị hóa trên cơ sở quy hoạch tổng thể.

Nam Định cũng cần tăng cường phát triển sản xuất, nâng cao đời sống, thu nhập cho người dân nông thôn gắn với quá trình tái cơ cấu kinh tế nông nghiệp, tổ chức lại sản xuất, phát huy hiệu quả mô hình hợp tác xã kiểu mới, triển khai ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất nông nghiệp nhằm nâng cao giá trị và phát triển bền vững.

Phó Thủ tướng đề nghị, Nam Định chú trọng xây dựng cảnh quan, môi trường sống thân thiện, sáng, xanh, sạch, đẹp nhưng đặc biệt phải tránh tình trạng cứng hóa, bê tông hóa bộ mặt nông thôn; xử lý triệt để tình trạng ô nhiễm môi trường nông thôn, môi trường làng nghề, các khu, cụm công nghiệp trên địa bàn tránh ảnh hưởng đến đời sống nhân dân.

Cùng với đó, Nam Định chú ý nâng cao đời sống văn hóa tinh thần, giữ gìn đoàn kết, truyền thống, bản sắc văn hóa dân tộc, an ninh nông thôn. Đồng thời tăng cường, củng cố sức mạnh, nâng cao hiệu quả, hiệu lực hệ thống chính trị cơ sở, hướng đến mục tiêu xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu, tạo nên những làng quê đáng sống.
Chủ tịch UBND tỉnh Nam Định Phạm Đình Nghị cho biết, Nam Định đã có 5/10 huyện, thành phố đạt chuẩn nông thôn mới gồm: Hải Hậu, Nghĩa Hưng, Xuân Trường, Trực Ninh và Giao Thủy; trong đó, Hải Hậu là huyện nông thôn mới đầu tiên của tỉnh Nam Định vào năm 2015, 4 huyện còn lại được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới cuối năm 2017 và đầu năm 2018. Toàn tỉnh hiện có 200 xã trên tổng số 209 xã, thị trấn đạt chuẩn nông thôn mới.

Với phương châm lấy thôn, xóm là cơ sở, gia đình là hạt nhân trong quá trình xây dựng nông thôn mới; “làm từ đồng về nhà, từ nhà ra xóm, từ xóm lên xã”, phát huy dân chủ, công khai minh bạch, những gì mang lại lợi ích thiết thực thì làm trước nên nhiều việc khó, các vấn đề tồn đọng đã từng bước được các địa phương trong tỉnh tháo gỡ.

Tỉnh không ỷ lại, trông chờ nguồn vốn của Nhà nước mà chủ động phát huy nội lực, nguồn lực trong dân. Giai đoạn 2011 - 2017, tổng nguồn vốn huy động xây dựng nông thôn mới của tỉnh đạt gần 16.500 tỷ đồng; trong đó, vốn ngân sách chỉ chiếm 27,7%, còn lại là vốn tín dụng, vốn doanh nghiệp và đóng góp của cộng đồng dân cư. Các hộ dân đã góp gần 3.000 ha đất nông nghiệp, hơn 200 ha đất thổ cư, ước tính trị giá hàng nghìn tỷ đồng làm đường giao thông, thủy lợi nội đồng và các công trình phúc lợi.

Nam Định đã kết hợp các nguồn lực xã hội hóa và ngân sách Nhà nước để đầu tư nâng cấp, cải tạo và xây dựng mới nhiều hạng mục, công trình hạ tầng kỹ thuật, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế - xã hội, cải thiện điều kiện sống và làm việc của người dân.

Theo báo cáo đánh giá về kết quả xây dựng nông thôn mới của UBND tỉnh Nam Định, so với năm 2010, phần lớn hạ tầng kinh tế - xã hội của các xã trên địa bàn tỉnh được sửa chữa, cải tạo, nâng cấp và xây mới khá đồng bộ, kết nối với hạ tầng kinh tế - xã hội của tỉnh. Bộ mặt nông thôn ngày càng khang trang, sạch đẹp, văn minh. Điều kiện sống, đi lại, học tập, sinh hoạt của người dân nông thôn thuận lợi hơn, hiệu quả hơn.

Thu nhập bình quân khu vực nông thôn Nam Định đã tăng từ 12,7 triệu đồng/người vào năm 2010 lên trên 30 triệu đồng/người vào năm 2015. Ước tính thu nhập bình quân của người dân ở các xã được công nhận nông thôn mới năm 2017 đã tăng gấp 3 lần so với năm 2010.

Cùng với phong trào chung của tỉnh, các huyện: Nghĩa Hưng, Xuân Trường, Trực Ninh và Giao Thủy đã tập trung thực hiện đồng bộ các giải pháp hoàn thành các chỉ tiêu nông thôn mới trước thời hạn với nhiều cách làm sáng tạo, bước đi phù hợp.

Nghĩa Hưng là huyện đi đầu trong vận động các hộ tự nguyện hiến đất nông nghiệp, đất thổ cư để xây dựng các công trình phúc lợi. Nhân dân trong huyện đã tự nguyện hiến, góp gần 300 ha đất để làm đường giao thông nông thôn, xây dựng kênh mương. Huyện cũng đã vận động nhân dân tự nguyện hiến đất giải phóng mặt bằng để triển khai các dự án trọng điểm: Xây dựng Khu Công nghiệp dệt may Rạng Đông, cầu Thịnh Long, đường trục phát triển kinh tế nối vùng kinh tế biển của tỉnh với đường cao tốc cầu Giẽ - Ninh Bình. Nghĩa Hưng cũng chuyển đổi hiệu quả những diện tích trồng lúa nhiễm mặn kém hiệu quả sang xây dựng các mô hình liên kết nuôi cá bống bớp, cá mú, trồng dược liệu cho thu nhập cao, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao thu nhập cho người dân.

Còn huyện Trực Ninh đã thực hiện hiệu quả việc dồn điền đổi thửa nhằm tạo đột phá trong sản xuất trong nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới. Sau dồn điển đổi thửa đất nông nghiệp, số thửa bình quân từ 3,51 thửa/hộ giảm xuống còn 1,82 thửa/hộ. Dồn điền đổi thửa đã tạo điều kiện để địa phương hình thành vùng sản xuất hàng hóa tập trung với hàng chục cánh đồng lớn, mỗi vùng quy mô từ 30 - 50 ha mang lại hiệu quả kinh tế cao. Trực Ninh đã thu hút được hàng chục doanh nghiệp trong và ngoài nước về đầu tư sản xuất, tạo việc làm cho trên 10.000 lao động. Hiện một số doanh nghiệp đang đầu tư sản xuất lúa gạo, trồng rau, củ, quả sạch, chăn nuôi xuất khẩu, mở ra hướng đi mới, thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.

Là địa phương có đông đồng bào công giáo, được xem là trung tâm Công giáo của tỉnh Nam Định, huyện Xuân Trường đã thành công trong việc tranh thủ, phát huy vai trò của các vị linh mục, tu sĩ, các chức sắc tôn giáo trong công tác tuyên truyền, vận động lương giáo đoàn kết chung sức xây dựng nông thôn mới. Các chức sắc tôn giáo luôn gương mẫu đi đầu tham gia, vận động nhân dân hiến đất, góp công, huy động nguồn lực chỉnh trang đồng ruộng, làm đường giao thông, nhà văn hóa thôn, xóm, xây dựng lò đốt rác thải sinh hoạt...

Với lợi thế có nghề nuôi trồng thủy sản phát triển, huyện Giao Thủy đã tạo điều kiện cho các hộ xây dựng trên hàng trăm cơ sở, trang trại sản xuất giống kết hợp nuôi trồng thủy sản. Sản lượng giống thủy sản hàng năm của huyện đạt 17 tỷ con, với giá trị ước tính trên 20 tỷ đồng. Giao Thủy cũng khai thác hiệu quả tiềm năng của Vườn Quốc gia Xuân Thủy để phát triển du lịch sinh thái cộng đồng. Trung bình mỗi năm Giao Thủy thu hút khoảng 25.000 lượt khách trong nước và quốc tế về thăm quan, cho doanh thu trên 20 tỷ đồng, tạo việc làm cho hàng trăm lao động trong vùng.

Nam Định phấn đấu đến năm 2020 trở thành tỉnh nông thôn mới. Hướng tới mục tiêu xây dựng nông thôn mới bền vững, kiểu mẫu, thời gian tới Nam Định tiếp tục thực hiện hiệu quả Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, xây dựng các mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.

Tỉnh tiếp tục huy động các nguồn lực xã hội hóa cùng với sự hỗ trợ của Nhà nước đầu tư hoàn thiện hệ thống hạ tầng kinh tế - xã hội vùng nông thôn đồng bộ, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân.