Tham gia Tọa đàm trực tuyến có: nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương, Giáo sư, Tiến sỹ Phùng Hữu Phú; Tổng Thư ký kiêm Ủy viên Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Viết Thông; nguyên Thứ trưởng Thường trực Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Tiến sỹ Cao Viết Sinh; Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Nguyễn Túc.
Tại Tọa đàm các chuyên gia đã trả lời câu hỏi về những điểm mới, những nhóm nội dung quan trọng cốt lõi trong Dự thảo các văn kiện Đại hội XIII của Đảng; những nội dung cơ bản trong các dự thảo văn kiện cần lấy ý kiến nhân dân như kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội XII và diện mạo đất nước sau 35 năm đổi mới; tầm nhìn và định hướng phát triển: quan điểm chỉ đạo; mục tiêu phát triển tổng quát; các chỉ tiêu chủ yếu về phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025; 12 định hướng phát triển đất nước giai đoạn 2021 - 2030; định hướng nhiệm vụ, giải pháp phát triển kinh tế; định hướng nhiệm vụ, giải pháp trên từng lĩnh vực: giáo dục và đào tạo; khoa học và công nghệ; văn hóa, xã hội, con người; định hướng nhiệm vụ, giải pháp xây dựng, chỉnh đốn Đảng…
Giáo sư, Tiến sỹ Phùng Hữu Phú nêu rõ, chủ đề Đại hội lần này có nhiều điểm mới. Thứ nhất, trước đây chủ đề chỉ ghi “Xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong sạch, vững mạnh”, lần này, chủ đề của Đại hội được đề xuất là “Xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh”, tức là bổ sung thêm cả “hệ thống chính trị” bao gồm Đảng, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị xã hội. Đảng vừa là thành viên, vừa là lãnh đạo cao nhất. Chúng ta đã nhấn mạnh đến vai trò của Đảng trong hệ thống chính trị. Thứ hai, về yếu tố dân tộc, phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc có bổ sung thêm yếu tố dân chủ, xây dựng xã hội chủ nghĩa có bổ sung thêm những nhân tố mới là khơi dậy khát vọng phát triển dân tộc, phát huy ý chí.
Về phương châm, Giáo sư, Tiến sỹ Phùng Hữu Phú cho biết, dự thảo Văn kiện Đại hội XIII của Đảng nhấn mạnh đoàn kết là sức mạnh. Bác Hồ đã nói “đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết”, giữ gìn đoàn kết như giữ gìn con ngươi của mắt mình. Nhất là trong Đảng phải đặc biệt giữ đoàn kết. Muốn có một quốc gia dân chủ thì dân chủ trong Đảng phải là nòng cốt, dân chủ phải là kỷ cương, kỷ luật của Đảng. Trong bối cảnh mới, đoàn kết, dân chủ, kỷ cương là yếu tố cần, nhưng phải thêm yếu tố sáng tạo. Thời gian thay đổi, Đảng phải sáng tạo trên tinh thần kiên định. Đó là những tiền đề, nhân tố quan trọng cho sự phát triển của đất nước. Như vậy, phương châm của Đại hội lần này là đoàn kết, dân chủ, kỷ cương, sáng tạo, phát triển.
Cũng theo các chuyên gia, quá trình xây dựng các văn kiện Đại hội Đảng cũng như quá trình xây dựng các đường lối, chủ trương của Đảng đều tuân thủ sự chỉ dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn: Mọi đường lối, chủ trương của Đảng xuất phát từ nơi dân chúng và trở lại với dân chúng. Lời căn dặn có tính chất là phương châm trong hoạt động hoạch định đường lối của Đảng, trong quá trình xây dựng các dự thảo văn kiện thì ngay từ điểm bắt đầu đã tôn trọng ý kiến của nhân dân.
Nói về những điểm mới trong dự thảo về nhiệm vụ, giải pháp, cơ chế phát triển văn hóa - xã hội, Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Viết Thông cho biết: về các dự thảo Văn kiện trình Đại hội XIII của Đảng, vấn đề về phát triển văn hóa được coi trọng hơn so với các kỳ Đại hội trước đây. Chủ đề Đại hội “Khát vọng phát triển đất nước, phát huy ý chí, sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc kết hợp với sức mạnh thời đại” đã nói đến văn hóa. Điểm mới nữa là Báo cáo chính trị lần này đề ra 5 quan điểm chỉ đạo, trong đó có quan điểm thứ hai “tiếp tục khẳng định: Phát triển kinh tế là trung tâm, xây dựng Đảng là then chốt, phát triển văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh là trọng yếu thường xuyên”. Trong 12 định hướng nhiệm vụ tổng quát 10 năm tới thì văn hóa xã hội cũng được đề cập rõ và đặc biệt định hướng 12 khi nói về quan hệ thì chốt lại và nhấn mạnh là phải đảm bảo tính định hướng xã hội chủ nghĩa trong quá trình phát triển.
Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Viết Thông cho biết, trong Báo cáo chính trị lần này dành hai mục lớn, một mục nói về văn hóa con người, một mục nói về xã hội. Về văn hóa, kế thừa trước đây, căn cứ vào thực tế yêu cầu thời gian tới, có một số điểm mới nổi bật:
Thứ nhất, tập trung nghiên cứu xác định và triển khai xây dựng hệ giá trị quốc gia và chuẩn mực con người gắn với phát triển hệ gia đình Việt Nam trong thời đại mới. "Có lẽ lần đầu tiên trong văn kiện Đảng đề cập là phải tập trung xác định và triển khai xây dựng hệ giá trị quốc gia. Đất nước ta có mấy nghìn năm lịch sử, có nhiều giá trị cần phải được tổng kết và xây dựng. Đó là điểm mới đầu tiên về lĩnh vực văn hóa"- Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Viết Thông cho biết.
Thứ hai, có giải pháp mạnh mẽ để ngăn chặn sự xuống cấp về lối sống đạo đức. Thứ ba, Đại hội XII đã đề cập, lần này nhấn mạnh hơn là phát triển công nghiệp văn hóa. Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Viết Thông cho biết: Trên thế giới đã triển khai rồi, nhiều nước có nền công nghiệp văn hóa phát triển rất mạnh nhưng Việt Nam đề ra trong các đại hội Đảng trước nhưng triển khai chưa được bao nhiêu. Nên trong dự thảo Văn kiện lần này đề ra nhiệm vụ quan trọng triển khai phát triển có trọng tâm, trọng điểm ngành công nghiệp văn hóa và dịch vụ văn hóa trên cơ sở xác định và phát huy sức mạnh mềm của văn hóa Việt Nam, vận dụng có hiệu quả các giá trị và thành tựu mới của văn hóa, khoa học, kỹ thuật, công nghệ của thế giới. Đây cũng là những điểm mới về văn hóa.
Góp ý vào dự thảo các Văn kiện trình Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII là đợt sinh hoạt chính trị lớn để tập hợp và phát huy trí tuệ, quyền làm chủ của nhân dân tham gia đóng góp với Đảng trong việc hoạch định đường lối, chủ trương, quyết sách quan trọng của đất nước đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030 và 2045. Điều này góp phần nâng cao chất lượng Dự thảo các văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng; củng cố, bồi đắp niềm tin của nhân dân đối với Đảng, làm cho ý Đảng hợp với lòng dân.
Các ý kiến góp ý tại Tọa đàm góp thêm tiếng nói, góc nhìn nhằm xây dựng Văn kiện vừa có cơ sở lý luận và vừa mang tính thực tiễn cao. Ban Tổ chức sẽ tiếp thu, nghiên cứu, chắt lọc, tổng hợp và chuyển tới các cơ quan có chức năng để tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện các dự thảo văn kiện Đại hội XIII của Đảng, trình Tiểu ban Văn kiện.