Đây là nhận định của Đại sứ Việt Nam tại Italy Dương Hải Hưng trong cuộc trao đổi với phóng viên TTXVN tại Rome trước thềm chuyến thăm của Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân đến Italy trong các ngày 29/6 - 1/7.
Đại sứ Dương Hải Hưng trả lời phỏng vấn TTXVN. Ảnh: Thanh Hải/PV TTXVN tại Italy
Về những thành tựu của mối quan hệ hợp tác và những thế mạnh cần phát huy giữa hai nước, Đại sứ Dương Hải Hưng nhấn mạnh rằng quan hệ Việt Nam - Italy có nền tảng lịch sử sâu sắc và truyền thống hữu nghị bền chặt. Italy là một trong những quốc gia phương Tây đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam từ năm 1973. Đặc biệt, với dấu ấn Chủ tịch Hồ Chí Minh từng lưu lại Italy năm 1928 trên hành trình tìm đường cứu nước và việc 21 con đường tại Italy mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh càng làm sâu sắc thêm mối quan hệ hai nước.
Năm 2013, Việt Nam và Italy thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược, mở ra một giai đoạn mới, phát triển mạnh mẽ quan hệ hai nước trên mọi lĩnh vực. Chuyến thăm cấp Nhà nước của Chủ tịch nước Việt Nam tới Italy vào tháng 7/2023 nhân dịp kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao với tuyên bố chung tăng cường quan hệ Đối tác chiến lược đã tạo động lực mới, đưa hợp tác hai nước phát triển sôi động và thực chất.
Quan hệ Việt Nam - Italy đạt được những kết quả nổi bật. Về chính trị, hai nước có sự tin cậy ở mức độ cao, thường xuyên trao đổi đoàn cấp cao, củng cố và gia tăng gắn kết chiến lược hai nước. Về kinh tế, trao đổi thương mại hai chiều năm 2024 đạt 6,9 tỷ USD với đà tăng trưởng tích cực, phát huy hiệu quả Hiệp định EVFTA; hợp tác quốc phòng - an ninh ngày càng thực chất; hợp tác địa phương năng động với nhiều hoạt động trải rộng trong năm 2023, 2024 tại các vùng, miền Italy và việc mở đường bay thẳng Hà Nội - Milan từ 1/7 tới, thiết lập quan hệ kết nghĩa giữa các thành phố của hai nước. Việt Nam được mời tham dự nhiều hội nghị trong khuôn khổ Nhóm các nước công nghiệp phát triển (G7) dưới nhiệm kỳ Chủ tịch của Italy.
Hai nước đang nỗ lực tiếp tục đẩy mạnh hợp tác trọng tâm về kinh tế - thương mại, kết nối hợp tác các địa phương, hợp tác văn hóa - giáo dục, và đặc biệt là giao lưu nhân dân, trong đó cộng đồng người Việt tại Italy là cầu nối quan trọng.
Về tiềm năng hợp tác giữa hai nước trong thời gian tới, Đại sứ Dương Hải Hưng đánh giá rằng tiềm năng hợp tác giữa Việt Nam và Italy là rất to lớn. Trên nền tảng quan hệ truyền thống sâu sắc và tốt đẹp cũng như khuôn khổ Đối tác chiến lược đã được thiết lập, hai nước có thể tiếp tục thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực từ truyền thống như kinh tế - thương mại, quốc phòng - an ninh, giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ cho đến các lĩnh vực mới như chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, năng lượng tái tạo, chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo, hàng không, vũ trụ…
Hai nước chia sẻ quan điểm về nhiều vấn đề quốc tế quan trọng, đề cao chủ nghĩa đa phương, ủng hộ trật tự quốc tế dựa trên luật lệ, hợp tác vì hòa bình, ổn định và phát triển bền vững. Đây là điểm chung quan trọng, tạo điều kiện để Việt Nam và Italy tăng cường phối hợp hiệu quả tại các diễn đàn đa phương như Liên hợp quốc, Liên minh Nghị viện Thế giới (IPU), Diễn đàn Nghị viện Á - Âu (ASEP), cũng như các cơ chế hợp tác giữa ASEAN và EU. Việt Nam sẵn sàng đóng vai trò cầu nối thúc đẩy quan hệ giữa Italy và ASEAN.
Để đưa quan hệ song phương lên tầm cao mới, Đại sứ Dương Hải Hưng cho rằng hai nước cần tập trung vào 5 định hướng chiến lược sau.
Thứ nhất, tăng cường trao đổi đoàn các cấp, đặc biệt là cấp cao. Chuyến thăm, làm việc của Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân lần này có ý nghĩa rất quan trọng, góp phần đẩy mạnh và làm sâu sắc quan hệ đối tác chiến lược hai nước, tiếp tục củng cố và làm sâu sắc lòng tin chiến lược, đồng thời tạo động lực chính sách mạnh mẽ để thúc đẩy hợp tác trên thực tế. Cũng với tinh thần đó, thời gian qua, hai bên đã thường xuyên duy trì các chuyến thăm và lãnh đạo cấp cao hai nước gặp nhau tại các diễn đàn, hội nghị cấp cao đa phương. Cùng với đó, các chuyến thăm của nhiều Bộ trưởng, lãnh đạo bộ ngành, lãnh đạo các địa phương cũng góp phần quan trọng phát huy và mở rộng quan hệ hợp tác giữa hai nước.
Thứ hai, xác định trọng tâm và ưu tiên hợp tác kinh tế - thương mại - đầu tư. Italy là đối tác thương mại lớn thứ ba của Việt Nam trong EU, còn Việt Nam là đối tác lớn nhất của Italy trong ASEAN. Kim ngạch thương mại hai chiều năm 2024 đạt 6,9 tỷ USD, cơ bản đạt mục tiêu 7 tỷ USD mà lãnh đạo hai nước đề ra, tuy nhiên tiềm năng còn rất lớn và còn nhiều dư địa. Việc hai định chế tài chính hàng đầu của Italy là SACE và Simest mở văn phòng đại diện tại Việt Nam cho thấy sự quan tâm mạnh mẽ của cộng đồng doanh nghiệp Italy và niềm tin của họ vào thị trường Việt Nam. Việt Nam khuyến khích các doanh nghiệp Italy đầu tư vào các lĩnh vực mũi nhọn như công nghệ cao, hạ tầng xanh, chuyển đổi số, sản xuất thiết bị kỹ thuật cao và năng lượng tái tạo…
Thứ ba, hợp tác quốc phòng - an ninh. Hai bên duy trì hiệu quả cơ chế Đối thoại chính sách quốc phòng cấp Thứ trưởng và đã ký kết nhiều văn kiện hợp tác trong lĩnh vực an ninh. Tập đoàn Leonardo - một trong những tập đoàn công nghệ quốc phòng và dân sự hàng đầu của Italy - cũng đã có mặt tại Việt Nam sẽ là đối tác quan trọng thúc đẩy hợp tác hai bên trong lĩnh vực này.
Thứ tư, đẩy mạnh hợp tác văn hóa - giáo dục - du lịch và giao lưu nhân dân. Đây là cầu nối quan trọng góp phần tăng cường sự hiểu biết và tình cảm giữa hai dân tộc. Hai bên cần tiếp tục trao đổi để ký các thỏa thuận hợp tác mới trong lĩnh vực giáo dục - đào tạo, tăng cường trao đổi sinh viên. Tiếp tục thúc đẩy du lịch, tranh thủ đường bay thẳng Hà Nội - Milan từ tháng 7/2025…
Thứ năm, phát triển quan hệ hợp tác địa phương. Mối quan hệ giữa các địa phương hai nước ngày càng sôi động, điển hình là kết nối giữa Hà Nội - Rome, Đà Nẵng - Genova và giữa vùng Lombardia với các tỉnh phía Nam. Việc tổ chức thành công Hội nghị hợp tác địa phương lần đầu tiên tại Italy năm 2024 đã cho thấy tiềm năng to lớn của hợp tác địa phương.