Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng phát biểu. Ảnh: Văn Điệp/TTXVN
Số hợp tác xã tăng dù ảnh hưởng của dịch bệnh
Theo số liệu tổng hợp, đến tháng 6 năm 2020, mặc dù bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch COVID-19, dịch tả lợn Châu Phi,... cả nước tăng 2.000 hợp tác xã so với cùng kỳ, thành lập mới 752 hợp tác xã, 10 Liên hiệp hợp tác xã, 3.000 tổ hợp tác.
Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, kinh tế tập thể là thành phần kinh tế bao gồm những cơ sở kinh tế do người lao động tự nguyện góp vốn, cùng kinh doanh, tự quản lý theo nguyên tắc tập trung, bình đẳng, cùng có lợi. Kinh tế tập thể mà nòng cốt là mô hình hợp tác xã không chỉ có ở Việt Nam mà còn có ở rất nhiều nước trên thế giới.
"Thời gian qua, kinh tế tập thể, hợp tác xã có những đổi mới hết sức quan trọng không chỉ trong phát triển kinh tế, mang lại lợi ích cho các thành viên tham gia, người nông dân; nâng cao đời sống, bộ mặt của nông thôn; mà còn có nhiều đóng góp về chính trị, xã hội, đưa những chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước đến với người dân. Bên cạnh đó, công cuộc xây dựng nông thôn mới đồng hành, phụ thuộc vào sự phát triển của kinh tế nông thôn, trong đó có vai trò quan trọng của kinh tế tập thể, hợp tác xã" - Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Kinh tế tập thể luôn được Đảng, Nhà nước ta khuyến khích phát triển, trong đó đặc biệt là kinh tế hợp tác xã, coi đây là một thành phần kinh tế quan trọng, cùng với kinh tế nhà nước là nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân. Phát triển kinh tế tập thể đã trở thành chủ trương liên tục, xuyên suốt, nhất quán của Đảng, Nhà nước, từ đó có nhiều chủ chương, chính sách để phát triển bền vững kinh tế tập thể, trong đó có kinh tế hợp tác xã.
Liên minh Hợp tác xã Việt Nam là tổ chức đại diện của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã và các thành viên tự nguyện tham gia, thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trong xây dựng, phát triển kinh tế tập thể ngày càng vững mạnh, góp phần cùng kinh tế nhà nước trở thành nền tảng của nền kinh tế quốc dân.
Theo Phó Thủ tướng, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam phải là ngôi nhà chung, vừa đại diện, vừa bảo vệ quyền lợi cho người dân, thành viên tham gia. Liên minh vừa là cầu nối để truyền tải chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước; đồng thời phản ánh tâm tư, nguyện vọng của người dân để Đảng, Nhà nước có quyết sách phù hợp với thực tiễn.
Phát huy tốt vai trò, vị thế của mình, thời gian qua, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam đã có nhiều nỗ lực trong phát triển kinh tế hợp tác, hợp tác xã, qua đó đóng góp quan trọng trong phát triển kinh tế, xã hội đất nước. Nhiều hợp tác xã đã làm được nhiều chức năng từ cung ứng dịch vụ, tổ chức sản xuất, tiêu thụ sản phẩm…
"Trước kia, mô hình hợp tác xã còn rất hình thức, nhưng hiện nay hợp tác xã đã làm rất nhiều khâu, từ tổ chức sản xuất, thu hoạch, chế biến, bảo quản và đến tìm thị trường xuất khẩu... Điều đó cho thấy hiệu quả của các hợp tác xã, từ đó các thành viên gắn bó, tham gia vào chuỗi sản xuất, cùng với doanh nghiệp trong nước và nước ngoài, kể cả tham gia chuỗi giá trị toàn cầu" - Phó Thủ tướng ghi nhận.
Nhiều nơi còn hình thức, chưa lấy hiệu quả kinh tế làm thước đo
Bên cạnh những kết quả đạt được, theo Phó Thủ tướng, phát triển kinh tế tập thể, kinh tế hợp tác xã còn nhiều khó khăn, thách thức. Tốc độ tăng trưởng còn thấp so với khu vực kinh tế khác (đặc biệt so với khu vực kinh tế tư nhân). Phần lớn tổ chức kinh tế tập thể, hợp tác xã có quy mô nhỏ, phát triển không đồng đều giữa các vùng miền, giữa khu vực nông nghiệp và phi nông nghiệp. Hoạt động của các hợp tác xã còn đơn giản, ít hiệu quả, chưa thực sự là một tổ chức kinh tế để thực hiện các chức năng liên kết, cung ứng vốn, dịch vụ đầu vào cho sản xuất – thực hiện tổ chức sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Sự tham gia liên kết giữa các hợp tác xã với nhau và giữa hợp tác xã với các doanh nghiệp để tham gia vào chuỗi sản xuất còn yếu.
"Nhiều nơi còn hình thức, chưa lấy hiệu quả kinh tế làm động lực, thước đo để phát triển" - Phó Thủ tướng lưu ý.
Về nhiệm vụ thời gian tới, Phó Thủ tướng đề nghị Liên minh Hợp tác xã Việt Nam và các bộ, ngành tăng cường tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức về bản chất, vai trò của tổ chức kinh tế tập thể, hợp tác xã trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, tập trung các giải pháp giáo dục, đào tạo, tuyên truyền sâu rộng Nghị quyết Trung ương 5 khóa IX về "tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể", các văn bản pháp luật về hợp tác xã nhằm thống nhất nhận thức cho toàn bộ hệ thống chính trị, cán bộ, đảng viên.
Các cơ quan chức năng tiếp tục rà soát, cập nhật, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện khung pháp luật và chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể phù hợp, gắn với thực tiễn nhằm khuyến khích, thúc đẩy khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã phát triển mạnh mẽ và rộng khắp.
Các bộ, ngành, địa phương tiếp tục theo dõi, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện các quy định trong Luật Hợp tác xã; nghiên cứu, đề xuất giải pháp khắc phục những bất cập trong các quy định tại Luật Hợp tác xã năm 2012; tạo điều kiện, phối hợp, hỗ trợ hệ thống Liên minh Hợp tác xã Việt Nam thực hiện vai trò nòng cốt phát triển kinh tế hợp tác, hợp tác xã; ổn định tổ chức bộ máy, cơ chế, chính sách tương đương như các bộ, ngành kinh tế có liên quan.
Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng nhấn mạnh cần hoàn thiện, nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của cơ quan quản lý nhà nước về hợp tác xã; xác định rõ chức năng, nhiệm vụ, trách nhiệm, quyền hạn, cơ chế phối hợp của các bộ, ngành trung ương và địa phương.
"Hợp tác xã đảm bảo quyền lợi của các thành viên, nhưng cần hướng tới quản lý như doanh nghiệp, để đảm bảo hiệu quả, tính thực chất của hợp tác xã" - Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Hợp tác xã cần gắn hiệu quả với năng lực tổ chức, điều hành, hoạt động kinh doanh, xúc tiến thương mại, đầu tư kết cấu hạ tầng phục vụ sản xuất, chế biến sản phẩm. Bên cạnh đó, các hợp tác xã cần tăng cường hợp tác quốc tế về phát triển kinh tế tập thể, nhất là trong việc tiếp thu kinh nghiệm của các nước, vùng lãnh thổ có phong trào hợp tác xã mạnh; tiếp thu các hỗ trợ kỹ thuật phát triển trong việc thành lập và nâng cao năng lực hợp tác xã từ các tổ chức quốc tế.
Thời gian tới, Phó Thủ tướng yêu cầu tổ chức thành công Đại hội Liên minh Hợp tác xã Việt Nam và cấp tỉnh nhiệm kỳ 2020 - 2025; tổ chức Diễn đàn kinh tế tập thể, hợp tác xã năm 2020.