Các Trưởng đoàn trao đổi ý kiến trên đường đến địa điểm chụp ảnh chung, sau khi kết thúc phiên họp kín thứ nhất Hội nghị các Nhà lãnh đạo Kinh tế APEC lần thứ 25. Ảnh: TTXVN |
Sự kiện này đã khép lại Năm APEC 2017 với đầy ắp thành công, mang dấu ấn đậm nét của chủ nhà Việt Nam. Nhìn lại một năm qua, có thể thấy Việt Nam đã thành công trong việc dẫn dắt APEC tiếp tục đi đúng hướng, duy trì đà hợp tác và những giá trị cốt lõi của APEC, đồng thời xác lập những định hướng hợp tác mới của APEC trên các lĩnh vực thiết thực với người dân và doanh nghiệp.
Cam kết vượt tầm khu vựcĐánh giá về Năm APEC 2017, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia APEC 2017 cho rằng, đối với APEC, kết quả quan trọng nhất là Diễn đàn “tiếp tục giữ vững đà hợp tác, liên kết kinh tế, phát huy vai trò là cơ chế liên kết kinh tế hàng đầu khu vực, duy trì giá trị cốt lõi của APEC là tự do hóa thương mại và đầu tư, ủng hộ hệ thống thương mại đa phương”.
Trên thực tế, Năm APEC 2017 đã diễn ra trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực diễn biến hết sức phức tạp. Đáng chú ý, kể từ cuối tháng 12/2016, chủ nghĩa bảo hộ và tâm lý chống toàn cầu hoá đã gia tăng trên thế giới, nhất là ở một số nền kinh tế lớn trong APEC. Không ít người tỏ ra lo ngại sự nổi lên của “làn gió ngược” này có thể đe dọa giá trị cốt lõi nhất của APEC là “thương mại, đầu tư tự do và mở” và tác động tiêu cực tới việc thực hiện các Mục tiêu Bogor.
Những diễn biến bất lợi này đã trực tiếp thách thức vai trò của APEC với tư cách là diễn đàn kinh tế hàng đầu khu vực về thúc đẩy tăng trưởng và liên kết kinh tế, đồng thời đặt ra khó khăn nhất định cho công tác tổ chức và điều hành của nền kinh tế chủ nhà.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia APEC 2017 phát biểu trước các đại biểu dự Hội nghị Thượng đỉnh Doanh nghiệp APEC 2017. Ảnh: TTXVN |
Bất chấp những khó khăn đó, trong vai trò chủ nhà và chủ trì các hội nghị của APEC, Việt Nam đã thành công trong việc điều hòa những khác biệt về quan điểm của các nền kinh tế thành viên để đi đến đồng thuận chung về nhiều vấn đề quan trọng của APEC và về tiến trình liên kết khu vực. Đáng chú ý, Việt Nam đã đưa APEC tiếp tục đi đúng hướng, duy trì đà hợp tác và giữ vững những giá trị cốt lõi của APEC về tự do hoá thương mại và đầu tư.
Trong Tuyên bố Đà Nẵng do Việt Nam chủ trì soạn thảo, các nhà lãnh đạo APEC tái khẳng định cam kết “hướng tới thương mại, đầu tư mở và tự do trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương” và “ủng hộ một hệ thống thương mại đa phương dựa trên quy tắc, tự do, công bằng, mở, minh bạch và bao trùm”.
Tuyên bố này có đoạn: “Chúng tôi cam kết đạt được các Mục tiêu Bogor hướng tới thương mại, đầu tư mở và tự do trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Chúng tôi nhất trí đẩy nhanh nỗ lực xử lý các rào cản thương mại và đầu tư không phù hợp với WTO và có các hành động cụ thể để có thể hoàn thành các Mục tiêu Bogor vào năm 2020”.
“Chúng tôi nhắc lại cam kết không gia tăng bảo hộ đến hết năm 2020 và tái cam kết chống chủ nghĩa bảo hộ, bao gồm mọi tập quán thương mại không công bằng, ghi nhận vai trò của các công cụ phòng vệ thương mại hợp pháp”.
Trong bài viết tổng kết Năm APEC 2017, Chủ tịch nước Trần Đại Quang nhấn mạnh cam kết trên của các nhà lãnh đạo APEC “thể hiện thông điệp mạnh mẽ về quyết tâm giữ vững các giá trị cốt lõi của APEC là thúc đẩy tự do hóa thương mại và đầu tư, ủng hộ hệ thống thương mại đa phương”.
“Cam kết này còn có ý nghĩa biểu tượng to lớn, vượt trên tầm khu vực trong bối cảnh lo ngại về việc phân bổ không công bằng các lợi ích của toàn cầu hóa, chủ nghĩa bảo hộ thương mại có xu hướng gia tăng”, Chủ tịch nước viết.
Bên lề Tuần lễ Cấp cao APEC, Việt Nam và Nhật Bản đã đồng chủ trì hội nghị của các bộ trưởng phụ trách kinh tế của 11 nền kinh tế tham gia Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) (không có Hoa Kỳ). Hội nghị đã gặp không ít khó khăn, nhưng vẫn kết thúc thành công với việc TPP được hồi sinh dưới tên gọi mới – Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương Toàn diện và Tiến bộ (CPTPP). Điều quan trọng là các nền kinh tế tham gia CPTPP đã nhất trí giữ nguyên các nội dung của TPP, nhưng cho phép các thành viên tạm hoãn một số các nghĩa vụ. Và như vậy, CPTPP vẫn là một hiệp định toàn diện và có tiêu chuẩn cao, nhưng cân bằng hơn do có tính tới những khác biệt về lợi ích và trình độ phát triển của các thành viên.
Xác lập định hướng hợp tác mớiCùng với việc duy trì giá trị cốt lõi của APEC, Việt Nam đã để lại nhiều dấu ấn trong Năm APEC 2017 thông qua hàng loạt các sáng kiến, nhằm góp phần nâng tầm hợp tác và xác lập hướng đi chiến lược của APEC trong trung và dài hạn. Các sáng kiến này đều đã nhận được sự ủng hộ và nhất trí cao trong các nền kinh tế thành viên APEC.
Cụ thể, tại Hội nghị Cấp cao APEC lần thứ 25 (AELM - 25), các nhà lãnh đạo đã thông qua Chương trình Nghị sự APEC về phát triển bao trùm về kinh tế, tài chính và xã hội. Sáng kiến này của Việt Nam đã thể hiện cách tiếp cận chiến lược và toàn diện của APEC về tăng trưởng kinh tế, qua đó góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững và thịnh vượng trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Trả lời phỏng vấn phóng viên Kinh tế Việt Nam & Thế giới, ông David Toua, Chủ tịch Hội đồng Tư vấn Kinh doanh APEC (ABAC) năm 2018, nói: “Phát triển bao trùm rất quan trọng đối với các nền kinh tế APEC. Vì vậy, rất nhiều thành viên APEC đã ủng hộ mạnh mẽ sáng kiến này”.
Theo ông Toua, một quan chức đến từ Papua New Guinea – chủ nhà của Năm APEC 2018, nền kinh tế này sẽ đưa vấn đề phát triển bao trùm trở thành một ưu tiên hợp tác của APEC trong năm tới.
Một sáng kiến khác của Việt Nam cũng nhận được sự đồng thuận và nhất trí cao tại AELM - 25 là Khuôn khổ Phát triển nguồn nhân lực trong kỷ nguyên số. Sáng kiến này nhằm giúp người lao động ở các nền kinh tế APEC thích ứng tốt hơn với môi trường việc làm và thị trường lao động đang thay đổi do tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4.
Đặc biệt, trong Tuần lễ Cấp cao APEC, theo sáng kiến của Việt Nam, lần đầu tiên các nhà lãnh đạo APEC và ASEAN đã có cuộc đối thoại với chủ đề “Cùng tạo động lực mới, vì một châu Á - Thái Bình Dương kết nối toàn diện”. Cuộc đối thoại này là cơ hội tốt để các nhà lãnh đạo hai diễn đàn có thể chia sẻ tầm nhìn và định hướng cho sự hợp tác, nhằm ứng phó có hiệu quả những thách thức chung về liên kết, kết nối kinh tế và cùng nhau củng cố cấu trúc kinh tế khu vực.