Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh trả lời câu hỏi của phóng viên về công tác hoàn thiện thể chế, xây dựng pháp luật. Ảnh: VGP.
Trả lời tại họp báo sáng 9/10 về công tác chuẩn bị, tổ chức Đại hội Đại biểu Đảng bộ Chính phủ lần thứ 1, nhiệm kỳ 2025 – 2030, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết, tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Chính phủ dự kiến trình Quốc hội xem xét, thông qua khoảng 55 dự án luật và nghị quyết.
Tính tổng cộng theo dự kiến, riêng năm 2025, Chính phủ trình Quốc hội ban hành khoảng 102 luật và nghị quyết. “Đây là một khối lượng công việc kỷ lục với số lượng văn bản lớn nhất từ xưa đến nay ban hành trong một năm”, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết.
Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cũng đã ban hành theo thẩm quyền 988 văn bản, trong đó có 813 nghị định, 11 nghị quyết và 164 quyết định. Đây là số lượng công việc kỷ lục trong nhiệm kỳ này trong công tác ban hành văn bản của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ.
Theo Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh, Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng xác định hoàn thiện thể chế là một trong ba khâu đột phá chiến lược. Nghị quyết 66-NQ/TW của Bộ Chính trị cũng nêu rất rõ, xác định thể chế pháp luật phải trở thành đột phá của đột phá và yêu cầu công tác xây dựng thể chế pháp luật không chỉ tháo gỡ những điểm nghẽn trong thực tiễn mà phải tạo thành lợi thế cạnh tranh, tạo thành nền tảng pháp lý vững chắc để huy động mọi nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội.
Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh cho biết, nhiệm kỳ vừa qua, các bộ, cơ quan ngang bộ và nhất là người đứng đầu gồm các Bộ trưởng đã thực sự vào cuộc, tạo nên những kết quả rất nổi bật trong công tác xây dựng thể chế pháp luật. Việc Thủ tướng Chính phủ là Trưởng Ban Chỉ đạo công tác rà soát và tháo gỡ những vướng mắc trong công tác xây dựng pháp luật của Chính phủ. Đây cũng là một cơ chế rất đặc biệt, vừa qua đã tháo gỡ được nhiều vướng mắc.
Trong nhiệm kỳ này, Chính phủ đã tham mưu, tích cực phối hợp với các cơ quan có liên quan trình Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị đưa ra các chủ trương, đường lối, quan điểm lớn cho công tác hoàn thiện thể chế, xây dựng pháp luật như ban hành Nghị quyết số 27-NQ/TW về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới. Đây là một quyết định nền tảng rất quan trọng trong việc xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam.
Tiếp đó, trình Bộ Chính trị ban hành Quyết định số 178-QĐ/TW về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật. “Lần đầu tiên có riêng một quyết định của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực trong công tác xây dựng pháp luật”, Bộ trưởng Bộ Tư pháp nhấn mạnh.
Gần đây, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới với nhiều định hướng rất quan trọng, mang tính chất đổi mới kể cả về tư duy và hành động trong công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật.
Bên cạnh đó, Đảng ủy Chính phủ cũng đã trình Bộ Chính trị ra quyết định thành lập Ban Chỉ đạo Trung ương về hoàn thiện thể chế pháp luật do đồng chí Tổng Bí thư làm Trưởng ban và Bộ Tư pháp là cơ quan thường trực để chỉ đạo trực tiếp công tác này.
Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo sát sao, quyết liệt công tác hoàn thiện thể chế pháp luật, đạt được nhiều kết quả quan trọng thể hiện qua số lượng và chất lượng các văn bản được ban hành. Riêng trong nhiệm kỳ, thống kê đến thời điểm này, bên cạnh những phiên họp thường kỳ của Chính phủ, Chính phủ đã tổ chức 41 phiên họp chuyên đề về công tác xây dựng pháp luật.
Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Chính phủ đã trình Quốc hội ban hành 121 luật và nghị quyết. Năm 2021, Chính phủ trình Quốc hội ban hành 5 luật, nghị quyết; năm 2022, Chính phủ trình Quốc hội ban hành 17 luật, nghị quyết; năm 2023, Chính phủ trình Quốc hội ban hành 20 luật, nghị quyết; năm 2024, Chính phủ trình Quốc hội ban hành 34 luật, nghị quyết. Riêng từ đầu năm 2025 đến nay, Chính phủ đã trình Quốc hội ban hành 31 luật, 16 nghị quyết (tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9 và Kỳ họp thứ 9).
“Trong bất kỳ lĩnh vực nào, chúng ta muốn tiến hành công việc gì đi chăng nữa, muốn đổi mới gì chăng nữa thì trước tiên phải đổi mới bằng thể chế pháp luật. Mặc dù còn rất nhiều điểm nghẽn, rất nhiều khó khăn, vướng mắc, trong đó có cả nguyên nhân chủ quan, khách quan nhưng tựu chung lại, công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế pháp luật đã đóng góp một phần quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và đóng góp tích cực vào những thành tích nổi bật của Chính phủ trong nhiệm kỳ này”, Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh cho biết.
Bên cạnh đó, đã chú ý nhiều hơn đến tính công khai, minh bạch trong việc xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật. Chẳng hạn như Chính phủ đã khai trương và vận hành Cổng Pháp luật Quốc gia. Đây là một kênh tương tác hai chiều rất tốt giữa các cơ quan có thẩm quyền, người dân, doanh nghiệp, chính quyền địa phương về công tác pháp luật; đồng thời đã khai trương và vận hành Hệ thống tiếp nhận thông tin phản ánh chính sách và đã có quy chế để công khai.
“Thay vì chúng ta làm văn bản giấy gửi đến từng Bộ hỏi những vấn đề liên quan đến vướng mắc trong văn bản thì nay trên nền tảng số, chúng ta có thể trả lời công khai và đánh giá công khai kết quả. Các công ty luật, các luật sư, các doanh nghiệp, chính quyền địa phương đánh giá rất cao việc này; đồng thời đề cao tính công khai, minh bạch trong xây dựng và thực hiện pháp luật”, Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho biết.
Theo đó, từ 2.088 kiến nghị phản ánh về khó khăn vướng mắc do quy định pháp luật của chính quyền địa phương, của doanh nghiệp, người dân, các cơ quan đã sàng lọc và xác định trong đó có 1.300 vướng mắc và đã trả lời công khai trên Cổng Pháp luật Quốc gia; có 787 nội dung được xác định là có vướng mắc cần phải xử lý.
“Chúng tôi đang cùng các bộ, ngành xử lý theo tinh thần những gì cấp bách khẩn trương thì phải xử lý ngay trong năm nay theo chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư; những gì không cấp bách thì dùng những cơ chế đặc biệt xử lý và chúng ta sửa đổi tổng thể toàn diện luật trước 1/3/2027 theo chỉ đạo của Quốc hội”, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh chia sẻ.