Hôm nay, mùng 6 tháng giêng, nhiều hội xuân khai hội. Được chú ý nhất là lễ hội chùa Hương, lễ hội dài ngày nhất VN. Rồi hội chùa Bái Đính…Ít hôm nữa sẽ là hội Yên Tử, chợ Viềng, lễ khai ấn Đền Trần... Ra Tết, không khí xuân vẫn nao nức.
Xưa nay, người ta vẫn nói “đông vui” như hội. Giờ đây, nói về lễ hội, vế "đông" thì vẫn đúng; nhưng vui thì… còn phải bàn. Sở dĩ nói như thế là bởi, nhiều nơi chưa khai hội nhưng người đi "tiền hội" đã phải than về sự đông đúc, về việc bị "chặt chém" ở chỗ gửi xe, nơi bán đồ lễ, về tệ nạn ăn cắp, móc túi. "Tiền hội" mà đã thế, "chính hội" còn đến đâu?
Những người có "thâm niên" đi hội hẳn không quên rằng năm ngoái có sự ùn tắc ghê gớm ở hội Chùa Hương, hội Yên Tử, sự nhốn nháo, bắt chẹt khách ở hội Bà Chúa Kho. Và hẳn "giải ấn tượng" nhất thuộc về sự tranh giành ở lễ khai ấn Đền Trần, đến mức có người bị giẫm đạp.
Tại sao nên nỗi?
Người xưa có từ "chơi hội". Trong tiết xuân tươi đẹp, người dân đi hội để vui, để giao lưu và lấy đà cho một năm lao động, học tập, làm ăn... Bởi vậy mới có sự so sánh "vui như trảy hội". Còn thời nay, nhiều người đi hội với tâm lý cầu lợi.
Người thì cầu danh, mong thăng quan tiến chức, người thì cầu "tiền vào như nước, tiền ra từ từ", người khác lại cầu đỗ đạt... Họ đua nhau sắm lễ to, rồi chen lấn mong đến nhanh, đến sát bàn thờ, khấn to, nghĩ rằng làm như vậy lời cầu khẩn của mình sẽ đến tai Thần Phật, được đáp ứng. Nắm được tâm lý cầu lợi của người đi lễ, nhiều người nhanh nhạy làm dịch vụ cho lễ hội: trông xe, bán đồ lễ, viết sớ thuê, khấn thuê...
Thậm chí ở những nơi đông quá còn có cả dịch vụ phạt cây cỏ, tạo lối tắt, thu "lộ phí". Khi thấy "cầu" quá lớn, phe "cung" được thể tăng giá vô độ, bắt chẹt người đi hội. Hậu quả là hội xuân trở nên nhốn nháo. Và trong cảnh nhốn nháo, một số đối tượng bất lương có cơ hội trộm cắp, lừa đảo. Có người nói rằng, không đi hội thì buồn mà đi thì phiền.
Để hội xuân không chỉ đông mà còn vui, chỉ có một lời giải: Người đi hội đừng cơ hội. Khi đi hội với tâm lý "vui là chính", bớt đi những toan tính danh lợi, người ta sẽ thư thái chơi hội, trên kính dưới nhường. Khi đó, dù đông đến đâu hội cũng vẫn vui.
Hà Nguyễn