Ưu tiên đầu tư hạ tầng tăng cường liên kết vùng
Thạc sỹ Nguyễn Võ Nhất Duy, Ủy viên Ban Chấp hành Hội Trí thức Khoa học - Công nghệ trẻ Việt Nam, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Trí thức trẻ Bến Tre (tỉnh Vĩnh Long) cho rằng, các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2026 - 2030 được xây dựng có cơ sở khoa học, phù hợp với tiềm năng, lợi thế của đất nước và thể hiện quyết tâm chính trị cao của toàn Đảng, toàn dân. Dự thảo đặt ra những chỉ tiêu đầy khát vọng nhưng khả thi, như: Tốc độ tăng trưởng GDP bình quân khoảng 10%/năm; thu nhập bình quân đầu người đạt khoảng 8.000 USD vào năm 2030; chỉ số phát triển con người (HDI) phấn đấu đạt khoảng 0,78; tỷ lệ che phủ rừng duy trì ở mức 42%; lượng phát thải khí nhà kính giảm từ 8 - 9%; tỷ lệ các cơ sở sản xuất, kinh doanh đạt quy chuẩn về môi trường đạt khoảng 98 - 100%...
Thạc sỹ Nguyễn Võ Nhất Duy đánh giá cao định hướng phát triển nhanh đi đôi với bền vững, chuyển đổi mô hình tăng trưởng dựa trên năng suất, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, kinh tế xanh và kinh tế tuần hoàn. Đây là hướng đi đúng đắn để vừa duy trì tốc độ tăng trưởng cao, vừa bảo đảm cân bằng giữa phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường và tiến bộ xã hội - hướng tới mục tiêu xây dựng đất nước Việt Nam phát triển nhanh, bền vững, phồn vinh và hạnh phúc.
Từ thực tiễn vùng Đồng bằng sông Cửu Long, đặc biệt tại Vĩnh Long, Thạc sỹ Nguyễn Võ Nhất Duy đề xuất Trung ương tiếp tục ưu tiên đầu tư hạ tầng chiến lược, tăng cường liên kết vùng, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; đồng thời có cơ chế khuyến khích doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ và năng lượng tái tạo trong nông nghiệp, công nghiệp chế biến và quản lý tài nguyên.
Nhận định về các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn tiếp theo, nguyên Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội khoa học và Kỹ thuật tỉnh Vĩnh Long Thái Văn Tào cho rằng, mục tiêu tăng trưởng GDP, GRDP giai đoạn 2026-2030 đã được Ban soạn thảo văn kiện nghiên cứu kỹ lưỡng và dựa trên nhưng thành tựu kinh tế - xã hội của các nhiệm kỳ trước, cũng như những cơ sở khoa học của tình hình thế giới, các nguồn lực nội tại trong nước và xu hướng phát triển trong, ngoài nước.
Phân tích cho nhận định trên, ông Thái văn Tào cho biết, qua nghiên cứu và theo dõi những số liệu được Tổng cục Thống kê Việt Nam công bố, từ 2011-2025 (trừ 2 năm 2020 và 2023 quy mô GDP Việt Nam đạt dưới 3% do ảnh hưởng dịch COVID-19), còn lại các năm đều đạt trên 5% (từ 5,05%-8,02%). Quy mô GDP tăng trưởng mạnh mẽ từ 346 tỷ USD năm 2020 lên khoảng 510 tỷ USD năm 2025. Nền kinh tế Việt Nam từ thứ 37 lên xếp thứ 32 thế giới, tăng 5 bậc, và thứ 4 trong khu vực ASEAN. GDP bình quân đầu người tăng gấp 1,4 lần, từ 3.552 USD năm 2020 lên khoảng trên 5.000 USD năm 2025 và bước vào nhóm các nước thu nhập trung bình cao.
Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Vĩnh Long Nguyễn Tường Nam khá tâm đắc với dự thảo văn kiện khi khẳng định kinh tế tư nhân giữ vai trò động lực quan trọng nhất, định hướng nền kinh tế độc lập, tự chủ, hội nhập sâu rộng, phát triển nhanh và bền vững; lấy nguồn nhân lực chất lượng cao, khoa học công nghệ làm nền tảng; xác định bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế - xã hội là nhiệm vụ trung tâm... Đây là những định hướng quan trọng cho những quyết sách, chủ trương điều hành, kiến tạo từ Trung ương đến địa phương, lan tỏa trong nhân dân và doanh nghiệp.
Ông Nguyễn Tường Nam mong muốn, Đại hội tiếp tục thảo luận hoàn chỉnh thêm những nội dung để có thể làm nền tảng chiến lược lâu dài hơn, khơi thông các nguồn lực và ý chí toàn dân, phát triển nền kinh tế thị trường đặc thù của Việt Nam. Theo đó, doanh nghiệp cần xác định là trung tâm của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, nâng cao năng suất lao động, là hạt nhân tạo ra giá trị phù hợp của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Đồng thời, định hướng phát triển đội ngũ doanh nhân Việt Nam thời đại mới - có bản lĩnh chính trị, tri thức, đạo đức kinh doanh, tư duy toàn cầu và tinh thần dân tộc. Ngoài các đặc khu chiến lược, cần xem xét định chế phát triển "vùng kinh tế đặc thù" theo cụm ngành, chuỗi giá trị, các yếu tố văn hóa - xã hội, chịu tác động của thay đổi môi trường... làm cơ sở cho những quyết sách quan trọng và khai phóng các nguồn lực. Ngoài ra, Đại hội cần xây dựng chương trình hành động, giám sát cụ thể để triển khai Nghị quyết Đại hội XIV về phát triển doanh nghiệp, doanh nhân với các chỉ tiêu, phân cấp, lộ trình rõ ràng, sớm triển khai đi vào thực tiễn và hiệu quả.
Tăng cường đầu tư cho hạ tầng số
Đa số cán bộ, đảng viên và nhân dân tỉnh Vĩnh Long đồng tình với dự thảo văn kiện xác định đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, tạo động lực chủ yếu để phát triển lực lượng sản xuất mới; nâng cao năng lực và hiệu quả hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia là một trong những định hướng phát triển đất nước giai đoạn 2026 - 2030.
Thạc sỹ Nguyễn Võ Nhất Duy khẳng định, đây là bước đi chiến lược để hình thành lực lượng sản xuất mới, nâng cao năng suất lao động và năng lực cạnh tranh quốc gia. Thực tế cho thấy, nhiều địa phương trong vùng đã bước đầu triển khai nông nghiệp số, truy xuất nguồn gốc sản phẩm, sàn thương mại điện tử, bản đồ số tài nguyên - môi trường, song năng lực đổi mới sáng tạo vẫn còn hạn chế do thiếu nhân lực công nghệ, hạ tầng dữ liệu và cơ chế kết nối.
Do đó, Trung ương cần tăng đầu tư cho hạ tầng số, trung tâm đổi mới sáng tạo và cơ sở dữ liệu vùng, khuyến khích doanh nghiệp, hợp tác xã và người dân ứng dụng công nghệ số, đồng thời đào tạo nhân lực số cho nông nghiệp, tài nguyên và môi trường. Đây sẽ là nền tảng quan trọng để vùng Đồng bằng sông Cửu Long phát triển nhanh, bền vững và thích ứng linh hoạt với biến đổi khí hậu trong giai đoạn 2026 - 2030.
Đồng tình với quan điểm trên, ông Thái văn Tào cho rằng, trong xu thế chung của toàn thế giới, ngoài các động lực chủ yếu để phát triển lực lượng sản xuất mới, nâng cao năng lực và hiệu quả hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia, thì vấn đề cần quan tâm hơn là sớm hoàn thiện hành lang pháp lý, xây dựng cơ chế chính sách phù hợp. Cùng với đó, cần thúc đẩy cơ chế huy động tài chính trong xã hội và cơ chế kích thích đổi mới sáng tạo trong các thành phần kinh tế, đặc biệt là doanh nghiệp tư nhân. Nhà nước với vai trò chính thúc đẩy, tạo điều kiện để các viện, trường, doanh nghiệp, người dân chung sức đầu tư phát triển nguồn nhân lực trẻ có chất lượng cao; sắp xếp lại các cơ quan, hệ thống đào tạo, nghiên cứu khoa học trong nước và thu hút nhân tài toàn cầu để trở thành thế mạnh về nhân lực của Việt Nam tương lai.