Gỡ khó trong vận hành chính quyền địa phương 2 cấp

Nhiều khó khăn nảy sinh

Sau thời gian triển khai, các địa phương ghi nhận nhiều vướng mắc về phân công nhiệm vụ, phối hợp công việc và giải quyết thủ tục hành chính. Các bất cập đã được báo cáo kịp thời và từng bước tháo gỡ, song thực tế vẫn phát sinh nhiều vấn đề mới.

Tại phường Tân Ninh, Chủ tịch UBND phường Nguyễn Thị Hoàng Oanh cho biết, dù các sở, ngành đã hướng dẫn nghiệp vụ, hỗ trợ giải quyết nhiều khó khăn, nhưng địa phương vẫn gặp vướng mắc về cơ chế hoạt động, nguồn kinh phí và tổ chức lực lượng chuyên trách trật tự xây dựng, văn minh đô thị. Phường kiến nghị phân bổ thêm nhân sự có chuyên môn cho Ban Quản lý dự án để đáp ứng nhiệm vụ đầu tư năm 2026; hướng dẫn cụ thể việc xây dựng Đề án vị trí việc làm; đồng thời đề xuất bố trí vốn để khắc phục ngập úng, sửa chữa hạ tầng xuống cấp. Một số dự án trước đây do thành phố Tây Ninh cũ triển khai nay gặp khó khi thực hiện theo mô hình mới.

Trong khi đó, phường Ninh Thạnh đề nghị tỉnh hướng dẫn cụ thể về chức năng, nhiệm vụ của Trung tâm Cung ứng dịch vụ sự nghiệp công, do khung hướng dẫn hiện chưa đầy đủ. UBND phường đã ban hành tạm thời quy định chức năng, nhiệm vụ và đang hoàn thiện Đề án thành lập Ban Quản lý dự án nhưng chưa có quy định thống nhất.

Tại phường Khánh Hậu và xã Dương Minh Châu, tình trạng thiếu và thừa biên chế diễn ra phổ biến. Chủ tịch UBND phường Khánh Hậu Nguyễn Quốc Cường cho biết, địa phương thiếu nhân lực công nghệ thông tin, trong khi khối lượng công việc lớn. Phường kiến nghị tỉnh hướng dẫn xây dựng Đề án vị trí việc làm và xem xét tiếp nhận công chức từ đội ngũ không chuyên trách có năng lực nổi trội.

Xã Tân Châu cũng đang đối mặt tình trạng quá tải tại Trung tâm Hành chính công. Là trung tâm huyện cũ, mỗi ngày xã tiếp nhận 55–65 hồ sơ, chủ yếu về đất đai nhưng Văn phòng Đăng ký đất đai chỉ bố trí một nhân sự. Việc này khiến tiến độ số hóa hồ sơ và thanh toán trực tuyến thấp, ảnh hưởng đến chỉ số cải cách hành chính của xã. Dù đã nhiều lần kiến nghị, Văn phòng Đăng ký đất đai cho biết hiện không đủ nhân lực để tăng cường.

Ngoài ra, nhiều địa phương còn khó khăn do thiếu cán bộ thú y; thiếu kinh phí duy tu đường giao thông cấp huyện giao về xã; dữ liệu hộ tịch chưa được cập nhật đầy đủ sau sáp nhập; quy trình thuế còn trục trặc, gây khó khăn cho người dân khi thực hiện nghĩa vụ tài chính.

Từng bước nhận diện và tháo gỡ

Theo Phó Giám đốc Sở Nội vụ Nguyễn Thị Thanh Nhàn, nhiều khó khăn bước đầu đã được hướng dẫn tháo gỡ. Hiện Sở Nội vụ đang phối hợp các đơn vị xây dựng Danh mục và số lượng vị trí việc làm để trình phê duyệt. Trong thời gian chờ, các xã cần chủ động điều chuyển, sắp xếp nhân sự nội bộ theo năng lực; trao đổi, thống nhất nhân sự điều chuyển giữa các xã, phường; đồng thời tiếp nhận công chức từ người hoạt động không chuyên trách hoặc tuyển dụng mới khi được phê duyệt đề án. Song song đó là bố trí 88 chỉ tiêu công chức đã trúng tuyển kỳ thi công chức cấp xã năm 2024.

Nhấn mạnh khó khăn sẽ còn tiếp tục phát sinh trong thời gian tới, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh Nguyễn Hồng Thanh cho biết, quan điểm của lãnh đạo tỉnh là yêu cầu các địa phương phải thật sự chủ động. Về tình trạng thiếu nhân sự, UBND tỉnh đã giao Sở Nội vụ nhanh chóng hướng dẫn các địa phương xây dựng đề án vị trí việc làm, dựa trên biên chế được giao. Tỉnh chỉ xem xét tuyển dụng khi các địa phương hoàn thiện đề án. Do đó, để khắc phục tình trạng nơi thừa – nơi thiếu cán bộ, các địa phương phải có phương án rõ ràng, cụ thể.

Theo ông Nguyễn Hồng Thanh, "trước mắt, các địa phương cần lập danh mục vị trí việc làm theo hướng dẫn, xác định rõ nơi thiếu, nơi thừa. Vị trí thừa có thể điều chuyển về nơi thiếu, thiếu chuyên môn thì bồi dưỡng, tập huấn để cán bộ đáp ứng yêu cầu. Trường hợp không thể đào tạo bổ sung thì xem xét tinh giản. Những đề xuất điều chuyển nhân sự giữa các xã, phường phải báo cáo để tỉnh xem xét thống nhất chủ trương".

Ông Nguyễn Hồng Thanh cũng cho biết, về việc thành lập Ban Quản lý đầu tư xây dựng cấp xã, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã thống nhất chủ trương cho phép tất cả các xã, phường thành lập Ban, với điều kiện đơn vị phải tự chủ 100% kinh phí. Trong giai đoạn đầu, các địa phương có thể được tạm ứng kinh phí hoạt động trong 2 năm. UBND tỉnh sẽ trình Ban Thường vụ Tỉnh ủy hai nghị quyết quan trọng liên quan đến phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi và tỷ lệ điều tiết ngân sách.

Trong lĩnh vực đầu tư công và tài sản công, hồ sơ kế hoạch đầu tư công trung hạn đã được trình Ban Thường vụ Tỉnh ủy. Các xã cần căn cứ dự thảo này để xây dựng kế hoạch phù hợp; rà soát toàn bộ tài sản, đất công do huyện bàn giao, lập danh mục đầy đủ và báo cáo. Trường hợp có nhu cầu tiếp nhận tài sản do tỉnh quản lý, địa phương phải gửi văn bản nêu rõ lý do.

Đối với bảng giá đất, UBND tỉnh thống nhất chủ trương không điều chỉnh tăng giá đất tại khu vực Tây Ninh cũ nhằm tránh tác động đến thu hút đầu tư và nghĩa vụ tài chính của người dân. Các địa phương cần đóng góp ý kiến đầy đủ, nhất là tại những khu vực đơn vị tư vấn đề nghị điều chỉnh tăng 15–20%.

Liên quan đến công tác thuế, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh Nguyễn Hồng Thanh cho biết, ngành Thuế đang triển khai đồng thời hình thức thu trực tiếp và thu qua các nền tảng công nghệ. UBND tỉnh đề nghị các địa phương hướng dẫn người dân cài đặt ứng dụng thuế để nhận thông báo đầy đủ, tránh bị phạt chậm nộp. Tỉnh sẽ kiến nghị sửa đổi quy định pháp luật về thuế để làm rõ trách nhiệm thông báo giữa cơ quan thuế và người nộp thuế.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh Nguyễn Hồng Thanh khẳng định, những vấn đề phát sinh chưa thể giải quyết ngay sẽ tiếp tục được UBND tỉnh và các sở, ngành nghiên cứu, tìm giải pháp nhằm bảo đảm vận hành hiệu quả mô hình chính quyền địa phương 2 cấp trong thời gian tới. Đặc biệt, các địa phương cần tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân và doanh nghiệp trong giải quyết thủ tục hành chính, góp phần nâng cao chất lượng phục vụ và cải cách hành chính.