Đồng bộ nhiều giải pháp đột phá để phòng, chống oan, sai, bỏ lọt tội phạm

Chiều 20/10, tiếp tục chương trình làm việc Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã nghe Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Huy Tiến trình bày Báo cáo công tác nhiệm kỳ 2021 - 2026 của Viện Kiểm sát nhân dân tối cao.

Chú thích ảnh
Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Huy Tiến trình bày Báo cáo công tác nhiệm kỳ 2021-2026 của Viện kiểm sát nhân dân tối cao. Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN

Báo cáo nêu rõ, ngay từ đầu nhiệm kỳ, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đã yêu cầu đổi mới và tăng cường trách nhiệm quản lý, chỉ đạo, điều hành; đề cao trách nhiệm của người đứng đầu; ban hành 10 chỉ thị và kế hoạch công tác trọng tâm, chuyên đề; chỉ đạo toàn Ngành thực hiện phương châm "Đoàn kết, trách nhiệm - Kỷ cương, liêm chính - Bản lĩnh, hiệu quả".

Ngành xác định công tác tổ chức cán bộ là nhiệm vụ then chốt; tăng cường kỷ luật, kỷ cương; đẩy mạnh chuyển đổi số; mở rộng hợp tác quốc tế; thực hiện 2 nhiệm vụ đột phá, 25 nhóm nhiệm vụ trọng tâm lớn; tập trung hoàn thiện thể chế, hướng dẫn nghiệp vụ, tăng cường phối hợp; phát huy ưu điểm, khắc phục những tồn tại, hạn chế đã được các Ủy ban của Quốc hội kiến nghị. Qua đó, toàn ngành đã đạt và vượt các chỉ tiêu Quốc hội giao.

Áp dụng các biện pháp bảo đảm để thu hồi hơn 74.769 tỷ đồng

Về công tác công tố và kiểm sát trong lĩnh vực hình sự, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đã chỉ đạo thực hiện công tố chủ động theo phương châm 4S: "Sớm hơn, sát hơn, sâu hơn, sắc hơn"; thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp đột phá về nghiệp vụ, phòng chống oan, sai và bỏ lọt tội phạm; không hình sự hóa các quan hệ kinh tế, dân sự và ngược lại. Chất lượng công tác được nâng lên rõ rệt, kết quả, chỉ tiêu năm sau đều cao hơn năm trước.

Toàn ngành Kiểm sát đã công tố, kiểm sát 674.552 nguồn tin về tội phạm, yêu cầu Cơ quan điều tra khởi tố 3.871 vụ án (tăng 24,3% so với nhiệm kỳ trước); Viện Kiểm sát yêu cầu hủy bỏ 97 quyết định khởi tố; hủy bỏ 349 quyết định không khởi tố vụ án và 245 quyết định khởi tố vụ án; trực tiếp khởi tố và yêu cầu điều tra 145 vụ án để chống bỏ lọt tội phạm; trực tiếp kiểm sát 8.462 cuộc; ban hành 8.290 kiến nghị khắc phục (tăng 71,4%) và 3.224 kiến nghị phòng ngừa (tăng 152,3%).

Công tố, kiểm sát điều tra 519.546 vụ/855.245 bị can, đã giải quyết đạt 93,6%, gồm kết thúc điều tra, đề nghị truy tố 388.741 vụ/769.367 bị can; đình chỉ điều tra 16.189 vụ/10.709 bị can (trong đó có 50 bị can đình chỉ do không phạm tội, giảm 23 bị can), tạm đình chỉ điều tra 81.230 vụ/13.867 bị can. Trong giai đoạn điều tra, kiểm sát viên đã trực tiếp hỏi cung 190.624 bị can; ban hành 476.927 yêu cầu điều tra; yêu cầu thay đổi, bổ sung 565 vụ/754 bị can; hủy bỏ 58 vụ/64 bị can và 92 vụ/4 bị can tạm đình chỉ; trực tiếp khởi tố 116 bị can để chống bỏ lọt tội phạm. Đã phối hợp, rà soát, giải quyết 81.197 vụ/15.881 bị can, bị cáo tạm đình chỉ từ nhiều năm trước.

Trong giai đoạn truy tố, Viện Kiểm sát các cấp thụ lý 382.107 vụ/732.924 bị can, giải quyết đạt 99,9%, trong đó, truy tố 379.494 vụ/728.343 bị can (truy tố đúng thời hạn 100%, đúng tội danh 99,9%), đình chỉ 1.887 vụ/2.859 bị can, giảm 25,5% số vụ.

Cùng với đó, thực hiện công tố, kiểm sát xét xử theo thủ tục sơ thẩm 369.544 vụ/696.930 bị cáo (tăng 19,8%), đã xét xử đạt 97,8%. Viện Kiểm sát ban hành 3.883 kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm, đã xét xử được chấp nhận đạt 78,8% (vượt 8,8%); 653 kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm, đã xét xử được chấp nhận 80,7% (vượt 5,7%).

Đặc biệt, ngành Kiểm sát đã phối hợp xử lý nghiêm minh 18.980 vụ/41.142 bị cáo về tội kinh tế, tham nhũng, trong đó có nhiều vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo; áp dụng các biện pháp bảo đảm để thu hồi hơn 74.769 tỷ đồng (trong đó, số tiền áp dụng các biện pháp theo Nghị quyết 164/2024/QH15 của Quốc hội là 3.964.200 triệu đồng và 100.000 USD).

Cơ quan điều tra Viện Kiểm sát nhân dân tối cao phát hiện, thụ lý giải quyết 566 nguồn tin về tội phạm; đã giải quyết 554 nguồn tin, đạt 97,9% (vượt 7,9% chỉ tiêu của Quốc hội giao), thụ lý điều tra 282 vụ/551 bị can (tăng 46,9% về số vụ và 178,3% về số bị can); đã giải quyết đạt 90,4%; không vụ án nào đình chỉ điều tra do không phạm tội hoặc Tòa án tuyên không phạm tội; tỷ lệ điều tra khám phá các loại tội phạm, các loại tội phạm rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng đều vượt chỉ tiêu của Quốc hội, trong đó, có nhiều vụ tham nhũng trong hoạt động tư pháp được dư luận quan tâm; thu hồi 85,139 tỷ đồng/99,644 tỷ đồng tham nhũng, đạt tỷ lệ 85,4% (tăng 30,4%), vượt 25,4% so với chỉ tiêu của Quốc hội...

Công tác kiểm sát hoạt động tư pháp vượt chỉ tiêu Quốc hội giao

Toàn ngành đã kiểm sát 395.158 người bị tạm giữ và 524.440 người bị tạm giam, tăng tương ứng 20,9% và 22,4%; kiểm sát 540.556 người chấp hành án Tòa án phải ra Quyết định thi hành án. Thông qua kiểm sát 392.823 hồ sơ đề nghị xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù, đã đề nghị Hội đồng loại 4.870 hồ sơ phạm nhân không đủ điều kiện, tiêu chuẩn; kiểm sát 8.169 hồ sơ đề nghị tha tù trước thời hạn có điều kiện, đã đề nghị đưa ra khỏi danh sách 1.054 trường hợp không đủ điều kiện.

Trong lĩnh vực dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh thương mại, lao động và các loại án khác kiểm sát 1.978.358 vụ, việc (tăng 15,4%)...; thụ lý kiểm sát 3.419.218 việc thi hành án dân sự, hành chính; giải quyết 62.285 đơn/40.150 việc (đạt 83,1%), trong đó giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm đạt 76,6% (vượt 16,6% so với chỉ tiêu Quốc hội giao).

Đảng ủy Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đã tập trung xây dựng, hoàn thành 5 đề án, được Bộ Chính trị thông qua 3 đề án và được Quốc hội thông qua 2 đạo luật, 2 nghị quyết quan trọng, trong đó có Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Viện Kiểm sát nhân dân và Bộ luật Tố tụng hình sự, thông qua đó được bổ sung nhiệm vụ mới của ngành về tố tụng dân sự công ích, tháo gỡ những khó khăn, bất cập trong thi hành án tử hình và sắp xếp, tinh gọn bộ máy theo mô hình Viện Kiểm sát 3 cấp, bảo đảm hoạt động thông suốt từ ngày 1/7/2025.

Công tác hoàn thiện thể chế, hướng dẫn thi hành pháp luật, cải cách tư pháp được chú trọng; đẩy mạnh chuyển đổi số; tiếp tục mở rộng hợp tác quốc tế; bảo đảm các điều kiện để thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ. Thực hiện nghiêm các nghị quyết chiến lược của Đảng, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đã chủ trì, phối hợp ban hành 28 thông tư, thông tư liên tịch; rà soát, sửa đổi, bồ sung hoàn thiện thể chế, bảo đảm phù hợp với các quy định mới và đồng bộ, thống nhất trong toàn ngành; ban hành Kế hoạch chuyển đổi số, vận hành Trung tâm điều hành thông minh và thí điểm nền tảng quản lý án hình sự; tổ chức đàm phán và ký chính thức 9 hiệp định tương trợ tư pháp về hình sự; tổ chức thành công các hội nghị, hội thảo quốc tế và các khóa đào tạo về đấu tranh phòng chống tội phạm xuyên quốc gia...

Thực hiện chức năng công tố theo yêu cầu "Sớm hơn, sát hơn, sâu hơn, sắc hơn"

Qua quá trình tổng kết thực tiễn, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao cho rằng, các bài học kinh nghiệm đáng chú ý được rút ra là: Phải bảo đảm sự lãnh đạo tuyệt đối của Đảng, tăng cường phối hợp chặt chẽ giữa cấp ủy đảng với lãnh đạo đơn vị trong thực hiện nhiệm vụ chính trị và xây dựng ngành; tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là người đứng đầu có bản lĩnh chính trị, phẩm chất và năng lực chuyên môn đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới; chủ động đổi mới và hoàn thiện đồng bộ thể chế; tập trung chuyển đổi số và các nhiệm vụ trọng tâm đột phá; tăng cường phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tư pháp.

Nhiệm kỳ 2026 - 2031, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao xác định một số nhiệm vụ trọng tâm, trong đó có việc quán triệt, triển khai thực hiện các nghị quyết của Đảng, nhất là Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV và các nghị quyết chiến lược về công tác kiểm sát; triển khai thực hiện các đạo luật và nghị quyết của Quốc hội; tiếp tục tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, tham mưu, đề xuất hoàn thiện thể chế, cải cách tư pháp và đổi mới phương thức hoạt động của Viện Kiểm sát.

Cùng với đó, tiếp tục thực hiện tốt chức năng công tố, bảo đảm chủ động, theo yêu cầu "Sớm hơn, sát hơn, sâu hơn, sắc hơn"; đổi mới phương thức kiểm sát hoạt động tư pháp theo yêu cầu "Tận tâm, tinh thông, thực chất, thuyết phục"; kiên quyết, kiên trì chống oan, sai, bỏ lọt tội phạm; tăng cường năng lực Cơ quan điều tra Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, bảo đảm sự trong sạch, liêm chính của các cơ quan tư pháp.

Bên cạnh việc xử lý kịp thời, nghiêm minh các vụ án, vụ việc do Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao tập trung cao độ thực hiện hiệu quả nhiệm vụ mới thí điểm tố tụng dân sự công ích, bảo đảm đạt và vượt các chỉ tiêu Quốc hội giao; tích cực phục vụ nhiệm vụ chính trị, góp phần kiến tạo hội nhập, phát triển đất nước trong giai đoạn mới; đổi mới công tác đánh giá, sử dụng cán bộ theo chỉ số (KPI); đề cao trách nhiệm, chuẩn mực đạo đức công vụ; thu hút và trọng dụng nhân tài, phát hiện, đào tạo cán bộ trẻ; bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung...

Đổi mới phương thức kiểm sát

Viện Kiểm sát nhân dân tối cao kiến nghị với Đảng, Nhà nước tiếp tục cải cách tư pháp, hoàn thiện pháp luật; đổi mới phương thức kiểm sát; mở rộng phạm vi và nâng cao hiệu quả áp dụng thủ tục rút gọn theo Nghị quyết 66-NQ/TW của Bộ Chính trị; nghiên cứu cơ chế truy tố có điều kiện và giải pháp thay thế truy tố; nâng cao hiệu quả các "cơ chế giải quyết tranh chấp ngoài Tòa án" (ADR)...; nâng cao chất lượng hoạt động giám sát, giám sát chuyên đề việc thực hiện các nhiệm vụ công tác trọng tâm của các cơ quan tư pháp, nhất là trong đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Bên cạnh đó, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ban, ngành tăng cường các giải pháp hữu hiệu, kiểm tra, rà soát để phát hiện khắc phục những sơ hở, thiếu sót của công tác quản lý Nhà nước trong các lĩnh vực để phòng, chống và đấu tranh có hiệu quả hơn đối với tội phạm và vi phạm pháp luật; tăng định mức chi thường xuyên mới giai đoạn 2026-2030.

Cùng với việc quan tâm tăng vốn đầu tư công, nguồn kinh phí chi thường xuyên để xây dựng hệ thống trụ sở, mua sắm trang thiết bị, phương tiện làm việc; kinh phí thực hiện chủ trương chuyển đổi số và chế độ, chính sách đối với cán bộ, kiểm sát viên của Viện Kiểm sát nhân dân các cấp, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đề xuất chuyển đổi số đồng bộ, liên thông từ các giai đoạn điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án và ở các lĩnh vực như: hình sự, dân sự, hành chính cũng như các lĩnh vực tư pháp khác, từng bước xây dựng tư pháp chuyên nghiệp, hiện đại.

Hiền Hạnh (TTXVN)
Toàn văn Báo cáo công tác nhiệm kỳ khóa XV của Quốc hội 
Toàn văn Báo cáo công tác nhiệm kỳ khóa XV của Quốc hội 

Sáng 20/10, tại Phiên khai mạc Kỳ họp thứ 10, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã trình bày dự thảo Báo cáo công tác nhiệm kỳ khóa XV của Quốc hội.

Chia sẻ:

doanh nghiệp - Sản phẩm - Dịch vụ

Các đơn vị thông tin của TTXVN