Trưởng SOM ASEAN Việt Nam, Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng. Ảnh: TTXVN phát
Đây là Hội nghị thường niên cấp Thứ trưởng Ngoại giao trong khuôn khổ quan hệ ASEAN-Australia, lần đầu tiên được tổ chức theo hình thức trực tuyến, sau khi hai bên phải hoãn Diễn đàn theo thông lệ dự kiến trước đây vào tháng 3/2020 tại Australia, do tình hình diễn biến phức tạp của dịch COVID-19. Hội nghị nhằm kiểm điểm tiến trình hợp tác và thảo luận các biện pháp thúc đẩy quan hệ đối tác ASEAN-Australia, bao gồm ứng phó với dịch COVID-19, đồng thời trao đổi về tình hình quốc tế và khu vực cùng quan tâm.
Trao đổi về tình hình dịch bệnh, các nước ASEAN và Australia đã chia sẻ quan ngại trước việc dịch COVID-19 diễn biến phức tạp và lây lan nhanh chóng; thông tin cập nhật cho nhau về các biện pháp và kinh nghiệm ứng phó với dịch bệnh. Trên cơ sở đó, hai bên nhất trí đẩy mạnh chia sẻ thông tin, kinh nghiệm, hỗ trợ kỹ thuật, nâng cao năng lực y tế và khả năng ứng phó với tình huống bùng phát dịch bệnh trong tương lai, cam kết hỗ trợ công dân của nhau bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh, nỗ lực giảm thiểu tác động kinh tế-xã hội của dịch bệnh, phối hợp chính sách chuẩn bị các kế hoạch phục hồi hậu dịch bệnh.
Australia khẳng định coi trọng quan hệ với ASEAN, hoan nghênh Quan điểm ASEAN về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương và ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực, nhấn mạnh ủng hộ ASEAN đóng vai trò trung tâm điều phối các nỗ lực ứng phó với dịch COVID-19 tại khu vực. Đồng thời, Australia cho biết đã hướng các chương trình hợp tác phát triển với ASEAN và khu vực vào ưu tiên hỗ trợ ứng phó dịch COVID-19 và xử lý các tác động kinh tế-xã hội. Trưởng đoàn Australia cũng khẳng định Chính phủ Australia cam kết sẽ hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho công dân và sinh viên các nước ASEAN đang làm việc và học tập tại Australia trong giai đoạn khó khăn này.
ASEAN đánh giá cao việc Australia sẵn sàng hỗ trợ nâng cao năng lực y tế dự phòng đối phó với dịch bệnh và đề xuất cấp học bổng y tế cho các nước trong khu vực; đồng thời đề nghị Australia tích cực ủng hộ và đóng góp cho Quỹ Ứng phó dịch COVID-19 và Kho dự phòng vật tư y tế khu vực của ASEAN.
Cả ASEAN và Australia đều khẳng định coi trọng và cam kết thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược hai bên, nhất là trong thời điểm khó khăn này, nhằm sớm vượt qua những thách thức, khó khăn do dịch COVID-19 và thúc đẩy quan hệ hợp tác tiếp tục phát triển. Hai bên nhất trí tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Kế hoạch hành động ASEAN-Australia 2020-2024; nhấn mạnh ủng hộ hệ thống thương mại đa phương quốc tế rộng mở, công bằng, dựa trên luật lệ; sớm nâng cấp Hiệp định AANZFTA và ký kết Hiệp định RCEP trong năm 2020.
Hội nghị đã trao đổi về tình hình quốc tế và khu vực cùng quan tâm, đồng thời nhấn mạnh trong bối cảnh các nước đang tập trung nỗ lực và nguồn lực vào cuộc chiến chống dịch bệnh, cần duy trì trật tự khu vực dựa trên luật lệ, đảm bảo hòa bình, ổn định, an ninh và thượng tôn pháp luật ở khu vực, tránh mọi hoạt động làm phức tạp thêm tình hình.
Phát biểu tại Diễn đàn, trong vai trò Chủ tịch ASEAN, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng nhấn mạnh các nỗ lực chủ động, kịp thời của ASEAN trên tinh thần một “Cộng đồng ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng”, phối hợp chặt chẽ với các đối tác trong ứng phó với dịch COVID-19 đồng thời giảm thiểu các tác động kinh tế-xã hội do dịch bệnh gây ra. Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng khẳng định cùng với việc nỗ lực đối phó dịch COVID-19, Việt Nam sẽ phối hợp chặt chẽ với các nước ASEAN và các đối tác, trong đó có Australia, nỗ lực duy trì các hoạt động bình thường của ASEAN thông qua các hình thức trực tuyến, tiếp tục tích cực thúc đẩy những định hướng và ưu tiên hợp tác đã đề ra trong năm 2020, đẩy mạnh thực hiện Tầm nhìn Cộng đồng 2025, củng cố và tăng cường các cơ chế của ASEAN, phát triển tiểu vùng Mê Công, mở rộng quan hệ đối tác vì hòa bình và phát triển bền vững và hướng tầm nhìn ASEAN sau 2025.
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng đề xuất các định hướng hợp tác giữa ASEAN và Australia trong phòng chống, kiểm soát dịch bệnh, bảo đảm hỗ trợ cho công dân của nhau bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, giảm thiểu các tác động tiêu cực về kinh tế-xã hội và chuẩn bị kế hoạch phục hồi và phát triển hậu dịch bệnh, nhấn mạnh cần tận dụng hiệu quả các chương trình hợp tác phát triển hiện có trong khuôn khổ ASEAN-Australia vào các nỗ lực này.
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng cũng nhấn mạnh, trong thời điểm khó khăn này, các nước càng cần phải nâng cao tinh thần đoàn kết, xây dựng lòng tin và thượng tôn pháp luật, bảo đảm một môi trường hòa bình, an ninh, ổn định, tạo thuận lợi cho thúc đẩy hợp tác giữa các nước.