Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN
Theo Tờ trình của Tòa án nhân dân tối cao, việc xây dựng dự án Luật nhằm sửa đổi, bổ sung các quy định còn vướng mắc, bất cập trong thực tiễn; tháo gỡ những điểm nghẽn trong giải quyết vụ việc phá sản; tạo hành lang pháp lý thuận lợi để doanh nghiệp, hợp tác xã phục hồi hoạt động sản xuất, kinh doanh; tuyên bố phá sản và thanh lý kịp thời những doanh nghiệp, hợp tác xã không còn khả năng phục hồi. Đồng thời, khơi thông nguồn lực, hỗ trợ sản xuất kinh doanh, thúc đẩy phát triển nền kinh tế lành mạnh; góp phần cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia; bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các bên, phù hợp với thông lệ quốc tế và điều kiện kinh tế - xã hội của Việt Nam.
Dự thảo Luật gồm 89 điều, 8 chương; bổ sung mới 22 điều, sửa đổi, bổ sung 62 điều, giữ nguyên 5 điều.
Về những nội dung sửa đổi, bổ sung, dự thảo Luật bổ sung quy định phạm vi điều chỉnh về trình tự, thủ tục giải quyết vụ việc phục hồi; nhiệm vụ, quyền hạn của người tiến hành thủ tục phục hồi, phá sản; quyền và nghĩa vụ của người tham gia thủ tục phục hồi, phá sản (Điều 1); bổ sung quy định về các nguyên tắc cơ bản và chính sách của Nhà nước đối với doanh nghiệp, hợp tác xã được áp dụng thủ tục phục hồi, phá sản (Điều 3, Điều 4). Dự thảo Luật cũng hoàn thiện quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của người tiến hành thủ tục phá sản; quyền và nghĩa vụ của người tham gia thủ tục phục hồi, phá sản; bổ sung phục hồi là thủ tục độc lập theo hướng ưu tiên áp dụng phục hồi để tạo cơ hội và nâng cao hiệu quả phục hồi doanh nghiệp, hợp tác xã; hoàn thiện thủ tục phá sản theo hướng linh hoạt, nhanh chóng, hiệu quả; xây dựng quy định mới về thủ tục phục hồi, phá sản rút gọn để rút ngắn thời gian, nâng cao hiệu quả giải quyết vụ việc. Đồng thời, bổ sung quy định về giải quyết vụ việc phục hồi, phá sản trên môi trường điện tử; đổi mới, hoàn thiện cơ chế xử lý tài sản...
Về những nội dung được lược bỏ, cắt giảm, dự thảo Luật rút ngắn thời gian tiến hành các thủ tục trong giải quyết phá sản; đơn giản hóa thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh trong giải quyết phá sản...
Thẩm tra sơ bộ dự án Luật, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cho rằng, hồ sơ dự án Luật đã cơ bản đáp ứng theo yêu cầu. Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra đề nghị cần tiếp tục hoàn thiện Hồ sơ dự án Luật theo quy định, trong đó văn bản của Chính phủ phải thể hiện rõ ý kiến về việc đủ điều kiện hoặc chưa đủ điều kiện trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội; rà soát, bổ sung các nội dung tại dự thảo văn bản quy định chi tiết kèm theo Hồ sơ dự án Luật.
Về khái niệm doanh nghiệp, hợp tác xã có nguy cơ, mất khả năng thanh toán và khái niệm phục hồi, một số ý kiến trong cơ quan thẩm tra đề nghị tiếp tục nghiên cứu nội hàm của các khái niệm này để phản ánh đúng thực chất tình trạng khó khăn của doanh nghiệp, hợp tác xã và tình trạng trở lại hoạt động sản xuất, kinh doanh bình thường sau khi đã giải quyết được khó khăn về tài chính.
Qua thảo luận, các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao cơ quan chủ trì soạn thảo, cơ quan chủ trì thẩm tra đã chủ động, phối hợp tích cực, trách nhiệm trong việc xây dựng và chuẩn bị hồ sơ, tài liệu dự án Luật công phu, đáp ứng yêu cầu về tiến độ và đầy đủ danh mục tài liệu theo quy định.
Tán thành với nhiều nội dung được nêu trong Tờ trình và Báo cáo thẩm tra, các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị tiếp tục rà soát các nội dung của dự thảo Luật, bảo đảm phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng về cải cách tư pháp và định hướng đổi mới công tác xây dựng pháp luật nhằm khơi thông mọi nguồn lực để phát triển, khắc phục chồng chéo, mâu thuẫn trong hệ thống pháp luật, khắc phục yếu kém trong tổ chức thực hiện pháp luật, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh.
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị đánh giá tác động việc dùng ngân sách nhà nước để đảm bảo chi phí phá sản trong trường hợp không phải nộp tạm ứng chi phí phá sản hoặc doanh nghiệp, hợp tác xã không còn tiền, tài chính để nộp hoặc còn tài sản nhưng không thể bán để đảm bảo chi phí phá sản, đảm bảo đồng bộ với quy định của Luật Ngân sách nhà nước (sửa đổi).
Về thủ tục phục hồi và thủ tục phá sản, Chủ tịch Quốc hội lưu ý làm rõ các chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện để doanh nghiệp, hợp tác xã có thể hoạt động phục hồi; rà soát, rút ngắn thời gian tiến hành các thủ tục giải quyết phá sản; nghiên cứu đơn giản hóa thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh, tăng cường sự phối hợp giữa Tòa án với các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong giải quyết vụ việc phục hồi phá sản.
Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị hoàn thiện các quy định về mức khả năng thanh toán và báo cáo tài chính; nghiên cứu sửa đổi khái niệm doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán theo hướng tăng thời hạn từ 3 tháng lên 6 tháng hoặc một năm, tránh lạm dụng, bảo vệ doanh nghiệp khỏi phá sản.