Đề xuất không áp Thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng, máy điều hòa

Cho rằng xăng và điều hòa nhiệt độ là những hàng hóa thiết yếu, một số đại biểu đề nghị không đưa đối tượng này vào chịu Thuế tiêu thụ đặc biệt.

Nêu ý kiến thảo luận, đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) cho rằng, mục tiêu của việc đánh Thuế tiêu thụ đặc biệt là nhằm thay đổi hành vi tiêu dùng, hạn chế điều kiện tiêu dùng đối với những mặt hàng có hại cho sức khoẻ, có ảnh hưởng không tốt đến cộng đồng và chuyển hành vi đó sang một sản phẩm tiêu dùng thay thế có lợi hơn.

Việc đánh Thuế tiêu thụ đặc biệt còn đặt mục tiêu thu ngân sách "nhưng thu ngân sách không phải là mục tiêu chính mà mục tiêu chính là hành vi". Do đó, đại biểu cho rằng, trong dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) lần này vẫn có những điều cần phải xác định rất rõ, cần xem xét đã đúng mục tiêu, đúng hành vi chưa "hay vẫn dừng lại ở mục tiêu thu ngân sách".

Dẫn ra việc dự thảo Luật lần này vẫn tiếp tục đưa đối tượng là điều hoà nhiệt độ vào đối tượng xem xét, nghiên cứu phương án "giới hạn lại phạm vi", nghĩa là vẫn còn đánh thuế với mặt hàng điều hòa nhiệt độ, đại biểu Hoàng Văn Cường nêu ý kiến: Hiện nay, điều hoà nhiệt độ là sản phẩm tiêu dùng thực sự thiết yếu, không có gì thay thế được và nếu nâng cao mức thuế bao nhiêu chăng nữa thì vẫn phải dùng, có hạn chế đối tượng nào đó thì vẫn không thay đổi hành vi.

"Tôi cho rằng cần bỏ máy điều hoà nhiệt độ ra khỏi đối tượng chịu Thuế tiêu thụ đặc biệt", đại biểu Hoàng Văn Cường nhấn mạnh.

Đồng tình với quan điểm về đối tượng chịu thuế, đại biểu Nguyễn Trường Giang (Đắk Nông) cũng cho rằng, áp thuế phải đúng bản chất của Thuế tiêu thụ đặc biệt. Xăng cũng là mặt hàng thiết yếu và không thể hạn chế sử dụng xăng, quan trọng hơn nữa, xăng vừa chịu Thuế tiêu thụ đặc biệt, vừa chịu Thuế bảo vệ môi trường. Nếu chúng ta xác định dùng xăng ảnh hưởng tới môi trường thì có thể tăng thuế bảo vệ môi trường chứ không thể đánh Thuế tiêu thụ đặc biệt.

Đại biểu Nguyễn Trường Giang cũng đồng tình về việc không nên đánh Thuế tiêu thụ đặc biệt đối với điều hòa nhiệt độ. Vì điều hoà nhiệt độ là mặt hàng thiết yếu, đang được áp dụng các công nghệ, tiết kiệm điện. "Với mặt hàng xăng và điều hòa 90.000 BTU trở xuống không nên đánh thuế tiêu thụ đặc biệt", đại biểu nêu ý kiến.

Tại hội nghị, có ý kiến đại biểu cho biết, qua tham khảo ý kiến của các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh rượu bia về dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), về cơ bản doanh nghiệp nhất trí với việc tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối mặt hàng rượu bia, song vấn đề là tăng bao nhiêu, lộ trình và việc áp dụng như thế nào, rất cần đánh giá kỹ lưỡng, khoa học, nhất là trong bối cảnh các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh đồ uống vừa qua đã chịu ảnh hưởng tiêu cực từ đại dịch COVID-19 cũng như những tác động, ảnh hưởng không mong muốn khác làm sụt giảm sản lượng, doanh thu. Hoàn cảnh hiện tại của các doanh nghiệp kinh doanh đồ uống là rất khó khăn, cần sự giúp đỡ, hỗ trợ để vực dậy, vươn lên, tồn tại và phát triển. Việc tăng Thuế tiêu thụ đặc biệt lần này rất cần cân nhắc.

Trước đó, báo cáo về một số nội dung cơ bản trong giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho biết có ý kiến đề nghị bổ sung đối tượng không chịu thuế là xăng và điều hòa nhiệt độ vì đây là những hàng hóa thiết yếu. Trong khi đó tại Việt Nam, mặt hàng xăng thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt từ năm 1995. Để khuyến khích sử dụng xăng sinh học, Luật thuế tiêu thụ đặc biệt đã quy định mức thuế suất ưu đãi đối với mặt hàng xăng E5 là 8%, E10 là 7% (thấp hơn so với mức thuế suất 10% áp dụng đối với mặt hàng xăng khoáng).

Quy định này phù hợp với mục tiêu của Thuế tiêu thụ đặc biệt là điều tiết tiêu dùng đối với hàng hóa cần sử dụng tiết kiệm và phù hợp với thông lệ quốc tế.

Bên cạnh đó, trong bối cảnh ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu đang là vấn đề toàn cầu, cam kết của Chính phủ Việt Nam tại Hội nghị COP26 về đạt mức phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050, cùng với các giải pháp khác thì việc thu Thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng (bao gồm cả xăng E5, E10) như hiện nay là phù hợp, góp phần giảm phát thải và định hướng tiêu dùng tiết kiệm.

Do đó, cơ quan tiếp thu, giải trình xin cho giữ như dự thảo luật.

Về mặt hàng điều hòa nhiệt độ, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính nêu quan điểm, việc thu Thuế tiêu thụ đặc biệt đối với mặt hàng điều hòa nhiệt độ công suất từ 90.000 BTU trở xuống đang được áp dụng ổn định nhằm nâng cao nhận thức về việc hạn chế tiêu dùng cũng như định hướng tiêu dùng tiết kiệm điện, bảo vệ môi trường.

Cũng tại hội nghị, giải trình làm rõ thêm ý kiến này, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho hay, việc áp thuế tiêu thụ đặc biệt nhằm điều tiết và hành vi tiêu dùng. Điều hòa nhiệt độ trước đây đặt vấn đề là mặt hàng xa xỉ nên đánh Thuế tiêu thụ đặc biệt nhằm điều tiết, điều chỉnh hành vi tiêu dùng. Tuy nhiên nay đã là mặt hàng phổ thông, các gia đình sử dụng nên tiếp thu ý kiến, Ban soạn thảo sẽ cùng với các cơ quan liên quan rà soát để có phương án điều tiết phù hợp.

Về mặt hàng xăng, Thứ trưởng Cao Anh Tuấn cho hay đã áp thuế này từ rất lâu và nhiều nước cũng đánh Thuế tiêu thụ đặc biệt (thu theo tỷ lệ phần trăm) và Thuế bảo vệ môi trường (thu thuế tuyệt đối). Hơn nữa, mức thuế với xăng sinh học đang được đề xuất thu ở mức thuế thấp hơn để khuyến khích dùng loại xăng này.